Học sinh tự điều khiển xe máy tới trường: Hậu quả khó lường

Phan Nga13:18 10/04/2021

Ra khỏi cổng trường, các em điều khiển xe máy thường không đội mũ bảo hiểm, tụ tập đi hàng hai, hàng ba, lạng lách đánh võng trên đường, tiềm ẩn nguy cơ rất cao gây TNGT.

Theo đánh giá của Ủy ban An toàn giao thông (ATGT) quốc gia, hiện nay trên cả nước, tình trạng học sinh phổ thông, nhất là cấp THPT, THCS vi phạm quy định về trật tự, ATGT rất phổ biến, tiềm ẩn nguy cơ cao gây tai nạn giao thông (TNGT); tập trung vào một số hành vi vi phạm như điều khiển xe máy khi chưa đủ tuổi, không có giấy phép lái xe, không đội mũ bảo hiểm, chở quá số người quy định…

Tình trạng học sinh đi xe máy trên 50 phân khối, vi phạm Luật Giao thông đường bộ còn khá phổ biến.

Muôn lý do vi phạm

Bước vào năm học mới, chị Nguyễn Thị Thanh (ở phường Đông Hương, TP Thanh Hóa), thêm phần lo lắng về việc đi lại của hai con – cô con gái vừa đỗ vào lớp 10 Trường THPT Hàm Rồng và cậu con trai học lớp 7 Trường THCS Quang Trung. Chồng làm ở xa không thể đưa đón con, hai con học ở hai nơi, không có điều kiện đưa đón nhau nên chị Dung nghe theo “tư vấn” của các phụ huynh khác, mua xe máy cho con gái dù biết cháu chưa đủ tuổi đi xe máy, chưa thể có giấy phép lái xe.

Giống như chị Dung, nhiều phụ huynh cũng đành chọn “hạ sách” đó để giải quyết việc đi lại cho con em mình. Chị Vũ Thị Thu (phường Đông Vệ, TP Thanh Hóa) cho biết, nhà có 4 người mà chỉ có 1 chiếc xe máy nên khi con đậu vào Trường THPT chuyên Lam Sơn, ông ngoại đã “viện trợ” cho chiếc xe Cup 82 để cháu tự đi học. Dù biết là sai nhưng theo chị Thu “cũng chẳng còn cách nào” và mỗi lần con bị cảnh sát giao thông “tuýt còi” hay nhà trường nhắc nhở chị lại “muối mặt” đi nộp phạt.

Vì nhiều lý do, tình trạng học sinh đi xe máy đến trường khá phổ biến. Dạo qua một số cổng trường THPT ở trung tâm thành phố hoặc các huyện, thị xã vào giờ đến lớp hay tan trường, có thể dễ dàng thấy không ít thanh, thiếu niên mặc đồng phục học sinh tự điều khiển xe máy đi học, dù hầu hết đều chưa có giấy phép lái xe, chưa đủ tuổi sử dụng và chưa có ý thức khi sử dụng phương tiện tham gia giao thông.

Ra khỏi cổng trường, các em điều khiển xe máy thường không đội mũ bảo hiểm, tụ tập đi hàng hai, hàng ba, lạng lách đánh võng trên đường, tiềm ẩn nguy cơ rất cao gây TNGT. Thực trạng này rất đáng lo ngại, diễn ra phổ biến tại nhiều trường học, là một trong những nguyên nhân chủ yếu khiến cho TNGT trong học sinh tăng cao.

Video đang HOT

Cần xử lý đồng bộ từ nhiều phía

Có thể thấy, nhiều gia đình mặc nhiên chấp nhận, thậm chí cho con em mình tự điều khiển xe máy, xe máy điện đi lại, dù biết con em chưa đủ tuổi và tiềm ẩn nhiều mối nguy hiểm về TNGT. Thêm vào đó, một số em học sinh, nhất là học sinh nam khi tham gia giao thông thích “thể hiện”, ra khỏi cổng trường là nằm ngoài sự quản lý, nên có tâm lý coi thường, không sợ bị “đánh” vào hạnh kiểm, không đội mũ bảo hiểm, chở quá số người quy định, lạng lách đánh võng, đi ngược chiều…

Nhiều trường học đã tuyên truyền, quán triệt cho học sinh, giáo viên và phổ biến đến phụ huynh các quy định về ATGT. Tuy nhiên, thực tế cho thấy từ tuyên truyền đến tổ chức thực hiện đang còn một khoảng cách rất lớn, hiệu quả đạt thấp. Qua các vụ TNGT ở đối tượng học sinh, nguyên nhân trực tiếp do học sinh vi phạm các quy định pháp luật về trật tự ATGT. Bên cạnh đó, do các gia đình thiếu trách nhiệm trong việc quản lý con em mình khi đi học, giao xe cho con khi chưa đủ điều kiện điều khiển.

Theo Nghị định 100/2019/NĐ-CP của Chính phủ, người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi điều khiển xe mô tô, xe gắn máy (kể cả xe máy điện) và các loại xe tương tự xe mô tô hoặc điều khiển xe ô tô, máy kéo và các loại xe tương tự xe ô tô sẽ bị phạt cảnh cáo. Người đủ 16 tuổi trở lên được lái xe gắn máy có dung tích xi-lanh dưới 50cc. Tuy nhiên thực tế nhiều học sinh hiện đang điều khiển các loại xe mô tô có dung tích trên 50cc. Nhiều trường hợp còn thường xuyên không đội mũ bảo hiểm, lạng lách đánh võng gây mất ATGT.

Thời gian qua, Đội Cảnh sát giao thông – trật tự (Công an TP Thanh Hóa) đã phối hợp với các trường học trên địa bàn TP Thanh Hóa tổ chức các buổi nói chuyện, tuyên truyền về ATGT cho học sinh các cấp học. Học sinh khối tiểu học và THCS làm quen với các tình huống giao thông gần gũi, sinh động. Với học sinh THPT, đơn vị lồng ghép bài học về luật pháp thông qua các bức ảnh tuyên truyền để các em nhận thức rõ hơn về hậu quả của việc điều khiển xe máy khi chưa đủ điều kiện.

Trung tá Nguyễn Anh Tuấn, Phó Đội trưởng Đội Cảnh sát giao thông – trật tự (Công an TP Thanh Hóa), cho biết: 3 tháng đầu năm 2021, đội đã xử lý 6.211 trường hợp người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy vi phạm quy định hiện hành, trong đó có 290 trường hợp vi phạm là học sinh. Đa số trường hợp học sinh đi xe máy bị dừng xe có lỗi ban đầu là không đội mũ bảo hiểm. Khi kiểm tra, các cháu đều không có giấy tờ hợp lệ…

Những trường hợp vi phạm đều bị tạm giữ phương tiện và cơ quan chức năng lập hồ sơ, thông báo về nhà trường. Hiện đơn vị đang tiếp tục triển khai các chuyên đề liên quan đến việc xử lý học sinh vi phạm khi điều khiển xe máy đến trường và tham gia giao thông.

Mới đây, Ủy ban ATGT quốc gia đã có công văn đề nghị Bộ Giáo dục và ào tạo chỉ đạo các Sở Giáo dục và ào tạo yêu cầu các trường phối hợp với ban đại diện cha mẹ học sinh thường xuyên nhắc nhở, giáo dục con em tự giác chấp hành quy tắc giao thông, đội mũ bảo hiểm khi ngồi trên xe máy, không chở quá số người quy định; không điều khiển xe máy khi chưa đủ tuổi, không có giấy phép lái xe.

Tuy nhiên, để hạn chế tình trạng học sinh vi phạm, các nhà trường cần có sự phối hợp chặt chẽ hơn với cơ quan chức năng trong tiếp nhận thông tin, xử lý đối với học sinh vi phạm các quy định về điều khiển xe máy không có giấy phép lái xe, chưa đủ tuổi. Ban giám hiệu các trường cần định kỳ kiểm tra việc thực hiện cam kết giữa gia đình và nhà trường trong công tác giáo dục và bảo đảm trật tự ATGT cho học sinh.

Y tế học đường: Cần những giải pháp tháo gỡ khó khăn

Y tế học đường (YTHĐ) có vai trò quan trọng trong các trường học. Tuy nhiên, hiện nay công tác YTHĐ tại các cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh vẫn chưa đáp ứng yêu cầu.

Đó là tình trạng thiếu nhân viên có chuyên môn theo quy định, còn phòng y tế thì không bảo đảm...

Thiếu nhân viên y tế học đường ảnh hưởng không nhỏ đến công tác nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ tại các trường học trên địa bàn tỉnh. Ảnh: Tô Hà

Nhiều trường không có cán bộ y tế chuyên trách

Với tổng số 1.800 học sinh, Trường THCS Quang Trung (TP Thanh Hóa) là một trong những trường có số học sinh đông nhất thành phố. Mặc dù hàng năm, nhà trường đều phối hợp với trạm y tế phường trong công tác khám sức khỏe định kỳ cho học sinh 1 lần/năm. Tuy nhiên, công tác sơ cấp cứu ban đầu, triển khai các nhiệm vụ phòng chống dịch bệnh gặp rất nhiều khó khăn do nhà trường không có nhân viên YTHĐ mà do nhân viên văn thư kiêm nhiệm.

Hiệu trưởng Trường THCS Quang Trung Lê Thị Ngoan cho biết: Dù không được biên chế nhân viên YTHĐ, nhưng vì tính bức thiết của hoạt động y tế hàng ngày nên nhà trường phải tự bỏ kinh phí để ký hợp đồng nhân viên y tế (NVYT). Cũng vì không có biên chế hay được ký hợp đồng không xác định thời hạn với NVYT, nên nhà trường không được trích từ nguồn học phí để trả lương. Do đó, nhà trường phải tự cân đối bằng các nguồn tiết kiệm để hợp đồng nhân viên YTHĐ.

Tại Trường Mầm non Hạnh Phúc (thị trấn Thọ Xuân), hiện nhà trường có NVYT nhưng là kiêm nhiệm từ nhà bếp. Theo cô giáo Hoàng Thị Huân, hiệu trưởng nhà trường thì mặc dù trường hết sức tạo điều kiện cho giáo viên đi tập huấn kiến thức về y tế khi có lớp nhưng những lớp tập huấn với thời gian ngắn khó cung cấp đầy đủ kiến thức YTHĐ.

Vì vậy, từ nhiều năm nay nhà trường không nhận thuốc phụ huynh gửi cho học sinh mặc dù có kèm theo đơn, đồng thời khuyến khích phụ huynh cho con ở nhà nếu bị ốm bởi trẻ nhỏ diễn biến bệnh nhanh, phức tạp, nhà trường không có người am hiểu về thuốc nên không thể nhận cho trẻ uống.

Nếu có cán bộ chuyên trách, có trình độ chuyên môn đứng ra kiểm tra, giám sát, xử lý kịp những tình huống nguy cấp thì nhà trường yên tâm mà phụ huynh cũng yên tâm. Chính vì lẽ đó, với những bệnh nhẹ hoặc trẻ đang trong thời gian điều trị đều không thể đến lớp. Bên cạnh đó, với những trẻ có tiền sử bị bệnh sẽ không có cán bộ chuyên môn giám sát, xử lý những tình huống nguy hiểm.

Trao đổi với lãnh đạo Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Thọ Xuân, được biết: Khối lượng công việc của các NVYT ở các trường không hề nhỏ, nhiều trường mầm non, tiểu học thực hiện bán trú thì thời gian học sinh ở trường nhiều hơn ở nhà. Bếp ăn bán trú phải do cán bộ y tế quản lý, chịu trách nhiệm về an toàn thực phẩm, mỗi mùa dịch NVYT phải phòng tránh, ngăn ngừa dịch bệnh lây lan, xử lý môi trường sống...

Khối lượng công việc lớn là vậy, nhưng hầu hết NVYT tại trường đều là kiêm nhiệm hoặc phối hợp với y, bác sĩ trạm y tế địa phương. Cũng vì không có chuyên môn hoặc chỉ là hợp đồng bán chuyên trách nên công việc của các nhân viên YTHĐ chủ yếu là quản lý sổ sách, ghi chép cân nặng xem trẻ thiếu cân hay thừa cân, có cận thị, cong vẹo cột sống hay không. Tháo gỡ khó khăn cho các trường, ngành mới chỉ phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng kiến thức y tế cho cán bộ, đồng thời tạo điều kiện để NVYT đi học nâng cao trình độ.

Muôn vàn khó khăn

Theo Thông tư số 13/2016/TTLT-BYT-BGDĐT giữa Bộ Y tế và Bộ Giáo dục và Đào tạo về YTHĐ, người phụ trách công tác y tế trường học có nhiệm vụ khá nặng, như: giám sát vệ sinh môi trường nước uống, nước sinh hoạt, công trình vệ sinh, thu gom, xử lý chất thải; giám sát các điều kiện về an toàn thực phẩm; quản lý bảo vệ chăm sóc sức khỏe học sinh; phát hiện một số bệnh ở học sinh để xử trí, chuyển đến cơ sở khám, chữa bệnh theo quy định và áp dụng chế độ học tập, rèn luyện phù hợp với tình trạng sức khỏe; sơ cứu, cấp cứu cho học sinh; tư vấn cho học sinh, giáo viên, cha mẹ hoặc người giám hộ của học sinh về các vấn đề liên quan đến bệnh tật, phát triển thể chất và tinh thần của học sinh; hướng dẫn tổ chức bữa ăn học đường bảo đảm dinh dưỡng hợp lý; triển khai các biện pháp chống dịch; tổ chức các hoạt động truyền thông, giáo dục sức khỏe...

Khối lượng công việc nhiều là vậy, thế nhưng theo thống kê của Sở Giáo dục và Đào tạo, hiện tại, hầu hết trường học trong tỉnh cán bộ y tế chủ yếu là kiêm nhiệm. Trong số hơn 2.000 trường học ở các cấp học, hiện mới chỉ có khoảng 50 trường có cán bộ y tế có trình độ từ trung cấp y trở lên, còn lại là cán bộ y tế kiêm nhiệm. Chính vì thế, tại nhiều địa phương, 100% trường đều "trắng" NVYT chuyên trách; do cán bộ y tế chủ yếu là kế toán, thủ quỹ, giáo viên kiêm nhiệm nên nhiều người còn lúng túng trong triển khai nhiệm vụ và chưa làm tốt việc tham mưu cho lãnh đạo nhà trường trong công tác YTHĐ.

Bên cạnh khó khăn về bố trí nhân sự là vướng mắc trong quá trình chi trả kinh phí YTHĐ theo quy định. Kinh phí dành cho công tác y tế trường học chủ yếu lấy từ nguồn BHYT học sinh. Nhà trường được trích một khoản kinh phí (5%) từ tổng thu BHYT để sử dụng cho công tác YTHĐ, như: mua sắm thuốc và các thiết bị phục vụ...

Tuy nhiên, Nghị định 146/2018/NĐ/CP quy định: Để được trích chuyển 5% số tiền BHYT học sinh, yêu cầu cơ sở giáo dục có ít nhất một người (NVYT) có đủ điều kiện hành nghề khám bệnh, chữa bệnh theo quy định của pháp luật về khám bệnh, chữa bệnh làm việc chuyên trách hoặc kiêm nhiệm trong công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu (có chứng chỉ hành nghề). Cơ sở phải có phòng y tế hoặc phòng làm việc riêng để thực hiện việc sơ, cấp cứu, xử trí ban đầu cho các đối tượng do cơ sở giáo dục quản lý khi bị tai nạn thương tích, các bệnh thông thường trong thời gian học tập tại trường học.

Theo đánh giá của các nhà trường, việc thiếu nhân viên YTHĐ có trình độ chuyên môn đã ảnh hưởng không nhỏ đến công tác nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ, học sinh và làm nảy sinh nhiều vấn đề. Về lâu dài, cần có sự đầu tư đồng bộ, bài bản cùng sự chung tay của các cấp, các ngành. Trong đó, chính quyền các địa phương, ngành chức năng cần quan tâm bổ sung chỉ tiêu NVYT chuyên trách cho các nhà trường.

Ngành y tế cũng cần hỗ trợ tốt hơn cho các trường học, từ việc bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ NVYT, đến việc cung cấp các loại thuốc, trang thiết bị, dụng cụ y tế, để học sinh được hưởng quyền lợi của mình, góp phần chăm sóc tốt nhất cả thể chất và tinh thần cho thế hệ tương lai của đất nước.

Bỏ thành phố về quê, mở thư viện phục vụ học sinh vùng biển Thư viện cộng đồng phường Tam Quan Bắc (thị xã Hoài Nhơn, Bình Định) do chị Trần Thị Thủy đứng ra mở đã trở thành địa chỉ quen thuộc - nơi khơi nguồn cảm hứng đọc sách cho học sinh vùng biển. Vốn sinh ra ở vùng biển nghèo ở tỉnh Bình Định, chị Trần Thị Thủy thấu hiểu được những khó khăn,...