Hợp đồng tương lai – Công cụ thúc đẩy sự phát triển của thị trường TPCP cơ sở

Hợp đồng tương lai trái phiếu chính phủ (HĐTL TPCP) tạo nên sự đa dạng các công cụ đầu tư phái sinh để thu hút vốn đầu tư, là công cụ phòng vệ rủi ro đối với với giao dịch TPCP và sự phát triển của thị trường TPCP cơ sở.

Giao dịch hợp đồng tương lai tập trung nhiều ở loại hợp đồng có thời gian đáo hạn gần nhất.

Sản phẩm của nhà đầu tư tổ chức

Hướng dẫn của Bộ Tài chính cho biết trong thời gian đầu triển khai sản phẩm Hợp đồng tương lai trái phiếu Chính phủ, đối tượng tham gia giao dịch sản phẩm chỉ giới hạn trong phạm vi các nhà đầu tư tổ chức.

HĐTL TPCP kỳ hạn 5 năm chính thức được giao dịch tại Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX), trở thành sản phẩm phái sinh thứ hai trên thị trường chứng khoán phái sinh (TTCKPS) tính đến thời điểm hiện tại. Sản phẩm được cơ quan quản lý, công chúng đầu tư, thành viên thị trường kỳ vọng là bước phát triển tiếp theo nhằm hoàn thiện cơ cấu TTCKPS, hỗ trợ cho sự phát triển bền vững của thị trường TPCP.

TTCKPS đã thể hiện tốt vai trò là công cụ phòng ngừa rủi ro, góp phần tích cực vào việc giúp giữ chân dòng vốn trên thị trường cổ phiếu.

Với những thành công bước đầu này, Bộ Tài chính cho rằng, việc cho phép triển khai sản phẩm này không chỉ tạo nên sự đa dạng các công cụ đầu tư phái sinh để thu hút vốn đầu tư trong và ngoài nước mà còn đem lại cho nhà đầu tư, các tổ chức kinh doanh chứng khoán, các ngân hàng thương mại, các tổ chức tài chính một công cụ phòng vệ rủi ro quan trọng, hiệu quả với giao dịch TPCP, từ đó thúc đẩy thanh khoản và sự phát triển của thị trường TPCP cơ sở”.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Huỳnh Quang Hải.

HĐTL TPCP kỳ hạn 5 năm được triển khai trên cơ sở đánh giá, tổng kết, rút kinh nghiệm từ sản phẩm CKPS đầu tiên và trên cơ sở sự cân nhắc, thận trọng của các cơ quan quản lý và thực hiện trong giai đoạn thị trường TPCP đã có những bước phát triển hết sức ấn tượng cả về quy mô, độ sâu thị trường.

Song hành cùng sự tăng trưởng ấn tượng đó cần thiết phải có công cụ phòng ngừa rủi ro với giao dịch TPCP. Việc xây dựng sản phẩm nằm trong lộ trình phát triển xây dựng TTCKPS đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo lộ trình từ đơn giản đến phức tạp, đảm bảo khả năng quản lý của thị trường.

Ngày 10/8/2017, TTCKPS Việt Nam chính thức khai trương với sản phẩm đầu tiên là Hợp đồng tương lai chỉ số VN30. Sau gần 2 năm triển khai, TTCKPS đã được cộng đồng nhà đầu tư quan tâm, đón nhận và đã có những bước phát triển đáng kể.

Đồng thời với việc trao đổi kinh nghiệm quốc tế, quan điểm của các thành viên về sản phẩm. Thời gian qua, HNX, VSD, Viettinbank thực hiện nhiều cuộc kiểm thử, sản xuất tổng thể với 14 công ty chứng khoán thành viên đảm bảo sự vận hành sản phẩm thông suốt, an toàn.

Bên cạnh đó, HNX cũng nghiên cứu, thiết lập hệ thống giao dịch, giám sát trình Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) phê duyệt các tiêu chí giám sát giao dịch để đảm bảo sát với thị trường, kịp thời phát hiện ra các giao dịch có dấu hiệu bất thường, báo cáo cơ quan quản lý có xử lý kịp thời, đảm bảo sự công bằng, minh bạch cho thị trường…

Tài sản cơ sở là TPCP kỳ hạn 5 năm

Cụ thể, tài sản cơ sở của sản phẩm HĐTL TPCP là TPCP có kỳ hạn 5 năm và có vai trò là kênh huy động vốn quan trọng, hiệu quả cho doanh nghiệp và Chính phủ. Hiện nay, HNX đang tổ chức giao dịch nhiều loại sản phẩm, như: Cổ phiếu, TPCP, CKPS. Trong đó TTCKPS là phân khúc thị trường bậc cao, dù mới ra đời được gần 2 năm nhưng đã đạt được những kết quả hết sức tích cực.

Tính đến cuối tháng 5/2019, khối lượng hợp đồng mở đạt trên 32.000 hợp đồng (tăng gần 52% so với cuối năm 2018 và gấp 4 lần so với cuối năm 2017. Nhà đầu tư ngày càng thể hiện sự quan tâm và tham gia giao dịch tích cực hơn trên TTCKPS với khối lượng giao dịch bình quân 6 tháng đầu năm 2019 đạt trên 100 nghìn hợp đồng/phiên, tăng 10 lần so với bình quân năm 2017

Bên cạnh đó, nhà đầu tư nước ngoài cũng thể hiện sự quan tâm đến TTCKPS Việt Nam. Mới đây, Sở GDCK Singgapore đã kết nối và thể hiện mong muốn hợp tác trong sự phát triển sản phẩm CKPS trên cổ phiếu Việt Nam niêm yết trên Sở GDCK Singgapore để phục vụ nhu cầu đầu tư, phòng vệ rủi ro của các nhà đầu tư nước ngoài.

Một số điểm cần lưu ý khi giao dịch hợp đồng tương lai TPCP

- Sản phẩm hợp đồng tương lai trái phiếu Chính phủ có tài sản cơ sở là TPCP có kỳ hạn 5 năm, mệnh giá 100.000 đồng, lãi suất danh nghĩa 5%/năm, trả lãi định kỳ 12 tháng/lần và trả gốc một lần khi đáo hạn.

- Nhà đầu tư có thể giao dịch tối thiếu 1 hợp đồng và 500 hợp đồng/lệnh, mỗi hợp đồng có giá trị 1 tỷ đồng với biên độ dao động giá 3%. Giá tham chiếu là giá thanh toán cuối ngày của ngày giao dịch liền trước hoặc giá lý thuyết đối với mã hợp đồng niêm yết mới. Ngày thanh toán cuối cùng là ngày làm việc thứ ba kể từ ngày giao dịch cuối cùng.

- Ngày giao dịch cuối cùng là ngày 15 của tháng đáo hạn hoặc ngày giao dịch liền trước nếu ngày 15 là ngày nghỉ.

- Sản phẩm hợp đồng tương lai TPCP sẽ có ba mã hợp đồng có thời điểm đáo hạn của ba tháng cuối ba quý gần nhất. Ví dụ: ngày niêm yết là ngày 17/12/2018, các tháng đáo hạn sẽ là tháng 3, tháng 6 và tháng 9, theo đó mã hợp đồng giao dịch sẽ là VGB5F1903, VGB5F1906 và VGB5F1909.

- Ký quỹ trước khi giao dịch do VSD quy định, dự kiến áp dụng 2 loại: ký quỹ ban đầu (dự kiến là 2,5%) và ký quỹ thực hiện hợp đồng (dự kiến là 5%). Các công ty chứng khoán có thể áp dụng các mức ký quỹ bằng hoặc cao hơn mức ký quỹ do VSD công bố.

- Đóng vị thế tương tự như giao dịch hợp đồng tương lai chỉ số cổ phiếu, nhà đầu tư có thể lựa chọn đáo hạn vị thế hoặc đóng vị thế trước hạn. Khi nhà đầu tư muốn đóng vị thế trước hạn chỉ cần thực hiện giao dịch ngược lại với vị thế ban đầu của mình với số hợp đồng và kỳ hạn tương ứng.

Theo tapchitaichinh.vn