Hy vọng cho sản phụ có thai thiểu ối

24 tuần thai, sản phụ T.T.H (Hà Nam) phải đứng trước quyết định đình chỉ thai nghén vì thiểu ối. Dù chỉ có 1% hy vọng cứu sống con mình, chị đã tìm đến Bệnh viện Phụ sản Hà Nội để tin vào một phép màu cuối cùng.

Và mối duyên của hai mẹ con chị đã không bị “đứt” giữa đường, khi PGS, TS Nguyễn Duy Ánh và BSCKI Nguyễn Thị Sim đã quyết định cùng gia đình giữ lại con cho chị bằng một biện pháp can thiệp sản nhi mới nhất – truyền ối vào buồng tử cung để tiếp tục duy trì thai kỳ thêm hai tháng, đón chào đời cậu con trai đầu lòng khỏe mạnh.

PGS, TS Nguyễn Duy Ánh và BSCKI Nguyễn Thị Sim và ê kíp đang thực hiện kỹ thuật truyền ối cho sản phụ.

Hành trình cứu chữa cho những bệnh nhân thiểu ối

BSCK1 Nguyễn Thị Sim, Phó Giám đốc Trung tâm Chẩn đoán sàng lọc trước sinh và sơ sinh, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội cho biết, có tới 4-5% sản phụ có nguy cơ rơi vào tình trạng thiểu ối. Trước đây, những ca này, các sản phụ được tư vấn nên uống nước, nghỉ ngơi nhiều hoặc truyền dịch vào tĩnh mạch của mẹ.

Nhưng biện pháp này hiệu quả thấp và chỉ kéo dài vài ngày. Vì thế, đa số các bác sĩ khuyên chủ động đình chỉ thai nghén trước khi đứa bé chết lưu trong cơ thể người mẹ. Điều này khiến nhiều gia đình chấp nhận mất con trong tuyệt vọng, gây ảnh hưởng lớn đến tâm lý của sản phụ và người thân trong gia đình.

Một ngày cuối năm 2019, sản phụ T.T.H được quyết định đình chỉ thai ở tuần thai 24 ở tuyến dưới vì thiếu ối trầm trọng, thai nhi đã bị tử cung bó chặt, nguy cơ thai lưu là rất cao, buộc phải quyết định vào viện đình chỉ thai nghén hoặc chờ thai lưu thì vào viện lấy thai ra. Chị tìm đến Bệnh viện Phụ sản Hà Nội với mong muốn cứu được con mình bằng mọi cách.

Lúc này, PGS, TS Nguyễn Duy Ánh – Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Hà Nội và BSCKI Nguyễn Thị Sim đã quyết tâm cùng chị giữ lại con bằng một kỹ thuật hoàn toàn mới tại Việt Nam – kỹ thuật truyền ối. Tại phòng can thiệp bào thai vô trùng hiện đại tiêu chuẩn châu Âu, BS Ánh và BS Sim đã tìm được một “khe ối” rất nhỏ để xuyên kim vào buồng ối và truyền dịch vô trùng vào buồng ối, tạo môi trường bồng bềnh cho em bé tiếp tục phát triển an toàn.

BSCKI Nguyễn Thị Sim và sản phụ H sau truyền ối.

Trong suốt quá trình truyền ối ấy, các bác sĩ phải rất khéo léo, tập trung cao độ để cố định kim và đưa được dịch vào buồng ối. Cả phòng mổ đang miệt mài truyền ối, thì chị H bỗng xúc động và reo lên “Em thấy con em đạp rồi”. Chị H rơi nước mắt sung sướng vì sinh linh bé bỏng sau nhiều ngày bị bó cứng bất động do thiếu ối, giờ đã có thể quẫy đạp chân tay vào thành bụng.

Hai ngày sau, BS Sim đánh giá toàn trạng mẹ và tình trạng thai đều tốt nên sản phụ H đươc cho về nhà tiếp tục chăm sóc thai sản. Sau đó, sản phụ đã duy trì được nước ối bình thường, giữ thai được thêm hai tháng thì em bé chào đời. Bé trai lớn lên khỏe mạnh, không có dị dạng chân tay, không khó khăn về hô hấp và trẻ cũng không có bất thường phổi. Đó là bước can thiệp truyền ối thành công giúp cả ê-kíp y, bác sĩ thêm phần tự hào. “Mỗi khi H gửi ảnh con cho tôi, tôi đều trào nước mắt hạnh phúc vì cảm thấy mình đã mang lại điều kỳ diệu cho bé”, BS Sim nói.

Bé trai của sản phụ T.T.H đã ba tháng tuổi và phát triển khỏe mạnh sau khi được các bác sĩ truyền ối để nuôi thêm hai tháng trong bào thai.

Hạnh phúc ấy của sản phụ H cũng là hạnh phúc hiện có của hơn 10 sản phụ khác đã được truyền ối vào buồng tử cung từ cuối năm 2019 đến nay. Trong đó, còn có ba ca vô sinh lâu năm, đã phải làm IVF nhiều lần mới có được con.

Cơ hội tái sinh cho những thai nhi

Thiểu ối nặng đã cướp đi sinh linh của bao nhiêu bào thai bé bỏng khi chưa kịp chào đời. Thiểu ối làm thiểu sản phổi thai nhi thai chậm phát triển, ngôi thai bất thường hoặc bị biến dạng mặt, chân tay. Ngoài nguyên nhân thiểu ối cho bệnh lý của mẹ, do bất thường thận thai nhi giảm sản xuất nước ối thì có tới 30% các ca thiểu ối không rõ nguyên nhân.

Không can tâm trước những nỗi đau của nhiều gia đình, đặc biệt có nhiều gia đình đã mất chục năm làm IVF mới có được thai. PGS, TS Nguyễn Duy Ánh và BSCKI Nguyễn Thị Sim đã quyết tâm nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật truyền dịch ối nhằm kéo dài thời gian mang thai, giúp tránh được những dị tật cho thai nhi không mong muốn do thiểu ối gây ra. Không những thế, Bệnh viện phụ sản Hà Nội còn thực hiện nhiều cải tiến kỹ thuật trong truyền ối nhằm nâng cao hiệu quả điều trị thiểu ối cho bệnh nhân.

Trong quá trình can thiệp, dưới hướng dẫn của siêu âm, các bác sĩ xuyên kim “siêu nhỏ” vào buồng tử cung, truyền dịch vô khuẩn vào buồng ối. Khi lượng nước ối trở về bình thường, các bác sĩ dừng thủ thuật, đồng thời lấy 10 ml mẫu ối làm xét nghiệm di truyền cho thai. Sau truyền ối, sản phụ được đánh giá tình trạng nhiễm trùng, toàn trạng mẹ và thai trong hai ngày nếu ổn định thì cho ra viện. Sản phụ được tư vấn chế độ sinh hoạt, lao động, chế độ ăn uống và giải thích kết quả xét nghiệm ối – em bé có bản đồ nhiễm sắc thể đầy đủ 23 cặp. Khi bộ nhiễm sắc thể của em bé bình thường, các bố mẹ càng yên tâm giữ thai. Trong trường hợp bất thường, thiểu ối do di truyền, các bác sĩ sẽ có định hướng quyết định sớm cho sản phụ. Nếu 1-2 tháng sau, sản phụ tiếp tục thiếu ối, có thể sẽ được chỉ định truyền lại.

Sản phụ được khám lại sau khi thực hiện thủ thuật truyền ối.

Thủ thuật này được thực hiện trong một phòng can thiệp vô trùng tuyệt đối, đây là điều kiện quan trọng để bảo đảm thủ thuật an toàn. Tuy nhiên, điều tiên quyết cho sự thành bại của can thiệp buồng ối là cần phải có những bác sĩ tay nghề chuyên môn cao, phải có rất nhiều kinh nghiệm can thiệp bào thai. Hiện tại kíp thực hiện chính kỹ thuật này ở Bệnh viện Phụ sản Hà Nội là PGS, TS Nguyễn Duy Ánh và BSCKI Nguyễn Thị Sim.

“Thủ thuật truyền ối phải xuyên kim chính xác. Khi em bé bị bó sát trong buồng ối như bị mặc áo chật, khe ối còn lại rất bé chỉ chừng 1 cm, chúng tôi phải bảo đảm kỹ thuật đưa kim vào đúng khe ối đó thì mới truyền được dịch mà không làm tổn thương cho bào thai. Nhưng nhờ kinh nghiệm chọc ối lâu năm, dù khó đến mấy, chúng tôi chỉ cần xuyên kim đúng một lần duy nhất là truyền ối được luôn”, BS Sim chia sẻ.

Theo BS Sim, kỹ thuật này được chỉ định cho những sản phụ thiểu ối còn nguyên màng ối và tuổi thai từ 16-32 tuần. Các bác sĩ cũng chống chỉ định can thiệp kỹ thuật này cho các thai phụ dưới 16 tuần, tử cung ngắn có dấu hiệu dọa đẻ non, rỉ ối, vỡ ối, thai dị dạng, nhiễm trùng cấp.

Hiện nay, đã có nhiều em bé được chào đời khỏe mạnh nhờ truyền ối tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội. Thai phụ có hiện tượng thiểu ối hãy tới Trung tâm Sàng lọc, Chẩn đoán Trước sinh và Sơ sinh – phòng 220 nhà B – Bệnh viện Phụ Sản Hà Nội 929 Đê La Thành, Ba Đình, Hà Nội để được tư vấn, khám và điều trị kịp thời miễn phí.