IAEA báo động chương trình hạt nhân của Iran

Mai Hoàng Minh13:43 14/03/2020

Iran tăng gần gấp 3 lần dự trữ uranium được làm giàu chỉ trong 3 tháng qua, vi phạm thỏa thuận mà Tehran đã ký kết với các cường quốc thế giới, cũng như từ chối trả lời các câu hỏi về ba địa điểm hạt nhân chưa được khai báo.

Tổng giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) Rafael Grossi. Ảnh: Reuters

Tăng lượng dự trữ uranium, lưu trữ vật liệu hạt nhân

Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) cho biết, tính đến ngày 19-2, kho dự trữ uranium đã làm giàu của Iran có tổng cộng 1.020,9 kg, so với 372,3 kg được ghi nhận trong báo cáo ngày 3-11-2019. Thỏa thuận hạt nhân mà Iran ký với Mỹ, Đức, Pháp, Anh, Trung Quốc hồi năm 2015 chỉ cho phép Iran được có 202,8 kg uranium đã được làm giàu. Như vây, kho dự trữ uranium đã làm giàu của Iran đã nhiều gấp hơn 5 lần giới hạn được ấn định theo thỏa thuận mang tính bước ngoặt hồi năm 2015 với các cường quốc thế giới.

Trong một báo cáo công bố hôm 3-3, IAEA cho biết họ đã xác định được ba địa điểm ở Iran, nơi quốc gia này có thể đang lưu trữ vật liệu hạt nhân không khai báo hoặc thực hiện các hoạt động liên quan đến hạt nhân mà không báo động cho các nhà quan sát quốc tế. IAEA cho biết đã gửi câu hỏi đến Iran bằng ba lá thư riêng biệt nhưng không nhận được câu trả lời. “Cơ quan đã xác định một số câu hỏi liên quan đến các hoạt động liên quan đến vật liệu hạt nhân chưa được khai báo và các hoạt động liên quan đến hạt nhân tại ba địa điểm ở Iran mà Tehran chưa từng công bố”, báo cáo của IAEA cho biết. Trước đó, IAEA từng cho biết các hạt uranium có nguồn gốc nhân tạo đã được phát hiện tại một địa điểm bên ngoài Tehran, dường như để xác nhận cáo buộc của Mỹ và Israel về một kho hạt nhân bí mật của Iran.

IAEA cho biết, trong lá thư gửi đến cơ quan này hôm 28-1, Tehran cho biết sẽ không chấp nhận bất kỳ cáo buộc nào về các hoạt động hạt nhân trong quá khứ và không cho rằng mình có nghĩa vụ phải trả lời cáo buộc đó.

Hy vọng tuân thủ thỏa thuận

Tổng giám đốc IAEA Rafael Grossi cho biết, Iran đã không cung cấp quyền tiếp cận của IAEA đến các cơ sở hạt nhân cũng như không làm rõ các câu hỏi của thanh sát viên IAEA. Theo ông Grossi, điều này ảnh hưởng xấu đến khả năng làm rõ và giải quyết những câu hỏi này cũng như đảm bảo sự đáng tin cậy về các hoạt động và vật liệu hạt nhân chưa được khai báo ở Iran. “Tôi yêu cầu Iran hợp tác ngay lập tức và đầy đủ với IAEA, bằng cách cung cấp quyền tiếp cận nhanh chóng vào các địa điểm được chỉ định bởi Cơ quan này”, ông Grossi cho biết.

Video đang HOT

Ông Grossi hy vọng Iran sẽ nhanh chóng trở lại tuân thủ đầy đủ thỏa thuận. “Tôi thực sự hy vọng Iran sẽ lắng nghe chúng tôi và lắng nghe tiếng nói của cộng đồng quốc tế và nhận thức được rằng việc hợp tác với chúng tôi là lợi ích của riêng họ”, ông Grossi nói. “Chúng tôi không có một chương trình nghị sự chính trị. Chúng tôi chỉ đơn giản là yêu cầu họ tuân thủ nghĩa vụ của họ. Nếu không, chúng ta sẽ tiến tới một cuộc khủng hoảng”, ông Grossi cho biết thêm. Các quy tắc chi phối cách giám sát chương trình hạt nhân của Iran được quy định trong Kế hoạch hành động toàn diện chung 2015 (JCPOA) mà Iran và năm thành viên của Hội đồng Bảo an LHQ đã ký kết. Thỏa thuận này đảm bảo cho IAEA quyền tiếp cận thường xuyên chương trình hạt nhân của Iran, phù hợp với nghị quyết của Hội đồng Bảo an LHQ năm 2015 để đảm bảo thực thi JCPOA.

Sau khi chính quyền Tổng thống Trump tuyên bố rút khỏi thỏa thuận vào tháng 7-2019 và áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Iran, đặc biệt là nhắm vào lĩnh vực dầu mỏ quan trọng của nước này, Tehran đã vi phạm giới hạn dự trữ uranium, tuyên bố ý định tiếp tục làm giàu uranium. Một số chuyên gia cho rằng lượng vật liệu hạt nhân Iran đã tích lũy đủ để sản xuất vũ khí hạt nhân. Tuy nhiên, Tehran vẫn sẽ cần thêm một vài bước nữa, bao gồm việc làm giàu thêm, để có thể sử dụng chế tạo vũ khí.

AN BÌNH ( CADN )

Hàng loạt các cáo buộc, rối bời nghi ngờ giữa các bí mật hạt nhân Iran

Theo Reuters, cơ quan Giám sát hạt nhân của Liên Hợp Quốc đã lên tiếng vào ngày 4/3 rằng Iran đã không thể trả lời thuyết phục các câu hỏi về các hoạt động hạt nhân của nước này trước đó.

Iran vẫn tiếp tục hoạt động hạt nhân?

Theo hãng Reuters, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) đã có báo cáo thứ hai bên cạnh việc cập nhật thường xuyên các hoạt động hạt nhân của Iran. Theo đó, IAEA cũng đã lên tiếng Iran chưa thực hiện cam kết hợp tác đầy đủ và không cho phép các thanh tra viên của Liên Hợp quốc tiến hành kiểm tra một hoặc nhiều hơn các điểm sản xuất nghi ngờ liên quan đến hạt nhân.

Ảnh minh họa. Nguồn:reuters

Báo cáo thường kỳ cho biết, kho dự trữ urani làm giàu thấp kể từ tháng 11 với tổng số lượng hơn một tấn. Cơ quan này cho rằng Tehran tiếp tục vi phạm các hạn chế chính trong thỏa thuận hạt nhân giống như một động thái phản ứng trước các trừng phạt mới của Mỹ kể từ khi Washington quyết định rút khỏi thỏa thuận hạt nhân 2015.

Báo cáo thứ hai xung quanh các câu hỏi của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế và vấn đề Iran từ chối đến thanh tra các điểm sản xuất vũ khí. Theo các chuyên gia ngoại giao cấp cao, khả năng Iran đã từng tiến hành các hoạt động hạt nhân tại các điểm này vào đầu những năm 2000.

"Tôi đã đánh giá tính cần thiết để đưa ra báo cáo thứ hai bởi vì tôi cho rằng tình hình đang trở nên nghiêm trọng", ông Rafael Grossi - Người đứng đầu Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) cho biết trong một cuộc phỏng vấn ở Paris với Reuters.

Theo hãng Reuters, báo cáo thứ hai của IAEA đối với các quốc gia thành viên cho biết, Iran chưa từng cho phép các thanh tra viên tới các điểm giám sát nhằm kiểm tra các hoạt động liên quan đến hạt nhân của nước này đồng thời Tehran cũng luôn tránh trả lời các câu hỏi đúng trọng tâm của IAEA liên quan đến hạt nhân và các hoạt động hạt nhân.

"Chúng tôi khẳng định rằng chưa thể tham gia quá trình giám sát theo đúng các địa chỉ cho dù đã rất nỗ lực muốn đến. Vì vậy, trước vấn đề trên, tôi cho rằng Iran đang kiềm chế khả năng giúp Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) thực hiện công việc của mình", người đứng đầu Cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế IAEA cho biết.

Cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế chỉ phát hiện các dấu vết của uranium tại một địa điểm ở Tehran - vị trí mà Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu từng gây chú ý trong năm 2018. Trong các trao đổi, Tehran chỉ giải thích các dấu tích uranium chỉ đến giai đoạn xử lý và không hề có tín hiệu đi quá mức hạn chế.

Dồn dập các nghi ngờ

Báo cáo thứ hai đặt ra câu hỏi về việc liệu Cơ quan Nguyên tử Năng lượng quốc tế đã từng thanh tra tại một trong ba nơi sản xuất hay chưa đồng thời hé lộ IAEA muốn tới kiểm tra một trong số các điểm này.

Tại một trong hai điểm sản xuất khác, cơ quan IAEA cũng từng tiến hành kiểm tra vào khoảng tháng 7/2019 nhưng nghi ngờ mọi thứ đã được dọn dẹp sạch sẽ.

Cơ quan Nguyên tử Năng lượng quốc tế (IAEA) bày tỏ nghi ngờ về khả năng dọn dẹp các dấu vết hạt nhân trước khi cơ quan này đến các điểm giám sát.

Theo Reuters, các nhà ngoại giao thông báo cho biết, cơ quan này đã tiến hành kiểm tra các điểm sản xuất nghi ngờ tại Iran và phát hiện dấu vết các hạt uranium. IAEA có nêu các thông tin trong dữ liệu về hoạt động hạt nhân của Iran trước đây.

Một nguồn tin ngoại giao cho biết, một trong số các địa điểm là Marivan. Nguồn tin cũng nói rằng, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế đang chứng minh các liên quan đến dự án quân sự trong quá khứ.

Từ rất lâu trước khi có thỏa thuận, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế đã có thông tin rằng các thí nghiệm tạo sức nổ mạnh quy mô rộng đã tiến hành tại Marivan, liên quan đến các hệ thống kích nổ có độ chính xác cao phù hợp với lõi của bom hạt nhân.

Các cơ quan tình báo Mỹ và IAEA tin rằng, Iran vẫn có chương trình vũ khí hạt nhân bí mật vào năm 2003, một thời gian dài trước khi có thỏa thuận hạt nhân Iran 2015.

Các cảnh báo quốc tế nâng mức báo động về các hoạt động hạt nhân của Iran và sau đó là tuyên bố của IAEA. Báo cáo mới vào ngày 3/3 cho biết, Iran đã thông báo cho IAEA rằng họ không công nhận bất kỳ cáo buộc nào về các hoạt động liên quan hạt nhân trước đây cũng như nói rằng họ không có nghĩa vụ phải trả lời cáo buộc đó, Reuters dẫn tin.

Trong khi thỏa thuận hạt nhân Iran 2015 đã là một kỳ vọng kiểm soát hạt nhân của Tehran thì động thái không phổ biến vũ khí của IAEA cũng phải tính đến các vật liệu và hoạt động hạt nhân khác. Ông Grossi nói rằng, thỏa thuận hạt nhân Iran 2015 từng kỳ vọng cho việc giới hạn nhất định hoạt động hạt nhân của Iran.

Phía Tehran vẫn bác bỏ tiến hành các chương trình vũ khí hạt nhân và nói rằng họ không bao giờ mong muốn tạo ra bom nguyên tử gây nguy hiểm cho thế giới.

Hồng Nhung

Theo Toquoc

IAEA tái khẳng định công nghệ hạt nhân hòa bình Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) ngày 20-9 cho biết, Hội nghị toàn thể lần thứ 63 của IAEA đã kết thúc với các nghị quyết được thông qua khẳng định vai trò quan trọng của cơ quan này trong việc tạo điều kiện phát triển, sử dụng khoa học và công nghệ hạt nhân vì hòa bình, sức khỏe...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Trung Quốc tung chatbot đấu ChatGPT, cổ phiếu Phố Wall chao đảo bốc hơi 1.000 tỉ14:53

Ông Trump dọa trừng phạt Nga nếu ông Putin từ chối đàm phán chấm dứt chiến sự Ukraine09:59

Tình báo Israel cài thuốc nổ trong máy ly tâm hạt nhân Iran09:17

Trung Quốc, Đức phản ứng sau khi ông Trump ký sắc lệnh rút khỏi WHO01:49

Ông Trump nói muốn gặp ông Putin ngay lập tức08:46

Tàu vận tải Nga cập cảng Syria, chuẩn bị cho cuộc rút quân09:12

Ông Trump và ông Biden đều nhận công về thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza09:00

Căn cứ hải quân ngầm ở độ sâu 500 m của Iran08:37

"Hỏa thần nhiệt áp" Nga ra đòn, nhằm thẳng cứ điểm Ukraine ở Kursk08:59

Phe ông Yoon cáo buộc lãnh đạo cơ quan điều tra 'vi phạm bí mật quân sự'09:51

Trung Quốc thông báo điện đàm ông Tập-ông Trump, TikTok không qua ải Tòa Tối cao Mỹ09:17

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Ai Cập, Jordan phản đối việc cưỡng bức di dời người Palestine

21:32:13 30/01/2025

Trong khi đó, phát biểu tại Brussels (Bỉ), Quốc vương Jordan Abdullah II nhấn mạnh lập trường kiên định của Jordan về việc giữ người Palestine trên mảnh đất của họ cũng như đảm bảo các quyền hợp pháp theo giải pháp hai nhà nước Israel v...

Va chạm máy bay tại Mỹ: Tổng thống D.Trump cầu nguyện cho các nạn nhân

21:30:34 30/01/2025

Cùng ngày, Tổng Giám đốc Điều hành của hãng hàng không American Airlines, ông Robert Isom, bày tỏ chia buồn sâu sắc về sự kiện này. Đây là một ngày khó khăn đối với tất cả chúng ta , ông viết.

Indonesia ứng phó với lũ lụt ở Jakarta

21:23:20 30/01/2025

BPBD cho biết đã triển khai các đội theo dõi chặt chẽ những khu vực bị ảnh hưởng của lũ lụt và tích cực phối hợp với các cơ quan chức năng để đẩy nhanh tiến độ thoát nước cũng như đảm bảo các kênh thoát nước hoạt động hiệu quả.

Nhà Trắng hủy lệnh đóng băng tài trợ liên bang của ông Trump

17:15:32 30/01/2025

Văn phòng Quản lý và Ngân sách Nhà Trắng đã hủy bỏ một bản ghi nhớ đóng băng các khoản tài trợ và khoản vay liên bang gây tranh cãi.

Pháp có thể triển khai quân đến Greenland

13:06:41 30/01/2025

Pháp đẵ bắt đầu thảo luận với Đan Mạch về kịch bản triển khai quân đến đảo Greenland sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ngỏ ý muốn mua lại hòn đảo.

Cách Ukraine tăng mức độ nguy hiểm cho xuồng không người lái để đối phó với Nga

13:06:21 30/01/2025

Thiết bị không người lái chở theo máy bay không người lái (UAV) có thể là tương lai của chiến tranh robot, và quân đội Ukraine đang dẫn đầu xu hướng này.

Cựu nghị sĩ Mỹ Bob Menendez lãnh 11 năm tù trong vụ nhận hối lộ vàng

12:30:53 30/01/2025

Cựu Thượng nghị sĩ Mỹ Bob Menendez lãnh án 11 năm tù giam vì nhận hối lộ, trong đó có các thỏi vàng, để đổi lấy sự ưu đãi đối với một số doanh nhân trong và ngoài nước.

Ông Trump định giam giữ 30.000 người nhập cư tại Guantanamo, Cuba phản ứng

12:30:33 30/01/2025

Ông Trump đã đưa ra thông báo gây sốc trên khi ký một dự luật cho phép giam giữ trước khi xét xử những người di cư không có giấy tờ bị cáo buộc phạm tội trộm cắp và bạo lực, theo AFP.

Nga nêu lợi thế khi kiểm soát Novoolizavetovka, NATO gửi 41 tỷ USD cho Ukraine

11:57:33 30/01/2025

Ông Vladimir Rogov, quan chức cấp cao của chính quyền Zaporizhzhia do Nga bổ nhiệm, nói rằng việc kiểm soát Novoolizavetovka đã mở ra cơ hội cho quân Nga tiến về 3 hướng.

Nga kiểm soát khu định cư Novoolizavetovka, EU áp thêm trừng phạt lên Moscow

06:06:34 30/01/2025

Bộ Quốc phòng Nga cho biết, binh sĩ nước này đã kiểm soát khu định cư Novoolizavetovka thuộc vùng Donbass từ tay quân đội Ukraine.

Năm 'Rắn xanh' 2025 đem lại kỳ vọng cải thiện tỷ lệ sinh tại Hàn Quốc

06:06:32 30/01/2025

Chính phủ Hàn Quốc kỳ vọng năm Rắn xanh 2025 sẽ góp phần giải quyết tình trạng tỷ lệ sinh sụt giảm nhiều năm liên tiếp.

Những chính khách nổi tiếng thế giới sinh năm Rắn

02:48:41 30/01/2025

Người tuổi Rắn có tính cách khá bí ẩn, thông minh, và có tài ngoại giao. Điều này được chứng minh qua một số chính khách nổi tiếng thế giới như Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.