Hoạt động sản xuất tại châu Á giảm sút do chính sách thuế quan của Mỹ

Theo các khảo sát khu vực tư nhân công bố ngày 1/8, hoạt động sản xuất tại châu Á đã suy yếu trong tháng 7 do nhu cầu toàn cầu giảm và tình trạng bất ổn kéo dài liên quan đến thuế quan của Mỹ đã ảnh hưởng đến tâm lý doanh nghiệp, làm lu mờ triển vọng phục hồi vốn mong manh của khu vực.

Quang cảnh cảng hàng hóa ở Busan , Hàn Quốc . Ảnh: THX/TTXVN

Theo hãng tin Reuters, các khảo sát này được tiến hành trước thời điểm Nhật Bản và Hàn Quốc đạt được các thỏa thuận thương mại với Mỹ. Một số nhà phân tích nhận định những thỏa thuận này mang lại hy vọng rằng giảm bớt tình trạng bất định có thể hỗ trợ hoạt động sản xuất trong những tháng tới.

Cụ thể, trong tháng 7, hoạt động sản xuất đã suy giảm tại hai cường quốc xuất khẩu là Nhật Bản và Hàn Quốc, cho thấy rõ thách thức mà châu Á phải đối mặt trong bối cảnh các chính sách của Tổng thống Mỹ Donald Trump đang đe dọa hệ thống thương mại tự do toàn cầu mà khu vực châu Á phụ thuộc vào.

Hoạt động sản xuất của Trung Quốc cũng giảm trong tháng 7 khi tăng trưởng kinh doanh yếu khiến các nhà sản xuất phải cắt giảm sản lượng. Đây là một dấu hiệu tiêu cực đối với nền kinh tế khu vực.

Chỉ số Nhà quản trị mua hàng (PMI) của Trung Quốc giảm từ 50,4 trong tháng 6 xuống còn 49,5 trong tháng 7, thấp hơn dự báo 50,4 của các nhà phân tích trong cuộc khảo sát của Reuters và rơi xuống dưới ngưỡng 50 – mức phân tách giữa tăng trưởng và suy giảm.

Kết quả này được công bố một ngày sau khi một khảo sát chính thức cho thấy hoạt động sản xuất của Trung Quốc trong tháng 7 đã suy giảm tháng thứ tư liên tiếp, cho thấy làn sóng xuất khẩu tăng trước khi Mỹ tăng thuế đã bắt đầu giảm nhiệt trong khi nhu cầu nội địa vẫn yếu.

Ông Zichun Huang, nhà kinh tế tại Capital Economics , nhận định: “Khảo sát này tiếp tục báo hiệu rằng kinh tế Trung Quốc đã mất đà trong tháng trước, chủ yếu do yếu tố nội tại”.

Tại Nhật Bản, chỉ số PMI sản xuất cũng giảm từ 50,1 trong tháng 6 xuống còn 48,9 trong tháng 7, thể hiện tác động tiêu cực từ các mức thuế của Mỹ đối với nền kinh tế lớn thứ tư thế giới này.

Phần lớn dữ liệu khảo sát được thu thập trước khi Nhật Bản và Mỹ công bố thỏa thuận thương mại vào tháng trước, theo đó mức thuế áp với Nhật Bản được hạ từ mức 25% xuống còn 15%.

Bà Annabel Fiddes, Giám đốc mảng kinh tế tại S&P Global Market Intelligence (đơn vị thực hiện khảo sát), nhận định: “Khi thỏa thuận thương mại với Mỹ bắt đầu có hiệu lực, điều quan trọng là phải theo dõi liệu thỏa thuận này có giúp cải thiện niềm tin của khách hàng và thúc đẩy doanh số trong những tháng tới hay không”.

Tại Hàn Quốc, hoạt động sản xuất trong tháng 7 tiếp tục suy giảm tháng thứ sáu liên tiếp, khi chỉ số PMI giảm từ 48,7 trong tháng 6 xuống còn 48.

Ông Usamah Bhatti, nhà kinh tế tại S&P Global Market Intelligence, cho biết: “Cả sản lượng và đơn đặt hàng mới đều giảm mạnh hơn so với tháng 6. Có nhiều bằng chứng cho thấy tình trạng yếu kém trong nền kinh tế đã trầm trọng thêm bởi tác động từ chính sách thuế của Mỹ”.

Khảo sát được tiến hành từ ngày 10 đến 23/7, trước khi Hàn Quốc đạt được thỏa thuận thương mại với Mỹ vào ngày 30/7, theo đó mức thuế giảm từ mức 25% xuống còn 15%.

Trong khi đó, hoạt động sản xuất trong tháng 7 tăng tại Philippines và Việt Nam, nhưng lại suy giảm tại Đài Loan, Indonesia và Malaysia.

Trong diễn biến mới nhất về thuế quan, ngày 31/7 (giờ Mỹ), Tổng thống Trump đã ký sắc lệnh hành pháp áp đặt thuế quan mới đối với hàng hóa nhập khẩu của nhiều nền kinh tế, với mức thuế dao động từ 10% đến 41%. Động thái này được đưa ra nhằm đối phó với tình trạng thâm hụt thương mại kéo dài của Mỹ.

Theo sắc lệnh mới, các biện pháp thuế quan sẽ có hiệu lực từ 0 giờ 1 phút sáng 7/8 (giờ miền Đông nước Mỹ), sau 7 ngày kể từ ngày ký. Riêng đối với Canada, mức thuế sẽ tăng từ 25% lên 35% và bắt đầu áp dụng từ ngày 1/8.

Trong số các nền kinh tế mới được Mỹ công bố áp thuế đáng chú ý là Đài Loan sẽ phải chịu mức thuế 20%; hàng hóa Ấn Độ sẽ bị áp thuế 25% và Nam Phi sẽ bị áp thuế 30%, Thụy Sĩ bị áp thuế ở mức cao 39%.

Sắc lệnh này được ban hành sau khi chính quyền Mỹ nhận được thông tin và khuyến nghị từ các quan chức cấp cao về tình trạng thiếu đối ứng trong quan hệ thương mại song phương, tác động của các rào cản thuế quan và phi thuế quan của các đối tác thương mại đối với xuất khẩu của Mỹ, năng lực sản xuất trong nước, chuỗi cung ứng trọng yếu và nền công nghiệp quốc phòng.

Một số đối tác thương mại đã hoặc đang gần đạt được thỏa thuận thương mại và an ninh có ý nghĩa với Mỹ. Trong khi đó, một số đối tác khác chưa đưa ra được các điều khoản thỏa đáng hoặc chưa thể hiện sự phối hợp đầy đủ với Mỹ về các vấn đề kinh tế và an ninh quốc gia.

Sắc lệnh cũng quy định các biện pháp nghiêm ngặt đối với hành vi lẩn tránh thuế, trong đó hàng hóa bị phát hiện trung chuyển sẽ phải chịu mức thuế bổ sung 40%, cùng với các khoản phạt và chi phí khác theo luật định.