Hỗn loạn trong ngày đầu bầu cử sớm ở Mỹ

Quá đông cử tri, dòng người xếp hàng đợi 8 tiếng, máy móc trục trặc, nhiều bang Mỹ trải qua những ngày đầu bỏ phiếu sớm trong hỗn loạn.

Những hàng dài cử tri ở Georgia và Texas cho thấy người dân Mỹ đã quan tâm tới cuộc bầu cử tổng thống 2020 nhiều đến mức nào, đặc biệt là ở các khu vực đô thị và ngoại ô có xu hướng ủng hộ Dân chủ.

Tới 14h ngày 13/10, hạt Harris ở Texas, bao gồm thành phố Houston, đã phá vỡ kỷ lục bỏ phiếu sớm trong ngày đầu tiên của bang là 68.000 phiếu được thiết lập năm 2016. Tới 19h, thời điểm kết thúc ngày bỏ phiếu đầu tiên, hạt này đã ghi nhận hơn 128.000 phiếu.

Tại hạt Gwinnett ở Georgia, phía bắc thành phố Atlanta, tỷ lệ bỏ phiếu sớm trong ngày đầu tiên đã tăng 450% so với năm 2016, theo Ryan Anderson, người theo dõi dữ liệu bỏ phiếu trên trang web đăng ký cử tri của Georgia.

Hàng người xếp dài chờ bỏ phiếu sớm tại Austin, bang Texas hôm 13/10. Ảnh: NYTimes.

Ngày 13/10 là hạn chót đăng ký cử tri tại bang Virginia, nơi đã mở cửa bỏ phiếu sớm trực tiếp từ tháng trước. Tuy nhiên, cổng đăng ký cử tri trực tuyến của bang bị sập, gây gián đoạn suốt buổi sáng.

Theo Cơ quan Công nghệ Thông tin Virginia, nơi chuyên xử lý các sự cố an ninh mạng của bang, trang web đăng ký bị sập sau khi một đường cáp quang bị cắt nhầm ở phía nam thành phố Richmond. Tại cuộc họp báo sau đó, Thống đốc Ralph Northam cho biết nhân viên một dự án điện lực thành phố “vô tình cắt nhầm” dây cáp quang.

Ông Northam, thành viên đảng Dân chủ, nói rằng ông không có thẩm quyền thay đổi thời hạn đăng ký cử tri, nhưng ủng hộ nỗ lực pháp lý nhằm kêu gọi thẩm phán xem xét lùi hạn chót.

Giới chức Virginia khuyên người dân đăng ký bỏ phiếu bằng giấy in, bởi nó có thể được tính nếu được gửi tới văn phòng đăng ký bầu cử hoặc có dấu bưu điện ngày 13/10.

Nhiều người ở Texas đã phải xếp hàng chờ bỏ phiếu ở các trung tâm thành phố lớn của bang, đặc biệt ở thành phố San Antonio, quá trình chờ đợi kéo dài nhiều tiếng. Giới chức địa phương cho rằng đây là kết quả của tỷ lệ cử tri đi bầu cao, trong khi mỗi người cần có thời gian để điền lá phiếu của họ. Đồng thời, thay đổi trong luật của bang, cấm chọn một lần cho toàn bộ danh sách ứng viên của đảng mà phải chọn lần lượt từng ứng viên, cũng là yếu tố khiến thời gian chờ đợi kéo dài.

Texas ước tính đã tăng ba triệu cử tri mới kể từ năm 2016, trong đó riêng năm 2018 đã tăng 1,3 triệu.

Tại hạt Fort Bend, khu vực ngoại ô phát triển nhanh chóng với hơn 800.000 dân ở phía tây nam Houston, máy bỏ phiếu đã không hoạt động trong buổi sáng 13/10 do lỗi lập trình, theo Judge K.P. George, quan chức dân cử hàng đầu của hạt.

Ông George, thành viên Dân chủ được bầu năm 2018, nói rằng tới 10h, hơn 70% máy móc tại các điểm bỏ phiếu sớm của hạt đã hoạt động trở lại. “Chúng tôi đã mở cuộc điều tra toàn diện, bởi điều này hoàn toàn không thể chấp nhận được. Có điều gì tồi tệ đã xảy ra, nhưng tôi chưa thể đưa ra câu trả lời chính xác cho nó”, ông nói.

Tại Houston chiều 13/10, nhiều người đã xếp hàng chờ đợi dưới nắng nóng trước địa điểm bỏ phiếu trên phố West Gray. Cử tri cho biết có một vài yếu tố khiến họ phải đi bỏ phiếu sớm trực tiếp, như lo ngại Covid-19 và bỏ phiếu qua thư, đồng thời muốn tham gia vào “cuộc bầu cử lịch sử” như những gì mà thành viên của cả hai đảng mô tả.

“Tôi nghĩ đây là cuộc bỏ phiếu quan trọng nhất trong rất nhiều thế hệ”, Lissa Tucker, 49 tuổi, sắp đón con đầu lòng vào tuần tới, nói. “Bỏ phiếu trực tiếp luôn là cách tốt nhất. Tôi thực sự muốn bỏ phiếu sớm để đảm bảo không có sai sót và lá phiếu của mình được tính”.

Trong khi Texas bắt đầu bỏ phiếu sớm ngày 13/10, Georgia tiếp tục ghi nhận lượng cử tri bỏ phiếu lớn trong ngày thứ hai. Tuy nhiên, giới chức và các nhà hoạt động cho biết quá trình bỏ phiếu ở Georgia nhìn chung đã suôn sẻ hơn so với hôm đầu tiên, khi cử tri phải xếp hàng tới 8 tiếng để đợi đến lượt đăng ký.

Thời gian chờ đợi của cử tri tại hạt Codd ngày 13/10 dao động từ 45 phút tới khoảng 6 tiếng, theo Aklima Khondoker, giám đốc nhóm hoạt động All Voting Is Local ở Georgia. Tuy nhiên, tại hạt Gwinnett, chủ tịch đảng Dân chủ Bianca Keaton cho biết nhiều người dân vẫn phải xếp hàng chờ đợi 3-8 tiếng.

Nhân viên bầu cử kiểm tra hệ thống máy móc đăng ký trước giờ bỏ phiếu ở San Marcos, bang Texas hôm 13/10. Ảnh: NYTimes.

Joe Sorenson, phát ngôn viên hạt Gwinnett, cho biết một số cử tri đã gây mất thời gian khi đã đăng ký bỏ phiếu vắng mặt nhưng vẫn muốn tới bỏ phiếu sớm trực tiếp. Ông Sorenson thêm rằng ngoài lượng cử tri lớn, tình trạng hỗn loạn trong hai ngày qua một phần do hệ thống máy tính bỏ phiếu gặp nhiều vấn đề. “Nhiều lúc nó xử lý rất chậm và có thời điểm nó còn sập hoàn toàn”, ông nói.

Giới chức Georgia cho hay 35 trong số 159 hạt của bang không mở địa điểm bỏ phiếu sớm vào ngày 12/10, vi phạm quy định bỏ phiếu sớm.

Andy Holland, trợ lý giám sát đăng ký bầu cử ở hạt Houston, nói họ không mở cửa điểm bầu cử sớm hôm 12/10 vì trùng Ngày Columbus. “Sự hỗn loạn xảy ra bởi vì không phải tất cả các bang đều kỷ niệm Ngày Colombus”, ông Holland nói.

Sáng 13/10, một số cử tri đã chờ ba tiếng ở địa điểm bỏ phiếu sớm của hạt Houston ở Perry, dù ông Holland nói rằng thời gian chờ đợi buổi chiều đã giảm xuống 20-30 phút.

Cũng trong ngày 13/10, thẩm phán Michael Brown thuộc Tòa án Quận Bắc Georgia đã từ chối đơn yêu cầu ông ra lệnh bổ sung nhân lực, thiết bị, phiếu đăng ký bầu cử giấy tại các điểm bỏ phiếu của bang để giảm tình trạng cử tri xếp hàng dài. Tài liệu trong hồ sơ mà đảng Dân chủ nộp cho tòa án hồi tháng 8 cho biết tình trạng xếp hàng dài chờ đợi xảy ra nhiều hơn ở các khu phố có nhiều cử tri da màu của Georgia.