Học sử ở xứ Mường Trời
Thành phố Điện Biên Phủ còn có tên gọi khác theo tiếng của người dân tộc Thái là Mường Thanh (Mường Then) có nghĩa là xứ trời, cũng bởi vậy mà nó còn được gọi là Mường Trời. Mường Trời là quê hương phát tích của nhiều chi nhánh người dân tộc Thái trên khắp đất nước Việt Nam và cả một số nước láng giềng. Ấy nhưng, Mường Trời thực sự được cả thế giới biết đến với tên gọi Điện Biên Phủ. Bởi ở nơi đây đã từng ghi dấu một trang sử oai hùng của dân tộc, một “Điện Biên chấn động địa cầu”.
Tượng đài chiến thắng ở Mường Phăng
Những người con Việt Nam cũng như du khách nếu đến Điện Biên sẽ không thể không đến thăm những địa danh lịch sử, những nơi đã làm nên một Điện Biên lừng lẫy. Những Tượng đài chiến thắng Điện Biên, Khu di tích Sở chỉ huy chiến dịch Điện Biên và thung lũng Mường Thanh nơi diễn ra cuộc đọ sức lịch sử năm xưa bên quốc lộ 279… dường như mỗi mét đất ở xứ Mường Trời này đều chứa trong nó những câu chuyện lịch sử oai hùng. Bất cứ ai từng đến Mường Trời, từng đi thăm những di tích, chiến khu xưa đều không khỏi dâng lên lòng tự hào dân tộc.
Video đang HOT
Nằm trong một khu rừng nguyên sinh tại địa phận xã Mường Phăng, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên, cách thành phố Điện Biên Phủ 25km về phía đông, là Sở chỉ huy chiến dịch Điện Biên Phủ nơi làm việc của các đồng chí Võ Nguyên Giáp, Hoàng Văn Thái… Để đến đây, du khách phải đi bằng ô tô, vượt qua dốc Tà Lơi hiểm trở và nhiều đoạn đường quanh co, những khúc cua tay áo. Gần với Sở chỉ huy có đài quan sát trên đỉnh núi độ cao trên 1.000m, từ đài quan sát này có thể bao quát hoạt động và diễn biến ở thung lũng Mường Thanh. Sở chỉ huy của một chiến dịch từng làm chấn động thế giới như vậy lại đơn giản đến không ngờ: Chòi canh, hầm thông tin liên lạc, đài quan sát, nơi ở và làm việc của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Tham mưu trưởng Hoàng Văn Thái, thậm chí cả đoạn đường xuyên núi dài 96m nối liền lán của Đại tướng Võ Nguyên Giáp và Tham mưu trưởng Hoàng Văn Thái và các cơ quan khác.
Nơi ở và làm việc của Đại tướng Võ Nguyên Giáp tại Sở chỉ huy Mường Phăng
Cách đó không xa ở thung lũng Mường Thanh là hầm chỉ huy của thực dân Pháp, hầm tướng Đờ Cát nằm ở trung tâm Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ với những boong- ke, hầm trú kiên cố. Xung quanh hầm là hàng rào phòng thủ với hệ thống dây kẽm gai dày đặc và bốn chiếc xe tăng và một sân bay quân sự.
Về thành phố Điện Biên hôm nay, những du khách không chỉ đến với một vùng đất quê hương, cái nôi của một dân tộc có nền văn hóa đậm đà bản sắc, người Thái mà còn được tham quan những di tích, thung lũng Mường Thanh, Sở chỉ huy chiến dịch Điện Biên Phủ, hầm Đờ Cát, đồi A1… Hơn cả, du khách còn được hiểu thêm về một trận chiến chấn động địa cầu, hiểu thêm về lịch sử của dân tộc Việt Nam anh hùng và những con người đã làm nên đất nước Việt Nam của thế kỷ XX.
Vũ Thanh
Tìm vết "Bánh xe khổng lồ"
Có ai từng lên biên giới mà không xao xuyến với những bóng thướt tha của người con gái Thái gánh đôi bương nước qua cây cầu tre lắt lẻo. Có ai từng lên biên giới mà khi trở về lại không có những giây phút lắng mình nhớ về những bánh xe quay bên dòng nước, quay suốt một đời mà không để lại vết cho ai!
Ai có dịp ghé qua vùng biên giới phía Bắc, nơi có những bản làng người Thái, Mường, Tày, Nùng, Dao... Từ Thanh Hóa, Hòa Bình cho đến Cao Bằng, Lạng Sơn, đi cho hết một vòng cung biên giới, chắc hẳn sẽ được thấy rất nhiều những cọn nước quay bên bờ sông, bờ suối. Những cọn nước ấy cứ mãi xoay cùng nhịp sống của những con người nơi miền biên viễn điểm tô cho bức tranh thiên nhiên, bình dị, chan hòa.
Cọn nước, cón nước, coóng nước hay guồng nước là những cách gọi khác nhau cho chiếc bánh xe quay khổng lồ được làm từ mây, tre đặc biệt này. Những năm về trước, cọn nước còn được người dân ở đồng bằng, thậm chí ở khu vực đồng bằng Trung, Nam bộ dùng để đưa nước về đồng ruộng. Tuy nhiên, cho đến ngày nay, cọn nước chỉ còn ở vùng biên giới phía Bắc, nơi có những bản làng với nếp nhà sàn nghiêng soi bên suối.
Ở Việt Nam, cọn nước đầu tiên xuất hiện ở các cộng đồng người Thái, Mường. Sau đó có thêm các dân tộc khác học cách làm cọn nước phục vụ cho công việc thủy lợi. Người Thái và người Mường khi ở đâu việc đầu tiên là chọn những địa thế có thung lũng rộng "chính là các mường", xung quanh là núi tiện cho việc canh tác lớn, và dẫn nước từ núi về bản và từ suối vào ruộng. Để làm cọn nước, đầu tiên người ta dựng cái trục quay trên một giá đỡ bằng chạc cây và đặt vào đó một nửa khoanh vầu tròn. Người ta dùng thân tre hoặc vầu kết hai vòng lớn làm đường kính bánh xe, và những nan nối chéo từ trục sang hai vòng bánh như nan hoa xe đạp. Nơi tiếp giáp của các nan hoa bên trong guồng, người ta cài tiếp hai vòng hai bên điểm tiếp giáp để lực giữ được khỏe. Đầu cọn sẽ cài những quạt đan để nước đậ.p vào đó và kề luôn đó là những ống bương múc nước. Một vài chi tiết khác được gia cố ở trục, điểm kết nan hoa. Tất cả cọn nước được buộc bằng một loại dây mây rừng rất bền và dẻo.
Tôi đã từng lên biên giới. Đã có những buổi chiều bên dòng suối mát. Vài thiếu nữ hết buổi lên nương giặt giũ, rửa chân bên suối. Những đứ.a tr.ẻ bắt cá, nô đùa tắm mát. Những người già ra suối lấy gạo về chuẩn bị bữa cơm chiều. Bảng lảng khói sương. Tất cả hiện lên bình dị lung linh bên những "bánh xe khổng lồ" với vòng xoay không dấu vết. Chỉ có những vết tình nhung nhớ để lại trong lòng lữ khách là không thể nào quên.
Vũ Thanh
Theo ANTD
Choáng ngợp Pù Luông Thấp thoáng những ngôi nhà ẩn mình giữa màu xanh miên man của núi rừng, của những dãy ruộng bậc thang mùa thắm vàng, mùa rợp một màu xanh tràn trề sức sống, mây lẩn vẩn quanh người tạo thành một bức tranh thiên nhiên vừa thơ mộng, vừa hoang sơ. Đó là cảnh tượng bạn có thể bắt gặp khi đặt chân...