Internet ‘trên trời phát xuống’ của Elon Musk nhanh đến đâu?
Công nghệ Internet vệ tinh của SpaceX hứa hẹn sẽ thay đổi cách con người sử dụng mạng. Tuy nhiên liệu kết nối này có đủ nhanh?
Công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk vừa thử nghiệm thành công hệ thống Starlink gồm hàng nghìn vệ tinh nhỏ được phóng hàng loạt lên quỹ đạo tầm thấp của Trái Đất để cung cấp kết nối Internet.
Ưu điểm của Starlink chính là khả năng cung cấp kết nối Internet đến bất cứ đâu trên thế giới. Tuy nhiên, câu hỏi lớn đặt ra là liệu tốc độ và độ trễ của phương pháp này có đủ đáp ứng những nhu cầu thông thường, ví dụ như xem phim trên mạng khi đang ở giữa biển.
Ảnh mô phỏng mạng lưới vệ tinh của Starlink bao phủ gần như toàn bộ Trái Đất.
Kết nối Starlink nhanh đến đâu?
Ở thời điểm này, tốc độ kết nối của Starlink chưa mấy ấn tượng. Những người dùng thử nghiệm dịch vụ này đã đăng tải kết quả lên Speedtest của Ookla, cho thấy tốc độ hệ thống Starlink vẫn chậm hơn cáp quang.
Cụ thể, tốc độ tải xuống của hệ thống Starlink dao động từ 11-60 Mbps, còn tốc độ tải lên từ 5-18 Mbps.
Độ trễ cũng là vấn đề được nhiều người quan tâm. Trong các kết quả Speedtest, độ trễ của dịch vụ Starlink khoảng 31-94 ms. Độ trễ này cao hơn dịch vụ cáp quang một chút nhưng chưa đến mức thảm họa. Tất nhiên, đây không phải là kết quả cuối cùng vì Starlink mới chỉ ở giai đoạn thử nghiệm.
Các kết quả thử nghiệm được xác nhận từ dịch vụ Starlink. Ảnh: Reddit.
Video đang HOT
“Kết quả thử nghiệm tốt, và tôi ấn tượng với độ trễ. Tôi nghĩ trong tương lai độ trễ sẽ không thay đổi, nhưng tốc độ có thể cải thiện nhiều”, tài khoản Pedroaavieira bình luận trên Reddit .
Những kết quả thử nghiệm này có thể vẫn chưa đầy đủ, bởi người thử nghiệm Starlink đều phải ký thỏa thuận giữ bí mật về kết quả. Năm 2016, khi đăng ký dịch vụ với Ủy ban viễn thông Mỹ (FCC), SpaceX cho biết tốc độ của Starlink sẽ hơn 1 Gbps cho mỗi người dùng.
Tại Mỹ, thị trường lớn mà SpaceX nhắm tới, tốc độ Internet trung bình theo khảo sát của Ookla vào cuối năm 2018 là 96,25 Mbps tải xuống và 32,88 Mbps tải lên. SpaceX dự tính sẽ có tới 5 triệu hộ gia đình sử dụng dịch vụ Starlink.
Một tên lửa Falcon 9 mang hàng chục vệ tinh Starlink để phóng lên không gian
Bên cạnh đó, CEO Elon Musk từng cho biết SpaceX đặt mục tiêu độ trễ của Starlink sẽ dưới 20 ms, đủ để “chơi game phản ứng nhanh ở mức chuyên nghiệp”. Yếu tố ảnh hưởng lớn nhất tới độ trễ là khoảng cách truyền dẫn, và đây là ưu điểm của Starlink khi các vệ tinh này chỉ bay quanh Trái Đất ở khoảng cách 540-570 km.
Yếu tố độ trễ sẽ rất quan trọng với Starlink trong tương lai, bởi nếu không thể chứng minh độ trễ đạt mức thấp như mình hứa hẹn thì họ sẽ không được FCC cấp tần số viễn thông để sử dụng ở các vùng đông đúc, mà chỉ được sử dụng tần số dùng cho mạng ở nông thôn.
Theo số liệu của FCC, độ trễ của mạng cáp quang thường ở mức 5-12 ms, còn tín hiệu từ vệ tinh địa tĩnh có độ trễ khoảng 600 ms. Ookla cho biết để chơi được game thì độ trễ phải dưới mức 129 ms, còn để chơi tốt thì phải ở mức dưới 59 ms.
Dự án có thể thay đổi thế giới
Hiện nay SpaceX mới phóng lên không gian khoảng 600 vệ tinh Starlink. Vào tháng 11/2018, FCC đã chấp thuận cho SpaceX phóng 12.000 vệ tinh lên quỹ đạo Trái Đất tầm thấp, song Musk hy vọng con số sẽ tăng lên 30.000 trong tương lai.
Hình mô tả vệ tinh Starlink trên quỹ đạo. Ảnh: SpaceX.
Viễn cảnh một khi Starlink hoàn thiện là người dùng có thể cắm trại trong rừng, thưởng thức bữa tối với phim 4K trên Netflix không gián đoạn, hay vừa livestream vừa thả bộ trên một hòn đảo. Đó là những gì Starlink muốn đạt được.
Những quốc gia đang phát triển với Internet không ổn định, tốc độ thấp và giá cước cao cũng hưởng lợi nhờ Starlink. Trong tương lai, các nhà cung cấp viễn thông sẽ phải dè chừng dự án này.
Mục tiêu của Starlink là mang đến kết nối Internet đến mọi nơi với chi phí rẻ, tốc độ cao. Nếu hệ thống của Starlink ngày càng được cải thiện, đó sẽ là đối thủ lớn với các nhà cung cấp dịch vụ viễn thông.
Tác giả của TechCrunch nhận định Starlink hoàn toàn đủ khả năng tham gia chương trình tài trợ liên bang trị giá 16 tỷ USD nếu chứng minh ưu điểm của nó so với các nhà mạng Internet thông thường.
Cách bạn dùng Internet có thể khác đi vì Elon Musk
Internet vệ tinh đã tồn tại hơn hai thập kỷ, nhưng đến gần đây mới bắt đầu thể hiện tiềm năng.
Công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk gần đây đã thử nghiệm thành công hệ thống Starlink, chòm sao vệ tinh được xây dựng để cung cấp Internet vệ tinh. SpaceX không phải là đơn vị duy nhất thực hiện các dự án liên quan đến Internet vệ tinh.
Các tập đoàn công nghệ của Trung Quốc cũng đang đẩy mạnh phát triển lĩnh vực này, thậm chí họ còn coi Internet vệ tinh là một loại cơ sở hạ tầng mới nhằm mục đích kêu gọi sự hỗ trợ từ chính phủ.
Ảnh mô phỏng mạng lưới vệ tinh của Starlink bao phủ gần như toàn bộ Trái Đất.
Khái niệm về Internet vệ tinh không phải là mới, bắt đầu được nghiên cứu vào những năm 1990. Những địa điểm tiềm năng cho việc sử dụng dịch vụ này là các vùng xa xôi và hẻo lánh trên Trái Đất, vì địa thế rất khó để có thể nối các đường truyền hay cáp quang đến đó.
Trước đây, Internet vệ tinh có giá khá cao và đường truyền tương đối chậm. Tuy nhiên, với những nỗ lực của SpaceX, nhiều khả năng khách hàng sẽ được sử dụng dịch vụ này với mức giá rẻ hơn đáng kể.
Sự khác biệt lớn nhất giữa hệ thống Starlink của SpaceX với các hệ thống cũ là vệ tinh quỹ đạo tầm thấp, hay viết tắt là vệ tinh LEO. Trong khi vệ tinh Internet trước kia hoạt động ở quỹ đạo 35.000 km tới Trái Đất, thì các vệ tinh LEO có thể hoạt động ở độ cao trong khoảng 300 - 1.900 km so với bề mặt Trái Đất. Độ cao hoạt động thấp hơn đồng nghĩa độ trễ cũng sẽ giảm đi rất nhiều.
Đó là lý do tại sao dịch vụ Internet vệ tinh LEO được đề xuất vào đầu năm 1990, khi Teledesic được thành lập. Đây là công ty có trụ sở tại Mỹ, được tỷ phú Bill Gates và tỷ phú ngành viễn thông Craig McCaw đầu tư. Tuy nhiên, công ty này đã gặp nhiều khó khăn vào những năm đầu thế kỷ 21 khi mới chỉ phóng 1 vệ tinh thử nghiệm và đóng cửa năm 2002.
Hình mô tả vệ tinh Starlink trên quỹ đạo.
Vào đầu những năm 2000, Motorola đã cho ra mắt thương hiệu điện thoại Iridium có tính năng bắt sóng và gọi qua vệ tinh với giá khoảng 3.000 USD. Tuy nhiên, mẫu điện thoại này thất bài và Iridium buộc phải đóng cửa vào năm 1999. Mặc dù thất bại, Iridium này đã chỉ ra cho các nhà nghiên cứu cũng như các công ty chuyên về dịch vụ Internet vệ tinh nhiều điều thú vị trong việc phát triển loại hình viễn thông này.
Theo báo cáo từ Deloitte, chi phí để lắp đặt một trạm phóng vệ tinh hiện nay là tương đối hợp lý so với thực trạng của nền kinh tế toàn cầu.
"Chi phí đưa vệ tinh lên vũ trụ, tính theo 1 Gbps hiện nay thấp hơn 100 lần so với 15-20 năm trước", Blaine Curcio, nhà sáng lập quỹ Orbital Gateway Consulting cho biết.
Ngày nay, nhu cầu về dịch vụ Internet tốc độ cao đã tăng lên. Có hàng triệu người xem video và chơi các trò chơi trực tuyến mỗi ngày. Bên cạnh đó, có hàng tá các dịch vụ đã chuyển hình thức sang làm việc trực tuyến. Vì vậy, người dùng luôn đòi hỏi một đường truyền Internet ổn định. Do đó, việc Internet vệ tinh có giá cả hợp lý sẽ giúp tăng tính cạnh tranh với các dịch vụ Internet mặt đất.
Ông Curcio cho biết một vài công ty lớn như Amazon hoàn toàn có thể tiếp cận lĩnh vực tiềm năng này. Ngoài ra, sự cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự đi lên của Internet vệ tinh.
"Đầu những năm 2000, thế giới vẫn còn rất lạc quan với những góc nhìn ngây thơ. Giờ đây, tôi nghĩ một mạng lưới trị giá 10 tỷ USD phát Internet trên bầu trời sẽ rất giá trị đứng dưới góc nhìn của Mỹ hoặc Trung Quốc, trước những căng thẳng hiện nay", ông Curcio giải thích.
Bộ thu Internet vệ tinh của Elon Musk trông như đĩa bay Thiết bị đầu cuối giúp sử dụng dịch vụ Internet vệ tinh Starlink có kiểu dáng đĩa bay như Elon Musk từng mô tả năm 2015. Một người dùng Reddit ở Mỹ bất ngờ chụp được những hình ảnh về thiết bị đặc biệt có kiểu dáng giống UFO trong khu thử nghiệm thiết bị không gian của SpaceX ở Merrillan (Winconsin, Mỹ)....