Hơn 75% số sông băng trên thế giới có nguy cơ biến mất vào năm 2100

Một nghiên cứu mới công bố trên tạp chí Science ngày 29/5 cảnh báo rằng nếu tình trạng biến đổi khí hậu tiếp tục không được kiểm soát, hơn 75% sông băng trên toàn cầu có nguy cơ biến mất trong dài hạn, kéo theo mực nước biển dâng cao và đe dọa nghiêm trọng đến nguồn cung cấp nước cho hàng tỷ người.

Sông băng tại Gletsch , Thụy Sĩ. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN

Nghiên cứu này được đánh giá là bức tranh toàn diện nhất từ trước đến nay về tốc độ và quy mô biến mất của các sông băng toàn cầu, đồng thời đưa ra cảnh báo nghiêm trọng về những tác động nếu nhiệt độ Trái Đất tiếp tục tăng.

Đồng tác giả chính của nghiên cứu, ông Harry Zekollari – chuyên gia về sông băng tại Đại học Tự do Brussels và Viện Công nghệ Liên bang Thụy Sĩ – cho rằng dù những con số được đưa ra là đáng lo ngại, nhưng phát hiện này cũng mang theo một “thông điệp hy vọng” nếu có những hành động kịp thời.

Theo các chính sách khí hậu hiện tại, nhiệt độ toàn cầu được dự báo sẽ tăng 2,7C vào năm 2100 so với thời kỳ tiền công nghiệp. Nếu kịch bản này xảy ra, khoảng 76% tổng khối lượng sông băng hiện nay sẽ biến mất trong những thế kỷ tới. Tuy nhiên, nếu mức tăng nhiệt độ được kiềm chế ở 1,5C – mục tiêu của Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu, khoảng 54% khối lượng sông băng toàn cầu có thể được bảo tồn.

Trong khi hầu hết các sông băng tập trung ở hai vùng cực, sông băng tại các dãy núi trên khắp thế giới đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái và cộng đồng địa phương. Nước tan chảy từ các sông băng cung cấp nước cho các con sông, phục vụ tưới tiêu cho nông nghiệp, cung cấp nước uống và tạo thuận lợi cho hoạt động đánh bắt cá.

Sự biến mất của sông băng có thể gây ra hệ quả lan rộng, từ phá vỡ sinh kế đến làm mai một di sản văn hóa. Không chỉ vậy, sông băng tan còn đóng góp khoảng 25% lượng nước biển dâng hiện nay.

Theo nghiên cứu, ngay cả trong kịch bản con người chấm dứt hoàn toàn việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch ngay lập tức, vẫn sẽ có khoảng 39% khối lượng sông băng tan chảy – tương đương với mực nước biển tăng thêm ít nhất 113 mm và phần này không thể phục hồi.

Nghiên cứu cũng nhấn mạnh không phải sông băng nào cũng chịu tác động như nhau. Các sông băng ở Iceland, dãy Alps (châu Âu), và dãy Rocky (Mỹ và Canada) được cho là sẽ gần như biến mất hoàn toàn nếu nhiệt độ toàn cầu tăng 2C.

Đối với khu vực Himalaya, sự chênh lệch rõ rệt giữa các vùng được ghi nhận: trong khi chỉ khoảng 25% băng ở Trung và Đông Himalaya có thể còn lại nếu Trái Đất nóng lên 2C, thì khu vực Tây Himalaya – nhờ có độ cao lớn và nhiệt độ thấp hơn – có khả năng giữ lại khoảng 60% khối lượng băng hiện tại.