Hy Lạp chấp nhận thắt lưng buộc bụng trong “cơn khát” tiền mặt

Chính phủ Hy Lạp đêm qua (9/7) đã đệ trình các đề xuất cải cách kinh tế, với nhiều nội dung chấp thuận thắt lưng buộc bụng như yêu cầu của chủ nợ, giữa lúc người dân nước này đang ngày một lo sợ và tức giận vì cạn kiệt tiền mặt.

Bản kế hoạch cải cách kinh tế được gửi tới lãnh đạo Eurozone chỉ 2 giờ trước thời hạn chót 12 giờ đêm thứ Năm (giờ châu Âu), trong nỗ lực của Athens nhằm thuyết phục các chủ nợ tiếp tục cứu trợ.

Thủ tướng Hy Lạp Alexis Tsipras đã phải lùi bước trước các yêu cầu của chủ nợ (Ảnh: EPA)

Theo BBC, ông Jeroen Dijsselbloem, chủ tịch Eurogroup xác nhận đã nhận được các đề xuất của Hy Lạp.

Bản đề xuất giờ sẽ được Bộ trưởng tài chính các quốc gia Eurozone xem xét, trước khi trình lên lãnh đạo trong cuộc họp thượng đỉnh toàn EU vào Chủ nhật.

Tăng thuế, giảm trợ cấp

Không lâu sau khi bản đề xuất cải cách kinh tế được gửi tới lãnh đạo Eurozone, website của chính phủ Hy Lạp đã đăng tải toàn bộ nội dung các văn kiện được gửi đi.

Theo đó, có vẻ như Thủ tướng Alexis Tsipras đã chấp thuận các yêu cầu thắt lưng buộc bụng khắc nghiệt của chủ nợ, bao gồm tăng thuế, giảm trợ cấp. Tuy nhiên, ông Tsipras đồng thời yêu cầu các chủ nợ cấp một khoản cứu trợ mới, có thời hạn 3 năm trị giá 53,5 tỉ euro (khoảng 59 tỉ USD), và đề nghị chủ nợ cam kết thảo luận tái cơ cấu khoản nợ khổng lồ của Hy Lạp.

Dù vậy, theo kinh tế gia trưởng Olivier Blanchard của Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF), Hy Lạp cần phải được xóa nợ và cứu trợ mới hơn 60 tỉ euro (66 tỉ USD) để thoát khỏi cuộc khủng hoảng hiện nay.

Câu hỏi được đặt ra lúc này là liệu những nhượng bộ từ Athens đã đủ để thuyết phục các chủ nợ. Theo nhà phân tích Mujtaba Rahman, giám đốc khu vực châu Âu của công ty tư vấn rủi ro chính trị Eurasia Group, nhiều khả năng bản kế hoạch của Athens sẽ được chấp thuận.

“Gói giải pháp đã có một bước đi quan trọng đúng hướng, và sẽ giúp chúng ta tiến gần hơn đến một thỏa thuận”, ông Rahman nhận định. “Câu hỏi lúc này đó là liệu Hy Lạp có thực sự triển khai một vài trong những biện pháp đó trong cuối tuần này không, bởi các quan chức Đức xem ra rất khắt khe”.

Người Hy Lạp khốn đốn vì thiếu tiền mặt

Cuộc khủng hoảng nợ tại Hy Lạp đang khiến cuộc sống của người dân nước này đảo lộn, khi các ngân hàng tiếp tục đóng cửa trong tuần thứ hai liên tiếp sau khi các biện pháp kiểm soát về vốn của chính phủ được triển khai.

Người dân Hy Lạp đang sống trong những ngày u ám (Ảnh: AP)

Với hạn mức rút tiền mặt chỉ 60 euro/ngày, nhiều người Hy Lạp, đặc biệt là các bệnh nhân thực sự đang đối mặt giữa sống và chết vì không có tiền chữa bệnh.

Bên trên một mái vòm tối tăm, cũ nát của những cửa hàng trống không tại Thessaloniki – thành phố lớn thứ hai của Hy Lạp – một bà mẹ đang cố gắng vỗ về đứa con nhỏ bị ốm, trong khi một bà mẹ khác bế đứa con chừng 2-3 tuổi đợi bác sỹ tình nguyện tại phòng khám của tổ chức phi chính phủ Bác sỹ thế giới.

“Chúng tôi đang thực sự đối mặt với một cuộc khủng hoảng nhân đạo tại Hy Lạp”, Sofia Garane, người điều hành phòng khám nhân đạo cho biết. “Trong suốt 5 năm qua, ngành y tế là những người chịu ảnh hưởng nặng nề nhất”.

Hệ thống y tế Hy Lạp hiện đã hầu như sụp đổ sau nhiều năm chính phủ thắt lưng buộc bụng. Các bệnh viện công phải cắt giảm ngân sách đôi khi tới 50%. Các trang thiết bị cơ bản như găng tay, ống truyền dịch, vải bông, giấy vệ sinh…đều thiếu hụt. Số lượng bác sỹ và y tá thiếu trầm trọng.

Đói nghèo gia tăng trong khi thất nghiệp tràn làn khiến 2,5 triệu người Hy Lạp – tương đương 1/4 dân số – không được chăm sóc sức khỏe. (Người lao động sau khi thất nghiệp từ một năm trở lên sẽ bị cắt bảo hiểm y tế, và phải tự trang trải mọi chi phí điều trị).

Các bác sỹ địa phương, thuộc đủ chuyên ngành, từ thần kinh tới tim mạch và nhi khoa, đang phải luân phiên làm việc tình nguyện miễn phí tại phòng khám ở thành phố Thessaloniki, trong nỗ lực nhằm duy trì việc chăm sóc y tế cho người nghèo.

5 năm trước, hầu hết bệnh nhân tới đây đều là người tị nạn hoặc người nước ngoài không được hưởng bảo hiểm y tế. Giờ thì đa số trong tổng số 1500 bệnh nhân tới đây mỗi tháng là người Hy Lạp. Trong 3 năm gần đây, số bệnh nhân tới gặp các bác sỹ tâm lý và thần kinh tình nguyện đã tăng gấp đôi.

Bà Garane cho biết, trong vòng 2 tuần kể từ khi chính phủ quy định giới hạn rút tiền mặt, số người có bảo hiểm y tế tới đây cũng ngày một tăng.

“Do tình hình khủng hoảng trong những ngày qua, họ không thể tìm được thuốc men, ví dụ như thuốc trị tiểu đường hoặc cao huyết áp, hoặc không có tiền để trả ngay cho phần chi phí không được bảo hiểm chi trả. Áp lực đang ngày một tăng, còn mọi người rất buồn và căng thẳng. Họ đang thực sự lo sợ”, bà Garane cho nói.

Nội dung chủ yếu của các đề xuất của Hy Lạp

- Các mục tiêu thặng dư ngân sách: Hy Lạp đồng ý đề ra mục tiêu 1%, 2%, 3% và 3,5% lần lượt cho các năm từ 2015 – 2018. Đề xuất này tương đồng với nội dung từng được đưa ra trước đây, nhưng được đánh giá vẫn rất tham vọng, nhất là khi xét tới tình hình kinh tế hiện tại của Hy Lạp. – Bãi bỏ miễn trừ thuế VAT cho các hòn đảo của Hy Lạp: mức ưu đãi 30% thuế VAT cho các hòn đảo sẽ bị bãi bỏ, theo yêu cầu của các chủ nợ. Trước đây, Athens từng phản đối mạnh mẽ yêu cầu này. Đề xuất mới cho biết quy định sẽ được triển khai trước tiên “với những hòn đảo có thu nhập cao nhất, thu hút nhiều du khách nhất”. – Các khách sạn vẫn được hưởng mức thuế suất VAT 13%, tuy nhiên các nhà hàng sẽ phải chịu thuế suất VAT 23%. Hoạt động kinh doanh sách, dược phẩm và rạp hát tiếp tục hưởng thuế suất 6%. – Toàn bộ trợ cấp nhiên liệu cho nông dân Hy Lạp sẽ bị bãi bỏ như yêu cầu của chủ nợ. – Các chính sách thuế VAT sẽ được rà soát lại trước cuối năm 2016, nếu “các nguồn thu bổ sung từ chống gian lận thuế” và các biện pháp tăng thu thuế khác đem lại kết quả. – Trong trường hợp bất kỳ đề xuất nào dẫn tới “thiếu hụt tài khóa”, chính phủ Hy Lạp đề xuất tăng thuế thu nhập đối với những người có thu nhập thấp nhất. Cụ thể người có thu nhập dưới 12.000 euro/năm sẽ chịu thuế suất 15% (tăng so với mức 11% hiện tại). Người thu nhập trên 12.000 euro/năm sẽ chịu thuế suất 35% (tăng so với mức 33% hiện tại). Trong khi đó thuế thu nhập doanh nghiệp sẽ tăng từ 26% lên mức 28% theo yêu cầu của IMF. – Trợ cấp: Hy Lạp chấp thuận ngừng các khoản trợ cấp bổ sung cho những người nghèo nhất trước tháng 12/2019, thay vì năm 2020. Đồng thời, độ tuổi được hưởng trợ cấp hưu trí cơ bản mới sẽ là 67 tuổi, có hiệu lực trước năm 2020. – Chi tiêu quốc phòng: Hy Lạp sẽ cắt giảm 100 triệu euro trong năm nay và 200 triệu euro trong năm 2016. Trước đó, các chủ nợ yêu cầu giảm chi quốc phòng 400 triệu euro trong năm 2016.

Thanh Tùng

Theo Dantri/ NY Times, Guardian, Telegraph