IAEA đạt ‘giải pháp tạm thời’ với Iran

Tổng Giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế ( IAEA) Rafael Grossi ngày 21/2 cho biết đã đạt được một “giải pháp tạm thời” kéo dài 3 tháng với Iran để cho phép IAEA tiếp tục thực hiện công tác thanh sát hạt nhân ở nước Cộng hòa Hồi giáo, dù mức độ tiếp cận sẽ bị hạn chế kể từ ngày 23/2.

Kỹ thuật viên làm việc tại cơ sở làm giàu urani ở Isfahan, Iran. Ảnh: AFP/TTXVN

Phát biểu trước báo giới tại sân bay ở Vienna sau khi trở về từ Tehran, Tổng Giám đốc IAEA cho biết một số nội dung đã được nhất trí “có ý nghĩa hữu ích trong việc vượt qua những khác biệt và cứu vãn tình hình hiện nay” giữa các bên. Theo ông Grossi, cần phải chấp nhận thực tế là việc tiếp cận của các thanh sát viên IAEA sẽ bị giảm bớt, nhưng vẫn có thể duy trì mức độ giám sát và xác minh cần thiết.

Dù không cho biết thêm chi tiết về chính xác những hoạt động nào của IAEA sẽ không còn được thực hiện, song Tổng Giám đốc IAEA xác nhận số lượng thanh sát viên ở Iran là không giảm và các hoạt động thanh sát đột xuất vẫn có thể được tiếp tục theo thỏa thuận tạm thời. Tuy nhiên, thỏa thuận mới đạt được sẽ liên tục được đánh giá lại và có thể bị đình chỉ bất kì lúc nào.

Ông cũng nhận định dù chỉ mang tính kỹ thuật tạm thời, nhưng thỏa thuận sơ bộ này là kết quả hợp lí sau “quá trình tham vấn rất, rất tích cực” với giới chức Iran, từ đó có thể thúc đẩy các cuộc thảo luận chính trị ở các cấp độ khác diễn ra.

Hồi tháng 12/2020, Quốc hội Iran đã thông qua 1 dự luật yêu cầu nước Cộng hòa Hồi giáo ngừng một số hoạt động thanh sát hạt nhân nếu như Mỹ không dỡ bỏ trừng phạt. Dự luật sẽ có hiệu lực chính thức từ ngày 23/2.

Chuyến thăm Iran hai ngày của Tổng Giám đốc IAEA diễn ra trong bối cảnh chính quyền mới tại Mỹ, các nước châu Âu và Iran đang tìm cách thúc đẩy việc cứu vãn thỏa thuận hạt nhân lịch sử hồi năm 2015, vốn đang bên bờ vực sụp đổ sau khi Washington đã rút khỏi dưới thời Tổng thống Donald Trump.