Hợp tác xã teo tóp vì Covid-19 (bài 2): “Cầu cứu” tiêu thụ, vay vốn

Dịch Covid-19 kéo dài, cộng với dịch cúm gia cầm và nhu cầu tiêu thụ thấp… khiến các hợp tác xã (HTX) chăn nuôi gia cầm ở Bắc Ninh, Thái Bình, Nghệ An… lao đao vì khó bán sản phẩm. Do quá bế tắc, nhiều HTX đã phải “cầu cứu” khắp nơi.

Người nuôi bế tắc

Thời điểm này, nhiều hộ chăn nuôi của HTX Chăn nuôi tổng hợp xã Đông Xuyên, huyện Tiền Hải (Thái Bình) đang lao đao vì đầu ra cho sản phẩm gặp khó. Là một thành viên chăn nuôi gia cầm với quy mô khá lớn của HTX Đông Xuyên, hiện gia đình anh Trần Ngọc Trà nuôi trên 500 con gà ri lai và gần 1.000 con vịt biển. Pphần lớn đàn vật nuôi đã đến ngày xuất bán nhưng không có thương lái tìm đến mua.

Người chăn nuôi gà ở HTX Đông Xuyên (Thái Bình) đang chịu thua lỗ nặng vì dịch Covid-19. Hải Đăng

Để tiêu thụ được sản phẩm, vợ chồng anh Trà chỉ còn cách bán nhỏ lẻ tại chợ, đồng nghĩa với việc mất nhiều thời gian và phải gánh thêm 2,5 triệu đồng chi phí thức ăn chăn nuôi hàng ngày.

“Gà, vịt của gia đình tôi đều nuôi theo quy trình an toàn, sản phẩm có chất lượng rất tốt nhưng vẫn không có người mua, thực sự chúng tôi đang bế tắc” – anh Trà ngậm ngùi nói.

Sau đợt dịch tả lợn châu Phi năm 2019, phần lớn các thành viên của HTX Đông Xuyên chuyển đổi sang nuôi gia cầm. Hiện HTX có trên 20.000 con gia cầm, trong số đó có một nửa đàn đã đến ngày xuất bán nhưng đầu ra gần như không có.

Nắm bắt được khó khăn này, lãnh đạo HTX Đông Xuyên đã tìm ra một số kịch bản để “giải cứu” sản phẩm cho các thành viên. Ông Ngô Văn Duẩn – Giám đốc HTX Chăn nuôi tổng hợp xã Đông Xuyên cho hay: Mới đây, HTX đã tổ chức 2 đợt giải cứu, song mỗi lần cố gắng lắm cũng chỉ được 1.000 con, số gà, vịt còn lại rất lớn.

“Tới đây, chúng tôi cũng đề nghị các ngành chức năng có hướng xem xét tìm đầu ra cho sản phẩm của HTX và nhiều hộ dân khác ở trên địa bàn. Bên cạnh việc hỗ trợ tiêu thụ gà vịt, bà con cũng đang mong được các cấp, ngân hàng hỗ trợ vốn để mọi người được tái sản xuất hiệu quả” – ông Duẩn khẳng định.

Nhiều HTX dừng hoạt động

Bắc Ninh hiện có 523 HTX nông nghiệp, trong đó có 310 HTX dịch vụ nông nghiệp và 213 HTX sản xuất nông nghiệp. Tuy nhiên, do ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 nên từ Tết Nguyên đán đến nay, các HTX trên địa bàn cũng đang điêu đứng khó tiêu thụ sản phẩm.

Ông Đặng Đức Thính – Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Bắc Ninh cho biết, qua nắm bắt thực tế trước tác động của dịch Covid-19 thì các HTX hoạt động hết sức hạn chế, cầm chừng. Giá bán các sản phẩm là gà, vịt quá thấp, chỉ khoảng từ 25.000 – 35.000 đồng/kg. “Đây là giá không mong muốn của các HTX, nhà nông vì không đảm bảo hoà vốn chứ chưa tính đến lãi” – ông Thính nói.

Theo ông Thính, hiện trên địa bàn tỉnh có khoảng hơn 20 HTX phải dừng hoạt động. Hầu hết các HTX nông nghiệp, nhất là các HTX chăn nuôi gia súc, gia cầm đều hoạt động cầm chừng. Các HTX sản xuất, chế biến rau, củ quả thì hoạt động khá hơn” – ông Thính chia sẻ.

HTX Dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Đông Bình ở thị trấn Đông Bình, huyện Gia Bình (Bắc Ninh) từng là đơn vị chăn nuôi có hiệu quả nhưng đến nay cũng đang “ngắc ngoải” vì ảnh hưởng của dịch Covid-19.

Ông Nguyễn Chí Hải – Chủ tịch HĐQT, Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Đông Bình cho hay: Do hầu hết các bếp ăn tập thể, các nhà hàng, khách sạn, trường học… ngừng hoạt động nên đầu ra cho sản phẩm của HTX gặp rất nhiều khó khăn. Nhu cầu hạn chế, giá cả xuống quá thấp, bán không đủ chi phí nên HTX đang phải gồng mình vượt khó.

Ông Hải cho biết, trước mắt, để cầm cự được, bên cạnh việc tìm tiêu thụ lẻ gia cầm, HTX đang phải chuyển hướng sang chăn nuôi cá lồng trên sông Đuống để duy trì sản xuất nhưng mọi thứ vẫn khó khăn. “Về lâu dài, các HTX dịch vụ nông nghiệp rất cần sự hỗ trợ của chính quyền và Liên minh HTX từ Trung ương tới địa phương về thời gian cho thuê đất, ưu đãi giá thuê đất và hỗ trợ vay vốn để đơn vị vượt qua khó khăn” – ông Hải kiến nghị.

Ngay từ cuối tháng 3/2020, giá gà xuất chuồng tại các trang trại chăn nuôi trên địa Nghệ An bắt đầu giảm mạnh. Tại một số địa phương tập trung nhiều trang trại gà như ở huyện Yên Thành, Diễn Châu…, giá gà cũng lao dốc một cách thê thảm, khiến người chăn nuôi lỗ nặng.

Trò chuyện với chúng tôi, ông Đậu Ngọc Hòa – Giám đốc HTX Chăn nuôi gà VietGAP Diễn Trung (Diễn Châu) buồn rầu nói, từ đầu tháng 3 đến nay, giá gà tại trại còn 45.000 đồng/kg, giảm 20.000 đồng/kg, đây là mức giảm kỷ lục nhất từ trước đến nay. “Hiện nay chúng tôi vẫn đang trông đợi vào sự giúp đỡ, hỗ trợ từ phía chính quyền và người tiêu dùng. Nếu dịch Covid-19 còn tiếp tục kéo dài thì các HTX cũng sẽ lao đao và khó có thể tồn tại được” – ông Hòa bày tỏ.

Cùng chung số phận với các HTX chăn nuôi gia cầm, sản phẩm cá hồi sản xuất tại HTX Chăn nuôi cá nước lạnh Minh Đức của ông Nguyễn Văn Hải ở Sa Pa (Lào Cai) cũng đang ế ẩm thê thảm. Hàng ngày, ông Hải đang phải tích cực rao bán cá đặc sản qua mạng xã hội nhưng lượng hàng bán ra cũng rất hạn chế.

Ông Hải cho hay: “Do đang vào thời điểm giao mùa, nước về ít khiến cá hồi dễ bị bệnh. Vì thế nếu không bán được các lứa cá hồi này, chúng tôi sẽ bị thiệt hại rất lớn”.

Theo ông Hải, thông thường vào các tháng đầu năm, bà con nuôi cá nước lạnh (trong đó chiếm 70% là hộ nuôi cá hồi) tại Sa Pa, Bát Xát… vào thời điểm thu hoạch cá sôi động, chủ yếu là phục vụ khách du lịch. Tuy nhiên, từ đầu năm đến nay, mọi đầu mối tiêu thụ cá đều “đóng băng”, khiến bà con nuôi cá ở đây rơi vào tình cảnh thê thảm chưa từng có.

Hải Đăng – Hoàng Phương