HÒN ĐÁ trong Kí Sinh Trùng: Chi tiết ẩn dụ đỉnh cao về danh vọng và khát khao đổi đời?

“Vật may mắn” được Park Seo Joon mang tới liệu có phải là vật vô tri vô giác, hay đó chính là nút thắt của cả một mớ tơ vò, là xuất phát điểm cho câu chuyện đầy ám ảnh về sự phân cấp giàu nghèo được kể thông qua Kí Sinh Trùng?

Để nói về những điểm nhấn trong Parasite (tạm dịch: Kí Sinh Trùng), hòn đá cảnh do cậu bạn thân điển trai Min Hyuk (Park Seo Joon) của Ki Woo ( Choi Woo Sik)mang tặng chính là một trong những hình ảnh ẩn dụ ấn tượng nhất được đạo diễn Bong Joon Ho khéo léo đặt vào bức tranh toàn cảnh. Hòn đá cảnh lớn, với hình thù khá “nghệ thuật” được đặt trong một chiếc hộp được khóa cẩn thận, được Min Hyuk “bê” hẳn vào trong nhà Ki Woo cùng những lời dặn dò về sự “lộc lá” mà vật thể này mang đến cho cuộc sống. Với khởi đầu mang lại tiền tài và danh vọng cho một gia đình bần hàn như Ki Woo, hòn đá cảnh ấy thật sự có ý nghĩa như thế nào?

Trailer Parasite

Hòn đá cảnh: Khởi nguồn của sự biến đổi lớn trong cuộc đời nhà họ Ki

Hòn đá cảnh được đưa tới nhà Ki Woo với lời mời hấp dẫn: Min Hyuk đề nghị Ki Woo trở thành gia sư Anh Văn cho một gia đình giàu có thay mình, khi cậu bạn đang túng thiếu và gia đình giàu có kia cũng đang cần một gia sư giỏi thay thế trong thời gian cậu chàng đi du học. Anh chàng bạn thân tin tưởng Ki Woo, tin rằng cô bé học sinh Da Hye (Jung Ji So) và Ki Woo sẽ chẳng bao giờ nảy sinh tình cảm với nhau, nhưng đời đâu biết được chữ ngờ.

Kể từ thời điểm có hòn đá cảnh, mọi việc dường như quá thuận lợi đối với gia đình Ki Woo. Từ việc bà mẹ trẻ gia đình giàu có chẳng quan tâm tới bằng cấp của anh gia sư mới, bà chỉ quan tâm đến việc con gái được dạy dỗ thế nào thông qua một buổi học thử. Bằng một vài “chiêu trò” với nhịp tim hay cách đối diện tâm lý căng thẳng khi làm bài thi, Ki Woo đã dễ dàng chiếm được lòng tin của phu nhân Yeon Kyo (Cho Yeo Jung), có được công việc trong mơ và trở thành gia sư chính thức của gia đình.

Lòng tin đã có, giờ đã đến lúc hành động. Bắt đầu từ Ki Woo và kết thúc bởi sự xuất hiện của một quản gia mới – mẹ của Ki Woo, kế hoạch được thực hiện trơn tru và chẳng hề có một chút sai lầm. Từ gia đình bốn người đều thất nghiệp, mỗi bữa ăn cũng phải tiết kiệm từng chút một, gia đình nhà họ Ki đã tự có riêng cho mình được công việc đúng với “chuyên ngành” cùng khoản thù lao lớn. “Hòn đá” đã mở ra một chương mới cho cuộc đời của bốn thành viên “kí sinh” một cách dễ dàng như vậy.

Hòn đá cảnh: Một vật vô tri vô giác, nhưng là hai kiểu đức tin của cả hai giai cấp giàu nghèo

Nhận thấy được “cơ may” bòn rút tiền của gia đình nhà giàu, Ki Woo và Ki Jung (Park So Dam) tiếp tục thực hiện “mưu hèn kế bẩn” nhằm giành lấy công việc cho cả bố lẫn mẹ. Mọi chuyện thành công một cách quá dễ dàng, ông chủ hay bà chủ quá tin người mà liên tiếp đồng ý với những lời giới thiệu dây chuyền của những thành viên mới. “Hòn đá” cùng lời giới thiệu của Min Hyuk đã hoàn toàn giúp cuộc sống của cả gia đình bước sang trang mới. Dần dần, hòn đá chính là thứ đã đi theo Ki Woo từ ngày đầu bước chân vào “vũng bùn” không thể nào thoát ra, vũng bùn của sự lừa lọc, bám víu và ăn mòn vật chủ của một “kí sinh” như Ki Woo và những thành viên còn lại của gia đình.

Dù đến từ hai tầng lớp xã hội khác nhau, Ki Woo và Min Hyuk là đôi bạn thân, vượt qua mọi định kiến của xã hội để tiếp tục làm bạn với nhau cho đến tận bây giờ. Xuất phát từ lòng tốt của Min Hyuk, cậu đem hòn đá đã mang tới sự thuận lợi cho gia đình bà con tới tặng gia đình Ki Woo.

Thế nhưng, “đức tin” đối với hòn đá đâu phải bắt nguồn từ nhà của Ki Woo. Đó là niềm tin của Min Hyuk vào một vật vô tri vô giác, được cậu thuyết phục một cách đầy nhiệt huyết rằng nó sẽ đem lại tiền tài cho Ki Woo nếu giữ trong nhà. Quay sang thái độ của nhà Ki Woo, ta có thể nhìn thấy sự vui mừng “cho có”, phép lịch sự tối thiểu của ba bố con Ki Taek (Song Kang Ho), Ki Woo và Ki Jung khi nhận được quà. Còn với người mẹ Choong Sook (Jang Hye Jin), thái độ của người nghèo trước một món quà mang giá trị “tinh thần” như vậy đã được bộc lộ rõ hơn: “thà tặng đồ ăn còn hơn!”.

Như vậy, bước đầu đã có thể thấy rõ đức tin của hai giai cấp giàu nghèo trước hòn đá cảnh: nhà giàu coi đó là vật được nâng niu, cẩn thận xếp vào một chiếc hộp. Còn đối với nhà nghèo, nó chẳng bằng một bữa ăn ngon lành họ đang thiếu vắng mỗi ngày.

Hành trình “kí sinh” của hòn đá cảnh: Từ bàn ăn tới dòng suối, nơi nó vốn dĩ thuộc về

Hòn đá xuất hiện lần tiếp trong cơn giận của Ki Woo, khi cậu với lấy hòn đá nhằm “tiêu diệt” kẻ đang “đi bậy” ngay trước tầm nhìn của cả gia đình ra ngoài thế giới thực, thứ chia cách căn hầm ẩm mốc với mùi hôi với con đường đi ra thế giới bên ngoài. Hòn đá lúc ấy vẫn chẳng mang ý nghĩa gì ngoài chính nó, cho đến khi ba người trong gia đình họ Ki có việc làm thành công.

Khi ông bố Ki Taek đi nhận việc, người ta lại một lần nữa thấy sự xuất hiện của hòn đá trong tay bà mẹ Choong Sook, lúc đấy đang dùng bàn chải để cọ rửa bụi bẩn. Chính từ khoảnh khắc này, hòn đá đã nắm giữ một vị trí quan trọng hơn so với lúc trước, được nâng niu và chăm sóc bởi một người duy nhất chưa có sự thay đổi – bà mẹ Choong Sook.

Lừa đảo thành công, cả gia đình ngồi ăn mừng bên cục đá, tấm tắc khen ngợi cậu trưởng Ki Woo thật biết chọn bạn để chơi. Cả nhà ngầm công nhận, không còn coi hòn đá như một vật “vô dụng”, hòn đá đã trở thành sự kết nối giữa hoàn cảnh khốn khó và thành công cho gia đình lúc bấy giờ.

Nhưng tới khi mọi kế hoạch đổ bể, Ki Woo trở về khi cơn lũ đã khiến căn nhà ngập đến tận cổ. Khác với ông bố cố cầm lấy những thứ quan trọng còn lại, cô em Ki Jung chui vào căn phòng vệ sinh lấy bao thuốc cùng chút tiền tiết kiệm, Ki Woo lại thẫn thờ và không cầm theo bất cứ thứ gì ngoài hòn đá. Trước đó, cảm xúc của Ki Woo khi đứng ở bậc cầu thang, để dòng nước xối xả chảy qua chân đã dự báo phần nào về hành động tiếp theo của cậu. Cậu mang hòn đá tới nơi trú ẩn, ôm chặt và hỏi bố về kế hoạch đối phó với tình hình. Khi nghe bố nói: kế hoạch thành công nhất là khi không có kế hoạch, Ki Woo đã chắc chắn hơn về việc mình cần làm tiếp theo.

Hòn đá được Ki Woo nhặt lên khi cả căn nhà đã ngập nước đến tận cổ.

Cậu lấy thứ bắt nguồn cho mọi sự thay đổi để kết liễu thứ đang ngăn cản con đường “trải hoa” của cả gia đình. Không còn là vật tượng trưng, đại diện cho sự “lộc lá”, Ki Woo đã một lần nữa cho hòn đá trở về đúng tính năng nguyên thủy khi cậu nhìn thấy kẻ “tiểu bậy” bên ngoài nhà – giết người.

Khi cục đá bị rơi xuống hầm, rồi bị chồng của quản gia cũ cầm lấy mà giết Ki Woo, hòn đá đã trở thành “cơ hội” cho một kí sinh khác, giúp Geun Sae (Park Myung Hoon) trả thù thay vợ, người đã bị Choong Sook vô tình giết chết trước đó.

Nhiều người sẽ thấy Ki Woo quyết tâm cầm cục đá đi giết chết vợ chồng quản gia cũ, nhưng cần nhớ cậu thừa nhận với bố mình ở sân tị nạn là: “Nó cứ bám theo con”. Thế rồi hòn đá “bám riết” lấy cậu xuống căn hầm bí mật. Đến cửa hầm, khoảnh khắc Ki Woo trượt ta tảng đá để rồi bị người khác dùng chính nó kết liễu mạng sống mình dù không thành cũng nói lên nhiều điều về khát vọng thượng lưu đầy nguy hiểm của giai cấp nhà nghèo muốn tiến thân bất chấp bằng mưu kế. Từ đầu chỉ là những ý tưởng lướt qua ban sơ, dần dà nó trở thành một ý chí thôi thúc liên tục người nghèo, bám riết và ăn mòn chính họ, đến cuối cùng, chính cái ước vọng vượt xa khả năng đó cũng là thứ quay lại giết chết họ.

Trong cảnh cuối cùng, Ki Woo mơ được cầm hòn đá lớn ra dòng suối, đặt nó trở về giữa dòng chảy mà chẳng hề có gì khác biệt so với những hòn đá còn lại. Phân cảnh tuy ngắn nhưng hàm chứa một ý nghĩa lớn về sự kết thúc của “gánh nặng” mang tên đổi đời, một áp lực vô hình mà chẳng ai nghĩ rằng nó có thể “sản sinh” ra kết cục đau thương cho cả ba gia đình tới như vậy. Hòn đá được trả về nơi vốn dĩ của nó, cũng giống như cách Ki Woo cùng mẹ trở lại với cuộc sống bình thường sau sự biến mất của ông bố Ki Taek (Song Kang Ho) và cái chết của Ki Jung trong đoạn kết của bộ phim. Tuy nhiên, đó chỉ là giấc mộng mà thôi. Đồng thời việc đặt hòn đá trở lại nơi nó vốn dĩ, mặt nước lúc này ở trạng thái bình yên nhất trong suốt phim cũng mang hàm nghĩa khát vọng (còn đá) nếu đặt sai chỗ (dùng làm vật trang trí thay vì đặt giữa thiên niên vốn là chỗ của nó) sẽ là thảm hoạ.

Hòn đá cảnh: Thứ bắt đầu tất cả, cũng là thứ kết thúc tất cả

Hòn đá cảnh nằm trong tay Ki Woo ở những khoảnh khắc then chốt đều có ý nghĩa của riêng nó. Hòn đá trao tay: mở ra cơ hội mới cho cuộc đời. Hòn đá sau cơn mưa: khi Ki Woo nhận ra đó chính là vật đeo bám lên cuộc đời cậu. Hòn đá dùng để giết chết “kí sinh đồng nghiệp”: Ki Woo chọn hòn đá để giết chết những kẻ đang đe dọa tới giấc mộng giàu sang của cậu và gia đình. Hòn đá được đặt xuống dòng suối trong cơn mơ: Ki Woo day dứt muốn trả lại mọi thứ về đúng vị trí của nó, không để vật thể ấy trở thành thứ đặt nặng lên danh vọng của bất cứ ai nữa. Hòn đá mở đầu và cũng là hòn đá kết thúc, bắt đầu sự thay đổi và cũng kết thúc sự tang thương trong cuộc sống của gia đình nhà họ Ki.

Hòn đá trở thành “bản tuyên ngôn” của chính những người nghèo đối với người giàu. Cũng như trò nhập vai thổ dân khiến ông Ki Taek phát ngán một lần nữa về những thú vui của người giàu, kết hợp với những hiềm khích trước đó đã trực trào trong ông mỗi khi thấy ông Park (Lee Sun Kyun) và vợ có thái độ trước vấn đề nhạy cảm về mùi cơ thể. Hòn đá được Ki Woo trả về chỗ ban đầu, cũng như vết đâm kết liễu của Ki Taek đối với ông Park, đó là sự buông xuôi và mong muốn kết thúc “đức tin” lố bịch và những trò tiêu khiển của nhà giàu.

Kí Sinh Trùng hiện đang công chiếu trên các rạp toàn quốc.

Theo trí thức trẻ