Iran bắt đầu bơm khí uranium vào máy ly tâm tại Fordow: Thỏa thuận hạt nhân JCPOA có nguy cơ đổ vỡ

Liên tiếp từ đầu tuần, Iran liên tục tuyên bố cắt giảm cam kết trong thỏa thuận JCPOA khiến thỏa thuận này có nguy cơ đổ vỡ.

Tổng thống Iran Hassan Rouhani đổ lỗi cho Hoa Kỳ về việc Iran không tuân thủ các cam kết hạt nhân

Hôm nay (6/11), Iran đã bắt đầu bơm khí uranium vào máy ly tâm tại cơ sở hạt nhân Fordow dưới lòng đất của mình, thực hiện một bước lùi xa hơn nữa khỏi Thỏa thuận hạt nhân năm 2015 (JCPOA) giữa Tehran và các cường quốc thế giới để hạn chế các hoạt động nguyên tử – đài truyền hình nhà nước Iran đưa tin.

Với việc bơm khí uranium vào máy ly tâm, cơ sở này sẽ chuyển từ trạng thái nhà máy nghiên cứu hạt nhân thành một địa điểm hạt nhân hoạt động.

Với sự hiện diện của các thanh tra viên từ Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế, Iran bắt đầu bơm khí (uranium) vào máy ly tâm ở Fordow.

Tổng thống Iran Hassan Rouhani – người đã đổ lỗi cho Hoa Kỳ về việc Iran không tuân thủ các cam kết hạt nhân nói rằng, Fordow sẽ sớm hoàn thành công việc làm giàu uranium.

Trên twitter ông Rou Rouhani đã viết: Bằng cách bơm khí vào 1.044 máy ly tâm bắt đầu từ hôm nay, Iran đã thực hiện bước thứ 4 trong việc cắt giảm các cam kết theo JCPOA (Thỏa thuận hạt nhân năm 2015). Nhờ chính sách của Hoa Kỳ và các đồng minh của mình, Fordow sẽ sớm trở lại hoạt động đầy đủ.

Năm 2015, Iran đã đồng ý biến Fordow thành một trung tâm hạt nhân, vật lý và công nghệ, nơi mà 1.044 máy ly tâm được sử dụng cho các mục đích khác chứ không phải làm giàu, như sản xuất các đồng vị ổn định có nhiều nhiều tác dụng trong dân sự.

Năm ngoái, Tổng thống Mỹ Donald Trump ra khỏi thỏa thuận JCPOA và nói rằng đó là thiếu sót trong lợi ích của Iran. Kể từ đó, Washington đã đổi mới và tăng cường các biện pháp trừng phạt, cắt giảm hơn 80% doanh số bán dầu thô quan trọng đối với kinh tế của Iran.

Phản ứng với chính sách áp lực tối đa của Washington, Iran đã từng bước bỏ qua các hạn chế của thỏa thuận – bao gồm cả việc vi phạm cả giới hạn của nó đối với uranium được làm giàu dự trữ và ở mức độ làm giàu.

Đến nay, Iran đã thực hiện bước thứ tư để giảm các cam kết hạt nhân đối với thỏa thuận nhằm phản ứng với áp lực gia tăng và sự bất hoạt của các bên châu Âu trong thỏa thuận nhằm cứu vãn, truyền hình nhà nước Iran cho biết.

Tại Vienna, IAEA, cơ quan giám sát hạt nhân của Liên hợp quốc, cho biết các thanh sát viên của họ ở Iran sẽ báo cáo lại các hoạt động liên quan.

Chính quyền Iran cũng cho biết rằng Tehran sẽ làm giàu uranium tới 5% tại Fordow, điều này sẽ làm phức tạp thêm cơ hội cứu vãn hiệp định, điều mà các cường quốc châu Âu, Nga và Liên minh châu Âu đã kêu gọi Iran tôn trọng.

Thỏa thuận JCPOA giới hạn mức độ làm giàu uranium ở mức 3,67% – phù hợp với sản xuất năng lượng dân sự và thấp hơn nhiều so với ngưỡng 90% của loại vũ khí hạt nhân. Iran phủ nhận từng có mục đích phát triển bom hạt nhân .

Hôm 4/11, Iran cho biết đã tăng tốc làm giàu bằng cách tăng gấp đôi số lượng máy ly tâm IR-6 tiên tiến đang hoạt động, đồng thời cho biết họ đang làm việc trên một mẫu thử nghiệm có tên IR-9, hoạt động nhanh hơn 50 lần so với máy ly tâm IR-1.

Iran đã đưa ra thời hạn hai tháng nữa cho Anh, Pháp và Đức để cứu vãn thỏa thuận này. Tehran nói rằng các cuộc đàm phán sẽ diễn ra nếu Washington dỡ bỏ tất cả các lệnh trừng phạt và tham gia trở lại thỏa thuận hạt nhân đã ký kết năm 2015.

Trâm Anh

Theo Reuters