Hoạt động của ngành vận tải biển toàn cầu hứa hẹn sẽ cải thiện trong thời gian tới
Theo nhận định của ông Rolf Habben Jansen, Giám đốc điều hành (CEO) hãng tàu Hapag-Lloyd – nhà kinh doanh dịch vụ vận tải biển lớn thứ năm thế giới, hoạt động của ngành vận tải toàn cầu sẽ có sự cải thiện đáng kể trong những tháng tới, nhờ nhu cầu phục hồi và lượng dự trữ hàng tồn kho cạn kiệt.
Tàu thuyền di chuyển tại cảng Saleef, ngoài khơi tỉnh Hodeida (Yemen), phía Tây Biển Đỏ. AFP/TTXVN
Trả lời phỏng vấn của kênh truyền hình CNBC (Mỹ), ông Jansen cho biết nhiều doanh nghiệp đã phản hồi về việc hàng tồn kho của họ sắp cạn kiệt và nhu cầu tiêu dùng sau Tết Nguyên đán 2024 đang phục hồi rất tốt.
Những nhận định mới nhất từ CEO của Hapag-Lloyd đã phần nào “vực dậy” tâm lý lo lắng của các nhà đầu tư, sau khi công ty này báo cáo mức lợi nhuận ròng trong năm 2023 sụt giảm, dẫn đến cổ phiếu mất giá. So với năm 2022, Hapag-Lloyd đã hoạt động kém hiệu quả hơn đáng kể trong năm ngoái, nguyên nhân là do tình trạng tắc nghẽn container và giá cước vận tải cao.
Ông Jansen nói: “Quý cuối năm 2023 là rất khó khăn vì giá cước vận chuyển duy trì mức không bền vững”. Hơn nữa, căng thẳng ở Biển Đỏ một lần nữa đã làm thay đổi hoạt động thị trường, đẩy chi phí vận tải rơi vào một mặt bằng cao mới.
CEO hãng tàu Hapag-Lloyd chỉ ra rằng các cuộc tấn công tàu chở hàng trên Biển Đỏ của lực lượng Houthi ở Yemen đã khiến giá container tăng đột biết. Điều này không mang lại lợi ích cho các hãng tàu vì chi phí vận hành đã tăng lên do các con tàu buộc phải chuyển hướng đi vòng quanh châu Phi, khiến thời gian vận chuyển kéo dài hơn, đi kèm với đó là chi phí bảo hiểm tăng “chóng mặt”.
Ngày 9/2, giá container loại 40 feet (12,19m) tại Mỹ ở mức 5.353 – 7.320 USD, cao hơn nhiều so với mức giá 3.063 – 3.763 USD ghi nhận vào ngày 3/1. Sau ngày 9/2, giá container bắt đầu giảm bớt, nhưng vẫn cao hơn so với mức giá của năm 2023. Các công ty Mỹ cho biết họ phải chi nhiều tiền hơn cho giá cước vận chuyển trên tuyến đường từ châu Á đến các cảng Bờ Tây nước Mỹ tăng 155% trong vòng 12 tháng, cước vận chuyển từ châu Á đến Bờ Đông tăng 129% và từ châu Á đến Bờ Vịnh tăng 71,2% tính đến thời điểm hiện tại.
Nhận định về các cuộc tấn công của lực lượng Houthi ở Biển Đỏ, ông Jansen chia sẻ đó là một tình huống đáng lo ngại. Ông, cũng như các thương nhân khác, hy vọng xung đột sẽ chấm dứt trong vài tháng tới. Nhưng bất chấp mọi nỗ lực mà nhiều quốc gia đang thực hiện, hầu hết các chuyên gia đánh giá rằng căng thẳng ở Biển Đỏ có thể kéo dài lâu hơn và các hãng tàu sẽ còn phải duy trì tuyến đường mới dài hơn và tốn kém hơn trong một thời gian nữa.
Nhằm khắc phục những khó khăn hiện tại, ngành vận tải biển toàn cầu đã bổ sung thêm khoảng 5% công suất tàu để bù đắp sự chậm trễ trong tiến trình vận chuyển giao hàng container. Ông Jansen cho biết bằng cách di chuyển nhanh hơn bình thường, công suất của các con tàu sẽ tăng thêm khoảng 8 -10%.
Ngoài ra, các hãng vận tải lớn đã thực hiện việc liên minh với nhau, để giảm thiểu những thách thức về chi phí vận hành và tăng sự hài lòng của khách hàng.
Video đang HOT
Vào tháng Một, nhà vận tải số một thế giới Maersk và Hapag-Lloyd đã công bố liên minh Gemini, sẽ có hiệu lực vào đầu năm 2025. Cả hai hãng vận tải này tuyên bố sẽ đạt được mục tiêu về độ tin cậy trên 90% sau khi mạng lưới vận chuyển mới được triển khai hoàn toàn.
Liên minh Gemini dự kiến sẽ phân bổ khoảng 290 tàu container toàn cầu. Nó được vận hành bằng cách sử dụng hệ thống giao thoa và phân chia hiệu quả tương tự các hệ thống giao thông khác. Ông Jansen nói về cơ bản, mạng lưới giao thông của liên minh là một hệ thống mới sẽ có thể hoạt động ở nhiều phương thức vận tải khác nhau. Mạng lưới này có khả năng phục hồi tốt hơn nhiều so với mạng truyền thống, nơi các phương tiện vận tải hoạt động độc lập và tách rời.
Các hãng vận tải biển đối phó với Houthi như thế nào khi đi qua Biển Đỏ?
Trong khi một số hãng vận tải biển điều chỉnh tuyến đường để tránh bị lực lượng Houthi tấn công thì một số tàu container đang neo đậu ở Biển Đỏ đã tắt hệ thống theo dõi.
Các container trên tàu Maersk Gibraltar của Maersk ở cảng Algeciras, Tây Ban Nha ngày 19/1. Ảnh: Reuters
Theo hãng tin Reuters ngày 19/12, các cuộc tấn công trong những ngày gần đây nhằm vào các tàu trên tuyến đường vận chuyển quan trọng ở Biển Đỏ đã làm dấy lên lo ngại về một đợt gián đoạn nữa đối với thương mại quốc tế sau đại dịch COVID, khiến lực lượng quốc tế do Mỹ dẫn đầu phải tuần tra các vùng biển gần Yemen.
Biển Đỏ nối với Địa Trung Hải bằng kênh đào Suez, tạo ra tuyến đường vận chuyển ngắn nhất giữa châu Âu và châu Á. Khoảng 12% lưu lượng vận tải đường biển thế giới đi qua kênh đào này.
Các hãng tàu biển lớn như Hapag Lloyd, MSC và Maersk, tập đoàn dầu BP, tập đoàn tàu chở dầu Frontline cho biết họ sẽ tránh tuyến Biển Đỏ và đi qua Mũi Hảo Vọng ở miền Nam châu Phi.
Tuy nhiên, nhiều tàu vẫn đi qua Biển Đỏ. Dữ liệu theo dõi tàu của tập đoàn LSEG cho thấy một số tàu đã có bảo vệ vũ trang.
Theo LSEG, ít nhất 11 tàu container đang neo đậu ở Biển Đỏ giữa Sudan và Saudi Arabia. Các container này đã đi qua kênh đào Suez và đang di chuyển về phía Yemen, chở theo hàng tiêu dùng và ngũ cốc đến các quốc gia Singapore, Malaysia và Các tiểu vương quốc Arab thống nhất. Bốn tàu container của MSC ở Biển Đỏ đã tắt bộ thu phát kể từ ngày 17/12, có khả năng là để tránh bị phát hiện.
Ông Ioannis Papadimitriou, nhà phân tích vận tải hàng hóa cấp cao tại Vortexa, cho biết một số tàu đang cố gắng che giấu vị trí bằng cách chuyển tín hiệu đến các địa điểm khác để đề phòng khi đi vào bờ biển Yemen.
Ngày 15/12, tập đoàn Maersk của Đan Mạch đã tạm dừng tất cả các chuyến hàng container qua Biển Đỏ sau một sự cố liên quan tàu Maersk Gibraltar một ngày trước đó. Một số tàu đang neo đậu ở Biển Đỏ là tàu của Maersk.
Ngày 19/12, Maersk cho biết các tàu từng có lộ trình qua Biển Đỏ và Vịnh Aden đã tạm dừng di chuyển và sẽ đổi sang tuyến đường quanh châu Phi.
Động thái của các hãng vận tải biển diễn ra trong bối cảnh lực lượng Houthi ở Yemen tuyên bố hỗ trợ người Palestine đang bị Israel bao vây ở Dải Gaza bằng cách tấn công các tàu thuyền trên các tuyến đường vận chuyển quan trọng, thậm chí bắn máy bay không người lái và tên lửa vào Israel.
Mới đây, ngày 18/12, lực lượng Houthi đã tấn công hai tàu vận tải thương mại ở phía Nam Biển Đỏ.
Các nguồn tin trong ngành cho biết tác động đến thương mại toàn cầu sẽ phụ thuộc vào thời gian khủng hoảng kéo dài, nhưng phí bảo hiểm và các tuyến đường dài hơn sẽ là gánh nặng mà các hãng vận tải phải chịu trước mắt.
Ông Papadimitriou nói rằng chi phí cho một chiếc tàu kích cỡ lớn nhất vận chuyển dầu thô từ Trung Đông đến châu Âu đã tăng 25% trong một tuần.
Dù vậy, theo ngân hàng Goldman Sachs, tình trạng gián đoạn dòng năng lượng ở Biển Đỏ khó có thể ảnh hưởng lớn đến giá dầu thô và khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) vì các tàu có thể được chuyển hướng. Ngân hàng đầu tư này cho biết: "Chúng tôi ước tính rằng chuyển hướng vận chuyển toàn bộ 7 triệu thùng dầu mỗi ngày sẽ làm tăng giá dầu thô giao ngay so với giá lâu dài thêm 3-4 USD/thùng".
Một người mua napta ở châu Á cho biết các tàu của họ vẫn sử dụng tuyến Biển Đỏ vì sẽ mất thêm 7 - 14 ngày nữa nếu đi qua Mũi Hảo Vọng.
Một số chủ tàu chở dầu đang đưa ra một điều khoản mới để đưa tuyến đường qua Mũi Hảo Vọng vào hợp đồng vận chuyển để phòng ngừa.
Để đối phó với Houthi trên Biển Đỏ, Mỹ cùng với các nước đối tác đã thành lập liên minh an ninh gồm 10 quốc gia để bảo vệ các tàu thương mại.
Các container trên tàu Hapag-Lloyd Chacabuco trên sông Elbe ở Hamburg, Đức ngày 31/3. Ảnh: Reuters
Hãng thông tấn AFP dẫn lời Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin phát biểu tại Bahrain ngày 19/12 cho biết, thông qua "sáng kiến an ninh đa quốc gia", các nước muốn duy trì tự do hàng hải phải cùng nhau đối phó với thách thức do Houthi đặt ra.
Bộ trưởng Austin cho biết liên minh an ninh này sẽ hoạt động với mục tiêu đảm bảo tự do hàng hải cho tất cả các quốc gia và tăng cường an ninh và thịnh vượng trong khu vực.
Liên minh 10 nước này gồm Mỹ, Anh, Bahrain, Canada, Pháp, Italy, Hà Lan, Na Uy, Seychelles và Tây Ban Nha. Một số nước sẽ tiến hành các cuộc tuần tra chung, trong khi những quốc gia khác hỗ trợ công tác tình báo ở phía Nam Biển Đỏ và Vịnh Aden.
Ngoài lập liên minh mới trên, Mỹ cũng đã kêu gọi Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc hành động chống các vụ tấn công của Houthi.
Hằng ngày, hai tàu khu trục Hải quân Mỹ là USS Carney và USS Mason đều đi vào eo biển Bab el-Mandeb để ngăn chặn các hành động gây nguy hiểm.
Quân đội Mỹ cho biết hôm 16/12, một tàu khu trục của lực lượng này tại Biển Đỏ đã bắn hạ 14 UAV được phóng từ các khu vực do Houthi kiểm soát ở Yemen. Lực lượng Hải quân Hoàng gia Anh cũng tuyên bố đã bắn hạ một UAV trong khu vực.
Cho đến nay, các lực lượng Mỹ vẫn chưa tấn công vào các mục tiêu của lực lượng Houthi ở Yemen.
Chuyên gia Torbjorn Soltvedt tại công ty phân tích Verisk Maplecroft nói với AFP rằng những vụ tấn công của Houthi đã trở thành một cuộc khủng hoảng an ninh hàng hải, gây tác động kinh tế và thương mại trong và ngoài khu vực.
Lực lượng Houthi thừa nhận tấn công 2 tàu chở hàng trên Biển Đỏ Phóng viên TTXVN tại Trung Đông dẫn các nguồn tin khu vực cho biết, ngày 15/12, lực lượng Houthi tại Yemen đã thừa nhận tiến hành các cuộc tấn công bằng tên lửa vào 2 tàu chở hàng của Israel trên Biển Đỏ. Tàu container trên Biển Đỏ bị tấn công Houthi trở thành mối đe dọa ngày càng tăng ở Biển Đỏ...