IAEA quan ngại về chương trình hạt nhân của Iran
Một báo cáo mật của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế ( IAEA) về chương trình hạt nhân của Iran đã tiết lộ nhà máy hạt nhân Fordo với bản thiết kế cập nhật mới nhất cho phép Tehran nâng khả năng làm giàu uranium tinh khiết lên tới 60%.
Bên trong một cơ sở hạt nhân của Iran. Ảnh: IRNA/TTXVN
Báo cáo cho biết thêm với thiết kế mới được công bố, sản lượng làm giàu uranium của nhà máy hạt nhân Fordo sẽ tăng vọt từ mức 4,7 kg lên hơn 34 kg/tháng. Tổng Giám đốc IAEA Rafael Grossi bày tỏ quan ngại Iran có kế hoạch tăng cả sản lượng và mức độ tinh khiết uranium làm giàu sát mức sản xuất vũ khí, bất chấp việc Tehran luôn khẳng định chương trình hạt nhân của nước này phục vụ mục đích dân sự.
Trong báo cáo này, IAEA đã kêu gọi Iran nghiêm túc và khẩn trương thực hiện các cuộc thanh tra tăng cường của cơ quan. Báo cáo IAEA khẳng định những cuộc thanh tra này sẽ giúp IAEA cung cấp các đảm bảo kịp thời và đáng tin cậy về mặt kỹ thuật rằng cơ sở hạt nhân này không bị sử dụng sai mục đích để sản xuất uranium có độ tinh khiết cao hơn mức mà Iran đã tuyên bố, cũng như không có sự chuyển hướng vật liệu hạt nhân đã công bố.
Thông tin báo cáo được tiết lộ chỉ một tuần sau khi các quan chức châu Âu và Iran nhất trí sẽ tổ chức một cuộc họp tại Geneva trước khi Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump trở lại Nhà Trắng vào tháng 1/2025.
Năm 2018, chính ông Trump đã rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân hạt nhân hay còn gọi là Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA) do Iran ký với Mỹ, Anh, Pháp, Trung Quốc, Nga và Đức tháng 7/2015 và tái áp đặt nhiều biện pháp trừng phạt Iran. Tehran sau đó đã thu hẹp việc thực hiện cam kết trong thỏa thuận này làm dấy lên lo ngại về nguy cơ tan vỡ của thỏa thuận. Từ đó đến nay, các nước tham gia còn lại đã nỗ lực thúc đẩy nhiều vòng đàm phán để cứu vãn thỏa thuận, song chưa đạt được kết quả.
Iran và IAEA nhấn mạnh cam kết đối thoại giải quyết bất đồng
Theo phóng viên TTXVN tại Trung Đông, ngày 20/11, Iran và Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) đã tái khẳng định cam kết tiếp tục đối thoại và tương tác để giải quyết bất đồng cùng các vấn đề khác trong chương trình nghị sự song phương.
Tổng Giám đốc IAEA Rafael Grossi (trái) trong cuộc gặp Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi (phải) tại Tehran. Ảnh: IRNA/TTXVN
Theo tuyên bố của Bộ Ngoại giao Iran, tại một cuộc điện đàm, Ngoại trưởng nước này Seyed Abbas Araghchi và Tổng giám đốc IAEA Rafael Grossi cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải kiềm chế các cách tiếp cận đối đầu, không mang tính xây dựng.
Liên quan cuộc họp của Hội đồng Thống đốc IAEA dự kiến diễn ra cùng ngày tại Vienna (Áo) theo giờ địa phương, Ngoại trưởng Iran Araghchi nhấn mạnh rằng nước này sẽ phản ứng "thích đáng" khi các bên khác (các cường quốc phương Tây) đề xuất một nghị quyết chống Iran tại cuộc họp với cáo buộc Tehran thiếu sự hợp tác.
Tại cuộc họp này, Tổng giám đốc IAEA hoan nghênh "bước đi cụ thể" của Iran khi nước này đồng ý giới hạn kho dự trữ uranium làm giàu. Ông Grossi cho rằng đây là một bước đi cụ thể theo đúng hướng và đây cũng là lần đầu tiên kể từ khi Iran từ bỏ các nghĩa vụ trong quá khứ. Tuy nhiên, người đứng đầu IAEA cho biết ông không thể loại trừ khả năng cam kết của Iran có thể bị ảnh hưởng "do những diễn biến tiếp theo".
Cũng trong ngày 20/11, ông Grossi tuyên bố không có dấu hiệu nào cho thấy địa điểm trong khu phức hợp quân sự Parchin mà Israel không kích tháng trước là cơ sở hạt nhân hoặc có sự xuất hiện của nguyên liệu hạt nhân. Đây là phản hồi cho câu hỏi từ các phóng viên về phát biểu hôm 18/11 của Thủ tướng Benjamin Netanyahu nói rằng Israel đã tấn công trúng một cơ sở trong chương trình hạt nhân của Iran.
IAEA thông qua nghị quyết mới liên quan chương trình hạt nhân của Iran Theo phóng viên TTXVN tại Geneva, ngày 5/6, Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) đã thông qua nghị quyết chỉ trích Iran thiếu hợp tác với cơ quan này. Đây là động thái đầu tiên kể từ tháng 11/2022, trong bối cảnh các nước phương Tây lo ngại Tehran có thể đang tìm cách phát triển vũ khí hạt nhân,...