Hướng đến sự phát triển bền vững
Hai thành tựu nổi bật của Đồng Nai trong phát triển kinh tế là công nghiệp và xây dựng nông thôn mới (NTM). Tỉnh đã sớm tìm ra cơ hội bứt phá mạnh mẽ với các dự án hạ tầng lớn để hướng tới sự phát triển bền vững.
Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc kiểm tra tiến độ khu tái định cư Lộc An – Bình Sơn phục vụ xây dựng sân bay Long Thành vào tháng 7-2020. Ảnh: khắc Giới
Để nắm bắt cơ hội của mình, Đồng Nai xác định phải phát huy tính năng động, sáng tạo. Đổi mới và đổi mới sáng tạo tiếp tục là chìa khóa trong điều hành của chính quyền cũng như nỗ lực hoạt động của cộng đồng doanh nghiệp (DN) và cả nền kinh tế nếu muốn phát huy được tiềm năng của mình.
* 3 trụ cột cho phát triển kinh tế
Đầu tiên phải nói đến phát triển công nghiệp, Đồng Nai là địa phương đi trước cả nước trên lĩnh vực này với Khu công nghiệp (KCN) Biên Hòa 1 từ hàng chục năm trước. Từ chỗ chỉ có 1 KCN, đến nay Đồng Nai đã quy hoạch gần 40 KCN, trong đó 31 khu được đầu tư hạ tầng hoàn thiện đi vào hoạt động với tổng vốn đầu tư hơn 31,7 tỷ USD đến từ 45 quốc gia, vùng lãnh thổ. Các KCN đã tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trên địa bàn. Bên cạnh đó các KCN đã tạo việc làm, thu nhập ổn định cho trên 600 ngàn lao động và đóng góp trên 50% tổng nguồn thu ngân sách của tỉnh.
Video đang HOT
Không chỉ các KCN mà ngoài KCN cũng phát triển mạnh. Đến nay tỉnh đã có hơn 40 ngàn DN được thành lập. Công nghiệp Đồng Nai phát triển đa dạng với nhiều ngành từ Dệt may, Da giày, Cơ khí chế tạo, Tự động hóa, Chế biến nông sản, Vật liệu xây dựng… đến các thành phần DN nhà nước, tư nhân, DN có vốn đầu tư nước ngoài. Từ đó, Đồng Nai luôn giữ vững vị trí thuộc các tỉnh tốp đầu trong phát triển kinh tế, thúc đẩy xuất, nhập khẩu, nâng cao tiềm lực của doanh nghiệp cũng như sức cạnh tranh của tỉnh.
Cùng với công nghiệp, Đồng Nai có lợi thế về hạ tầng mà ít địa phương nào có được. Đặc biệt là với sân bay quốc tế Long Thành vừa được khởi công xây dựng, kỳ vọng thêm những bước đột phá mới, đưa Đồng Nai trở thành tâm điểm giao thông cả nước. Có sân bay lớn, có hệ thống đường cao tốc như Bến Lức – Long Thành, Biên Hòa – Vũng Tàu, Dầu Giây – Liên Khương, TP.HCM – Long Thành – Dầu Giây, Phan Thiết – Dầu Giây… và hệ thống cảng sông, biển là sức bật mới cho nền kinh tế.
Một thành tựu nữa không thể không nhắc đến là kết quả xây dựng NTM. Năm 2014, Đồng Nai là tỉnh đầu tiên trong cả nước có đơn vị cấp huyện về đích trong xây dựng NTM. Năm 2019, Đồng Nai tiếp tục là một trong 2 tỉnh dẫn đầu của cả nước hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM và về đích trước 2 năm so với mục tiêu đề ra. Đồng Nai cũng đi đầu trong cả nước về xây dựng NTM kiểu mẫu, NTM nâng cao. Kết quả là Đồng Nai đã vinh dự được Chủ tịch nước tặng Huân chương Độc lập hạng Ba về thành tích trong phong trào thi đua Cả nước chung sức xây dựng NTM giai đoạn 2011-2020.
* Vận hội mới, cần “ tư duy phát triển mới”
Để phát huy tốt hơn những thành quả đã đạt được trong lịch sử, giai đoạn 5 năm tới sẽ là “nấc thang” phát triển mới của Đồng Nai với nhiều cơ hội rộng mở. Theo đó, Đồng Nai sẽ tiếp tục huy động các nguồn lực tập trung đầu tư phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại, trọng tâm là hạ tầng giao thông trọng điểm, giao thông đô thị và giao thông kết nối. Đồng Nai cũng thực hiện lập quy hoạch tỉnh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 theo quy định của Luật Quy hoạch nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng vốn đầu tư công, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án đầu tư, đặc biệt là các dự án quan trọng quốc gia, các công trình trọng điểm.
Dệt may là ngành hàng sản xuất, xuất khẩu chủ lực của Đồng Nai Trong ảnh: Sản xuất quần áo tại Công ty CP Đồng Tiến (TP.Biên Hòa) Việt Nam ở Khu công nghiệp Nhơn Trạch 3 giai đoạn 2. Ảnh:H. Giang
Cùng với hạ tầng, hướng ưu tiên vào phát triển công nghiệp có hàm lượng khoa học, kỹ thuật, công nghiệp mới, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, thích ứng với biến đổi khí hậu, chế biến sâu nông sản và các dịch vụ nông nghiệp để nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững, có khả năng cạnh tranh cao của nền kinh tế. Song song đó, đẩy mạnh phát triển thương mại, dịch vụ tổng hợp hiện đại mà tỉnh có lợi thế, trọng tâm là dịch vụ du lịch, dịch vụ logistics, gắn liền với các vùng phát triển của tỉnh.
Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Nguyễn Phú Cường cho hay, Đồng Nai đã tích cực, chủ động để tìm ra những hướng đi mới trong phát triển. Tuy nhiên trong những năm qua, tình hình kinh tế vẫn diễn biến với những khó khăn, cơ hội và thách thức đan xen. Để giải quyết được khó khăn, cùng với sự điều hành của chính quyền thì phải kể đến sự năng động, sáng tạo của các thành phần kinh tế. Trong đó yêu cầu về đổi mới sáng tạo là một nội dung mang tính quyết định. Đồng Nai rất mong muốn lĩnh hội được những kinh nghiệm của các địa phương khác trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh, tạo sức bật mới cho tỉnh cũng như góp phần vào sự phát triển chung của khu vực.
Đồng quan điểm, Chủ tịch UBND tỉnh Cao Tiến Dũng khẳng định Đồng Nai có vị trí chiến lược trong Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, là vệ tinh TP.HCM nên cơ hội, tiềm năng phát triển là rất rộng mở. Nhắn nhủ với cộng đồng DN, doanh nhân trên địa bàn về đường hướng phát triển của địa phương trong những năm tới, Chủ tịch UBND tỉnh Cao Tiến Dũng cho rằng DN cần phải chủ động nắm bắt cơ hội phát triển của mình. “Hạ tầng là lợi thế của tỉnh trong những năm tới. Những quyết sách, định hướng phát triển kinh tế cũng phải làm sao để cộng đồng DN trên địa bàn nắm bắt một cách sớm nhất. Vận hội mới cần sự chung tay của DN cùng với chính quyền để phát huy được cơ hội này” – Chủ tịch UBND tỉnh khẳng định.
Nâng cao chất lượng dân số góp phần phát triển đất nước nhanh và bền vững
Chất lượng dân số là yếu tố tác động lớn đến sự phát triển bền vững của mỗi quốc gia. Nghị quyết 21-NQ/TW về công tác dân số trong tình hình mới của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII đã nhấn mạnh, tập trung mọi nguồn lực chuyển trong tâm chính sách dân số từ kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển.
Công tác dân số không chỉ chú trọng tới mục tiêu kế hoạch hóa gia đình như trước mà cần phải gắn liền với các mục tiêu phát triển kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh - các yếu tố liên quan đến phát triển nhanh, bền vững đất nước để nâng cao vị thế con người Việt Nam góp phần phát triển đất nước phồn vinh.
Sinh hoạt Câu lạc bộ Người cao tuổi lồng ghép công tác dân số kế hoạch hóa gia đình ở Nghệ An. Ảnh: Bích Huệ/TTXVN
Yếu tố cần được quan tâm hàng đầu
Dân số là mẫu số của các chỉ tiêu phát triển được tính bình quân đầu người, trong đó đáng chú ý là các chỉ tiêu liên quan đến việc chuyển vị thế của đất nước. Các bài toán phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng cơ sở hạ tầng, quy hoạch (tổng thể quốc gia, vùng, tỉnh, đô thị, nông thôn...) đều phải tính đến các yếu tố dân số nếu muốn đất nước phát triển nhanh và bền vững. Do đó, dân số nói chung và nâng cao chất lượng dân số nói riêng là yếu tố cần được quan tâm hàng đầu.
Theo Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình, Bộ Y tế Phạm Vũ Hoàng, chất lượng dân số Việt Nam đã được cải thiện nhiều mặt, thể hiện ở mức giảm mạnh của tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em, tỷ suất tử vong bà mẹ, trẻ em. Tầm vóc thể lực người Việt Nam có bước cải thiện. Chiều cao trung bình của thanh niên đạt 164cm ở nam và 153cm ở nữ. Tuổi thọ trung bình của người Việt Nam đạt 73,6 tuổi (2019), cao hơn so với các quốc gia có cùng mức thu nhập bình quân đầu người. Trình độ dân trí, chất lượng nguồn nhân lực được cải thiện rõ rệt. Đặc biệt, nhóm dân tộc thiểu số, dân cư yếu thế đã được Nhà nước chăm lo, hỗ trợ tạo điều kiện tiếp cận bình đẳng trong giáo dục.
Tuy nhiên, ông Phạm Vũ Hoàng cũng chỉ rõ những hạn chế trong chất lượng dân số hiện nay như: Chỉ số phát triển con người (HDI) còn thấp, chậm được cải thiện. Theo báo cáo phát triển con người, chỉ số HDI tăng từ 0,638 điểm, đứng thứ 121/189 quốc gia và vùng lãnh thổ (2013) lên 0,693 điểm, đứng thứ 118 (2018). Mặc dù tuổi thọ bình quân của người Việt Nam tương đối cao (73,6 tuổi) nhưng số năm trung bình sống khỏe mạnh còn thấp (chỉ đạt 64 tuổi). Tầm vóc, thể lực chậm được cải thiện (cứ sau 10 năm mới tăng được 1 cm). Ngoài ra, việc bảo vệ và phát triển dân số các dân tộc dưới 10.000 người còn hạn chế. Số trẻ sinh ra bị mắc các dị tật bẩm sinh và tình trạng nạo phá thai ở lứa tuổi vị thành niên, thanh niên vẫn còn nhiều. Đây là những tồn tại khiến chất lượng nguồn nhân lực của nước ta bị ảnh hưởng.
Theo ông Nguyễn Ngọc Phương, Ủy viên Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội, chất lượng nguồn nhân lực, chất lượng dân số là yếu tố quyết định thắng lợi hay thất bại trong quá trình cạnh tranh cũng như phát triển bền vững của đất nước. Việt Nam đã trở thành nước có thu nhập trung bình, nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa đang ngày càng phát triển đúng hướng. Đất nước phát triển, nền kinh tế tăng trưởng tốc độ cao thì chất lượng nguồn nhân lực phải đáp ứng nhu cầu. Nếu chất lượng thể chất, tinh thần, trí tuệ của đội ngũ lao động không đáp ứng được, đất nước sẽ không thể vượt qua thách thức của thời đại mới, dần bị tụt hậu... Do đó, vấn đề nâng cao chất lượng dân số cần được đặt lên hàng đầu và cần có các chính sách can thiệp ưu tiên để thực hiện.
Đồng bộ giải pháp, kết hợp nguồn lực
Chăm sóc trẻ sơ sinh. Ảnh minh họa: Dương Ngọc/TTXVN
Để góp phần thực hiện nâng cao chất lượng dân số, Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình đã triển khai nhiều mô hình, Đề án, chương trình như: Tư vấn khám sức khỏe trước khi kết hôn, tầm soát (sàng lọc) trước sinh và sơ sinh; can thiệp truyền thông để giảm thiểu hôn nhân cận huyết, tình trạng có thai ngoài ý muốn, phá thai ở lứa tuổi vị thành niên, thanh niên; chăm sóc sức khỏe, tinh thần cho người cao tuổi...
Trong đó, Chương trình sàng lọc trước sinh và sơ sinh đã được triển khai đến 63 tỉnh, thành phố với hơn 10.000 huyện, xã. Thông qua chương trình, tỷ lệ bà mẹ mang thai được sàng lọc trước sinh tăng từ 20% năm 2016 lên hơn 56% năm 2019. Tỷ lệ trẻ em mới sinh được sàng lọc sơ sinh tăng từ 35% năm 2016 lên 40% năm 2019. Bên cạnh đó, mô hình tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn đã được triển khai tại 63 tỉnh, thành phố, góp phần nâng cao nhận thức, tư vấn sức khỏe trước khi kết hôn cho rất nhiều thanh niên; đồng thời truyền thông giảm thiểu vấn đề tảo hôn, hôn nhân cận huyết tại nhiều địa bàn "nóng" về tình trạng này ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số còn nhiều hủ tục.
Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình Nguyễn Thị Ngọc Lan cho biết, việc khám sức khỏe trước khi kết hôn cũng như sàng lọc trước sinh và sơ sinh là những việc làm vô cùng quan trọng, góp phần nâng cao chất lượng dân số. Những mô hình tư vấn, khám sức khỏe tiền hôn nhân đã giúp các bạn trẻ trước khi kết hôn biết được họ có mang gene bệnh trong người hay không; đưa ra những lời khuyên hữu ích cho người mang gene bệnh khi có thai. Trong khi đó, khám sàng lọc trước sinh và sơ sinh giúp phát hiện, can thiệp và điều trị sớm các bệnh, tật, các rối loạn chuyển hóa, di truyền ngay trong giai đoạn bào thai và sơ sinh, giúp sinh ra những đứa trẻ khỏe mạnh, bình thường.
Trong thời gian tới, Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình sẽ tiếp tục phối hợp với các đơn vị liên quan nhân rộng các mô hình có hiệu quả, tập trung đầu tư ở một số địa bàn trọng điểm, nhất là tại khu công nghiệp, khu kinh tế và địa bàn có đối tượng khó tiếp cận như vùng sâu, xa nhằm từng bước mở rộng và tiến tới phổ cập việc cung cấp dịch vụ tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn và cải thiện đời sống tinh thần cho người cao tuổi.
Để thực hiện các mục tiêu của công tác dân số nói chung và nâng cao chất lượng dân số nói riêng, bà Nguyễn Thị Ngọc Lan cho biết, Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình sẽ phải thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ. Trong đó, giải pháp đầu tiên là xây dựng hệ thống thông điệp để truyền thông phù hợp với đặc điểm dân số từng vùng, địa phương (vùng có mức sinh thấp, vùng mức sinh cao), xây dựng các thông điệp về mất cân bằng giới tính khi sinh, thông điệp giúp người dân hiểu được giá trị của các chương trình nâng cao chất lượng dân số. Tiếp theo là tăng cường truyền thông sâu rộng để các tầng lớp nhân dân hiểu và thực hiện theo thông điệp; vận động các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương ủng hộ, quan tâm, chỉ đạo ở địa bàn và huy động nguồn lực của địa phương tham gia thực hiện các nhiệm vụ của công tác dân số.
Đồng thời, Tổng cục sẽ đa dạng hóa các loại hình cung cấp hàng hóa và dịch vụ để mở rộng khả năng tiếp cận của người dân với các dịch vụ có chất lượng, tăng cường tập huấn, đào tạo kỹ năng, chuyên môn cho đội ngũ làm công tác dân số, đầu tư hoàn thiện mạng lưới sàng lọc trước sinh, sơ sinh. Tổng cục sẽ tập trung xây dựng hoàn thiện các chính sách nhằm tăng cường sự hỗ trợ cho đối tượng yếu thế, cán bộ làm công tác dân số, xã hội hóa cung cấp các dịch vụ, kết nối hệ thống công lập và tư nhân trong việc cung cấp các dịch vụ...
Tuy nhiên, để thực hiện được các mục tiêu của công tác dân số trong tình hình mới tại Việt Nam, không chỉ riêng mình ngành Y tế triển khai được, mà cần có sự vào cuộc của toàn bộ hệ thống chính trị; sự phối hợp của các sở, ban ngành ở địa phương và người dân, Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình Nguyễn Thị Ngọc Lan nhấn mạnh.
Nâng cao nhận thức xã hội để hoàn thành mục tiêu phát triển bền vững Trước những khó khăn, đặc biệt trong bối cảnh dịch COVID-19 phức tạp, các thành viên Hội đồng thống nhất, Việt Nam không điều chỉnh nội dung, quyết tâm thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững. Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam phát biểu. (Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN) Chiều 4/1, tại Trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam ,...