Hơn 39 triệu ca tử vong liên quan đến kháng thuốc trong vòng 25 năm tới
Theo một phân tích toàn cầu chuyên sâu về tình trạng kháng thuốc kháng sinh, hơn 39 triệu người sẽ tử vong do nhiễm trùng kháng thuốc kháng sinh từ nay đến năm 2050.
Báo cáo được công bố mới đây trên tạp chí The Lancet phát hiện rằng, từ năm 1990 đến năm 2021, hơn 1 triệu người tử vong do nhiễm trùng do kháng thuốc mỗi năm và con số này có thể tăng lên gần 2 triệu vào năm 2050.
Theo nhà vi sinh vật học Timothy Walsh, Đại học Oxford, Vương quốc Anh, con số này thực tế có lẽ còn cao hơn nhiều, so với những gì đã được báo cáo ở đây, đặc biệt là ở những quốc gia có khoảng trống dữ liệu. Các số liệu đã cho thấy, thế giới đang không đạt được mục tiêu của Liên hợp quốc là giảm tỷ lệ tử vong do kháng thuốc vào năm 2030.
Báo cáo cũng ước tính rằng, có thể cứu được khoảng 92 triệu sinh mạng trong giai đoạn từ năm 2025 đến năm 2050, nếu có thể tiếp cận rộng rãi hơn với thuốc kháng sinh phù hợp và điều trị nhiễm trùng tốt hơn.
Kháng thuốc kháng sinh có thể là nguyên nhân gây ra hơn 39 triệu ca tử vong trên toàn thế giới, theo báo cáo của nghiên cứu của The Lancet.
Kháng thuốc kháng sinh là gì?
Kháng sinh là những loại thuốc rất đặc hiệu được bác sĩ kê đơn cho những bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn, nấm.
Bệnh nhân được yêu cầu dùng thuốc theo liều lượng và thời gian cụ thể. Tuy nhiên, đôi khi những loại thuốc này trở nên không hiệu quả, do sự đột biến của các loại vi khuẩn (mục tiêu tiêu diệt của kháng sinh). Những loại vi khuẩn này cũng thường tiến hóa để có thể đánh bại chính loại thuốc đó, khiến thuốc trở nên vô dụng.
Số người tử vong do kháng thuốc ngày càng tăng
Video đang HOT
Các nhà nghiên cứu đã phân tích dữ liệu về tỷ lệ tử vong và hồ sơ bệnh viện của 204 quốc gia, từ năm 1990 đến năm 2021, tập trung vào 22 tác nhân gây bệnh, 84 sự kết hợp của vi khuẩn và thuốc mà chúng kháng lại và 11 bệnh (bao gồm nhiễm trùng máu và viêm màng não).
Phát hiện cho thấy, mặc dù số trẻ em dưới 5 tuổi tử vong do nhiễm trùng kháng thuốc đã giảm hơn 50% trong 3 thập kỷ qua, nhưng tỷ lệ tử vong ở những người trên 70 tuổi đã tăng 80%.
Số ca tử vong do nhiễm trùng tụ cầu vàng – loại vi khuẩn gây nhiễm trùng da, máu và các cơ quan nội tạng, tăng mạnh nhất, lên tới 90,29%.
Nhiều ca nhiễm trùng gây tử vong nhiều nhất trong giai đoạn 1990-2021 là do một nhóm vi khuẩn có khả năng kháng thuốc đặc biệt mạnh, được gọi là vi khuẩn gram âm. Nhóm này bao gồm Escherichia coli và Acinetobacter baumannii – một tác nhân gây bệnh liên quan đến nhiễm trùng mắc phải trong bệnh viện.
Acinetobacter baumannii – một loại vi khuẩn liên quan đến các bệnh nhiễm trùng mắc phải ở bệnh viện có thể phát triển khả năng kháng thuốc kháng sinh.
Vi khuẩn gram âm kháng thuốc carbapenem, một nhóm kháng sinh được sử dụng để điều trị các bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng và chúng có thể trao đổi gen kháng thuốc kháng sinh với các loài khác cũng như truyền chúng cho con cháu. Số ca tử vong liên quan đến vi khuẩn gram âm kháng carbapenem đã tăng 149,51% (từ 50.900 ca năm 1990 lên 127.000 ca năm 2021).
Báo cáo ước tính rằng, đến năm 2050, tình trạng kháng thuốc kháng sinh có thể gây ra 1,91 triệu ca tử vong mỗi năm và thêm 8,22 triệu người sẽ tử vong do các bệnh liên quan đến tình trạng kháng thuốc. Hơn 65% số ca tử vong do AMR vào năm 2050 sẽ xảy ra ở những người trên 70 tuổi.
Kháng thuốc (AMR) là một cuộc khủng hoảng sức khỏe toàn cầu gây ra mối đe dọa lớn đối với y học hiện đại. Đi kèm với nó là chi phí kinh tế cao do tỷ lệ mắc bệnh và tử vong liên quan, nhu cầu chẩn đoán và điều trị bổ sung cho các bệnh nhiễm trùng kháng thuốc (DRI) và thời gian nằm viện kéo dài…
Sử dụng kháng sinh đúng cách giúp giảm nguy cơ kháng kháng sinh
Sử dụng kháng sinh đúng cách, hiệu quả không chỉ giúp giảm thiểu nguy cơ kháng kháng sinh trong cộng đồng mà còn góp phần bảo vệ và lưu trữ tài sản kháng sinh cho thế hệ sau.
Đây là nhận định của PGS.TS.BS. Trần Văn Ngọc - Phó Chủ tịch Hội Phổi Việt Nam, Chủ tịch Liên chi hội Hô hấp TP.HCM tại hội thảo "Sự cam kết ngay từ đầu trên hành trình kháng sinh bền vững" được Công ty Cổ phần Dược phẩm Imexpharm tổ chức vào ngày 3/8/2024 tại TP.HCM.
Betalactam/ức chế betalactamase - lựa chọn hiệu quả cho nhiều trường hợp nhiễm khuẩn hô hấp
Tình trạng đề kháng kháng sinh đang đặt ra nhiều thách thức với nhân loại nói chung và Việt Nam nói riêng, khi việc mua thuốc kháng sinh dễ dàng như hiện nay, đi cùng với tâm lý phải dùng kháng sinh mới yên tâm. Điều này đặt ra vấn đề làm sao để việc mua bán thuốc kháng sinh diễn ra hợp lý tại các nhà thuốc - một kênh cung cấp thuốc phổ biến ở thị trường Việt Nam và cũng là nơi tiếp cận đầu tiên của bệnh nhân.
PGS.TS.BS Trần Văn Ngọc - Phó Chủ tịch Hội Phổi Việt Nam (giữa), chia sẻ về việc sử dụng kháng sinh hợp lý tại hội thảo "Sự cam kết ngay từ đầu trên hành trình kháng sinh bền vững" do Imexpharm tổ chức vào đầu tháng 8/2024. Ảnh: Imexpharm
Có một thực tế ở Việt Nam, nhiều bệnh nhân đến nhà thuốc trước khi đến gặp bác sĩ. Do đó, việc đảm bảo sử dụng kháng sinh đúng cách, an toàn và tránh lạm dụng kháng sinh để ngăn ngừa kháng thuốc là trách nhiệm lớn của các dược sĩ tại các nhà thuốc.
PGS.TS.BS. Trần Văn Ngọc cho biết, Việt Nam được xem là một điểm nóng trên bản đồ kháng sinh toàn cầu đến năm 2050, với tỷ lệ tử vong liên quan đến đề kháng kháng sinh cao, tương đương với các nước châu Phi và gấp 10 lần so với các nước châu Mỹ và châu Âu. Nguyên nhân chính là do không kiểm soát được các tác nhân gây nhiễm khuẩn hô hấp, dẫn đến việc phải nhập viện và tử vong. Các nước châu Phi và châu Á có tới 450.000 bệnh nhân tử vong liên quan đến vấn đề kháng kháng sinh.
BS. Ngọc cũng bày tỏ sự lo ngại rằng, tại Việt Nam, rất ít nghiên cứu được tiến hành một cách bài bản về việc sử dụng kháng sinh đúng cách. Sự thiếu hụt thông tin nghiên cứu, cũng như việc không phân biệt được giữa tác nhân gây bệnh là phế cầu khuẩn hay virus, dẫn đến tình trạng lạm dụng kháng sinh.
Ông Lê Văn Nhã Phương - Phó Tổng Giám đốc Khối Sản xuất của Imexpharm (bên trái) chụp ảnh lưu niệm với PGS.TS.BS Trần Văn Ngọc - Phó Chủ tịch Hội Phổi Việt Nam (thứ hai, bên phải) và PGS.TS.DS Bùi Thị Hương Quỳnh, thuộc Bộ môn Dược lâm sàng, Khoa Dược, ĐH Y Dược TP.HCM (ngoài cùng bên phải) tại hội thảo do Imexpharm tổ chức vào tháng 8/2024. Ảnh: Imexpharm
Bác sĩ cho biết, trong các trường hợp nhiễm khuẩn hô hấp thường gặp, bao gồm nhiễm trùng hô hấp trên (viêm họng - amidan, viêm mũi xoang, viêm thanh khí phế quản) và nhiễm trùng hô hấp dưới (đợt cấp COPD, viêm phổi cộng đồng), nếu xác định đúng tác nhân gây bệnh và phân biệt được giữa nhiễm virus và vi khuẩn, việc sử dụng kháng sinh đúng và phù hợp có thể giúp tiết kiệm đến 50% lượng kháng sinh so với hiện nay, đồng thời tránh được tình trạng kháng thuốc.
"Nếu viêm họng đi kèm với sưng amidan, sưng hạch cổ, xuất hiện những chấm trắng trên amidan hoặc mũi có dấu hiệu nhiễm bẩn, có thể là do nhiễm khuẩn liên cầu. Ngược lại, nếu viêm họng chỉ đỏ bình thường, khả năng cao là do virus gây ra. Xem xét các triệu chứng như sốt, ho, có hạch cổ hay không và kiểm tra lưỡi để phân biệt rõ liệu viêm họng là do vi khuẩn hay virus, từ đó có thể kê đơn thuốc phù hợp mà không cần dùng kháng sinh", BS. Ngọc chia sẻ.
Việc sử dụng kháng sinh bừa bãi có thể dẫn đến sự đột biến của vi khuẩn và kháng thuốc, gây nguy hiểm không chỉ cho bệnh nhân mà còn cho người nhà và cộng đồng. Điều này đã góp phần dẫn đến tình trạng kháng thuốc rất cao tại Việt Nam.
BS. Ngọc cũng gợi ý Betalactam/ức chế betalactamase (amoxicillin/clavulanic acid) là lựa chọn cốt lõi và hiệu quả cho các trường hợp nhiễm khuẩn hô hấp do các vi khuẩn thường gặp. Ngoài ra, việc tiêm phòng các vắc xin như cúm, phế cầu, ho gà... có thể giúp giảm sử dụng kháng sinh, hạn chế tình trạng kháng thuốc và mang lại hiệu quả phòng bệnh tốt hơn so với điều trị.
Hành trình đi cùng kháng sinh bền vững của Imexpharm
Trong gần nửa thế kỷ thực hiện sứ mệnh chăm sóc sức khỏe cộng đồng, Imexpharm tự hào là nhà sản xuất và phân phối kháng sinh hàng đầu Việt Nam.
Từ cam kết phát triển kháng sinh bền vững khi viên Amoxicillin ra đời vào năm 1980, Imexpharm đã không ngừng phát triển, đổi mới và cải tiến sản phẩm, tạo ra các dạng bào chế đa dạng với nhiều hàm lượng khác nhau, đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng.
Hiện nay, Imexpharm cung cấp đầy đủ các loại thuốc kháng sinh hàng đầu tại Việt Nam, thuộc 5 nhóm kháng sinh phổ biến nhất dùng trong điều trị các bệnh viêm đường hô hấp trên và dưới, khi được chỉ định sử dụng kháng sinh. Điều này góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng người Việt một cách hiệu quả và an toàn.
Imexpharm cho biết, công ty sử dụng nguồn nguyên liệu kháng sinh theo công nghệ Enzymatic, hầu hết không sử dụng dung môi và hóa chất trong quá trình sản xuất như công nghệ truyền thống. Do đó, các kháng sinh của Imexpharm có những ưu điểm về độ tinh khiết, ổn định, an toàn cao cho bệnh nhân và bảo vệ môi trường.
"Kháng sinh là một tài sản quý giá, vì vậy chúng ta phải sử dụng đúng cách và bền vững", BS. Nguyễn Thị Tường Vi - Giám đốc Marketing của Imexpharm chia sẻ tại hội thảo. Để đáp ứng yêu cầu sản xuất thuốc kháng sinh chất lượng cao theo tiêu chuẩn châu Âu, Imexpharm đã đầu tư xây dựng nhiều nhà máy đạt tiêu chuẩn EU-GMP với 3 cụm nhà máy và 11 dây chuyền sản xuất.
Bác sĩ 'mách' cách trị nấm kẽ chân sau mùa mưa lũ Nấm kẽ chân là bệnh dễ điều trị, có thể áp dụng phương pháp dân gian hoặc bôi các loại thuốc có bán sẵn. Mặc dù là bệnh dễ điều trị, nhưng nếu bạn chủ quan sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn tiếp tục phát triển, dần hình thành các vết loét lâu liền. Sau mỗi cơn lũ lụt bên cạnh việc...