Hoạt động của Dân phòng: mỗi nơi một phách

Chiều 16-12, lại có thêm một vụ dân phòng và người dân to tiếng tại P.Hàng Buồm ( Q.Hoàn Kiếm, Hà Nội)

Dân phòng P.Hàng Buồm (Q.Hoàn Kiếm, Hà Nội) chặn ôtô không cho vào

Chiều 16-12, lại có thêm một vụ dân phòng và người dân to tiếng khi lực lượng dân phòng P.Hàng Buồm (Q.Hoàn Kiếm, Hà Nội) ngăn không cho ôtô di chuyển theo hướng từ phố Lãn Ông sang phố Hàng Buồm trong khi đây không phải là phố cấm ôtô.

Đến khi Công an P.Hàng Đào có mặt cho phép ôtô đi tiếp thì dân phòng P.Hàng Buồm rút về. Đây chỉ là một trong số rất nhiều vụ việc dân phòng ở Hà Nội thực hiện quá nhiệm vụ được giao.

Cánh tay “đa chức năng” của công an

Tại Hà Nội, lực lượng dân phòng còn được gọi với một cái tên khác là “trật tự phường”, hiểu đơn giản là lực lượng hỗ trợ công an duy trì trật tự an toàn giao thông trên địa bàn. Tuy nhiên, cùng một nhiệm vụ nhưng cách ứng xử của dân phòng mỗi nơi lại khác nhau.

Tại P.Hàng Trống (Q.Hoàn Kiếm) trưa 13-12, chúng tôi theo xe của công an phường gồm một công an và một dân phòng tới phố Triệu Quốc Đạt. Xe tới nơi, lập tức những người bán hàng rong chạy nháo nhác. Một phụ nữ với gánh khoai luộc chậm chân lập tức bị dân phòng bước xuống thu cả gánh hàng khoai luộc đưa lên xe.

Sáng 16-12, tại phố Phủ Doãn, xe của Công an P.Hàng Trống lấn trái cả bên kia đường để “truy tóm” người gánh hàng rong. Những người này bỏ chạy liền bị dân phòng xuống xe rượt theo tóm lấy, kéo ngược họ lại phía xe công an. Gần như cả quá trình rượt đuổi, thu giữ quang gánh cả hai phía không nói với nhau câu nào.

Trái ngược với cách xử lý vi phạm của người bán hàng rong như kể trên, việc xử lý vi phạm của các cửa hàng lấn chiếm vỉa hè được thực hiện “thận trọng” theo đúng quy trình thu giữ tài sản. Tại phố Hàng Mã, khi xe của Công an P.Hàng Mã ào tới, lập tức ba dân phòng nhào từ trên xe xuống gom những hàng hóa bày bán trên vỉa hè đóng vào một bao tải, sau đó cả dân phòng và công an cùng niêm phong, dán băng keo trước khi công an viết biên bản tạm thu giữ.

Tại phố Lý Quốc Sư trong buổi sáng 16-12, khi taxi vừa trả khách dưới lòng đường, lập tức hai dân phòng chạy xe máy tới chặn trước đầu xe. Người dân phòng ngồi sau xe máy bước xuống ra hiệu cho lái taxi ra khỏi xe để làm việc, sau đó một lúc lực lượng công an mới xuất hiện.

Chưa hết, trong chiều 16-12, khi Công an P.Hàng Đào dừng ôtô trên phố Hàng Ngang để duy trì trật tự giao thông, dẹp lấn chiếm vỉa hè thì lập tức hai dân phòng của phường thực hiện nhiệm vụ “trinh sát” xe đi ngược chiều. Khi thấy bóng dáng xe máy đi ngược chiều, lập tức cả hai dân phòng nhào tới trước đầu xe. Việc đầu tiên của những dân phòng ở đây là dừng xe của người vi phạm, sau đó dắt thẳng về nơi Công an P.Hàng Đào lập biên bản.

Không thống nhất

Theo Công an Hà Nội, lực lượng dân phòng bắt đầu được thí điểm từ năm 1997, tới năm 2008 lực lượng này đã có mặt ở tất cả 128 phường, 5/6 thị trấn và 31 xã trọng điểm trên địa bàn thành phố. Theo số liệu thống kê mới nhất của Phòng cảnh sát trật tự (PC64 B) Công an Hà Nội đến cuối tháng 10-2013, chỉ tính riêng 10 quận nội thành lực lượng dân phòng đã lên tới trên 1.600 người, trong đó nhiều nhất là quận Hoàn Kiếm và Đống Đa với hơn 300 người.

Theo tìm hiểu của Tuổi Trẻ, việc tuyển chọn lực lượng dân phòng do công an các phường, thị trấn trực tiếp lựa chọn, sau đó trình UBND phường phê duyệt rồi UBND quận ra quyết định cuối cùng. Về chỉ tiêu tuyển dụng, trả lương, chế độ chính sách do HĐND của quận huyện thông qua, riêng UBND thị trấn được trao quyền này.

Tuy nhiên trên thực tế, hiện nay về số lượng, cách thức hoạt động, tổ chức bộ máy đến trang phục, chế độ chi trả tiền công… cho lực lượng dân phòng mỗi nơi một cách, hoàn toàn không có một quy định chung. Theo PC64 B, từ những năm 2008 liên ngành công an – lao động – tài chính thành phố đã hoàn thiện tờ trình về việc “trả công lao động cho lực lượng dân phòng giữ gìn trật tự giao thông – đô thị – vệ sinh môi trường ở quận, huyện, phường, xã”. Nếu tờ trình này được thông qua, lực lượng dân phòng sẽ có một “kim chỉ nam” chung thống nhất trong quá trình tổ chức, hoạt động của mình. Tuy nhiên cho đến tận hiện nay, UBND thành phố và các đơn vị có thẩm quyền vẫn chưa thông qua, dẫn tới hoạt động của dân phòng chưa thật sự được thống nhất.

Liên quan tới việc đào tạo nghiệp vụ cho đội ngũ dân phòng, trao đổi với Tuổi Trẻ, thượng tá Lê Văn Hiến – phó trưởng phòng phụ trách PC64 B (trưởng phòng vừa nghỉ hưu) – cho biết trước đây mỗi quận tự tổ chức các lớp tập huấn khác nhau theo kế hoạch riêng của từng quận. Mới đây, thành phố mới tổ chức lớp tập huấn chung đầu tiên, chủ yếu trang bị các kiến thức cơ bản về trật tự an toàn giao thông. Về một quy định chung cho toàn thành phố, ông Hiến cho hay hiện nay chưa có.

Theo Xahoi