Hoài niệm mùa bánh trông trăng

Một mùa trung thu nữa lại về. Đi trên con đường mùa thu thấy náo nức sắc đỏ của đèn lồng và thoảng trong hương gió mùi bánh trung thu thơm nức. Chẳng còn là trẻ con, nhưng cầm trên tay chiếc bánh nướng, bánh dẻo xinh xinh vẫn thấy bồi hồi lắm. Dẫu rằng bồi hồi, có lẽ vì nhớ về chiếc bánh trung thu ngày xưa.

Trẻ con ngày nay có lẽ chẳng còn háo hức trông bánh nướng, bánh dẻo mỗi độ thu về như ngày xưa. Những chiếc bánh đẹp đẽ gói trong hộp giấy sang trọng chỉ xuất hiện trong đêm rằm như món trang sức chứ chẳng còn mấy ai thiết tha nếm thử. Dù bánh đắt tiền đấy, đẹp đấy, đầy tính “ sáng tạo” từ vỏ, từ nhân đấy, nhưng có ngon hơn ngày xưa không, đôi khi những người hoài cổ vẫn lưỡng lự chẳng thể trả lời.

Bánh trung thu truyền thống làm bật lên những cảm xúc thiêng liêng

Khi tôi còn nhỏ, niềm vui mỗi dịp trung thu có lẽ phần nhiều vì được phá cỗ trông trăng, với những chiếc bánh nướng, bánh dẻo đã được háo hức nâng lên, hạ xuống hít hà từ mấy ngày trước. Bánh to chừng bằng lòng bàn tay người lớn, chẳng màu mè mà chỉ được gói lại bằng lượt bóng kính đơn sơ. Bên cạnh đó, còn có hai cột bánh nướng, bánh dẻo không nhân, mỗi cột chừng năm chiếc nhỏ xíu. Những chiếc bánh này, mẹ ưu tiên cho tôi ăn trước, còn bánh có nhân dành đến đêm trung thu mới cắt ra mời cả gia đình.

Được ăn bánh trung thu với lũ trẻ con khi ấy là một niềm hạnh phúc lớn lắm. Dẫu chiếc bánh đơn sơ chỉ có một loại nhân thập cẩm: lạp xưởng hồng hồng, mứt bí ngọt lịm, hạt dưa, vừng rang thơm lựng, và đôi khi cả miếng mỡ phần béo ngậy. Vỏ bánh nướng thường loáng thoáng mùi dầu mỡ ngai ngái, còn bánh dẻo nhiều khi cắn vào vẫn thấy hơi sạn sạn. Nhưng đó là khẩu vị của tôi phân tích bây giờ, còn khi ấy, đó vẫn là miếng bánh trung thu ngon nhất trên đời.

Lớn lên, con cái tìm mua bánh trung thu biếu ngược lại mẹ cha, nhiều khi hoa mắt bởi trăm thứ bánh: nhân thịt gà quay, trứng muối, bào ngư, vi cá, yến sào…với cái giá cũng ở trên trời. Nhưng thử qua thử lại, vẫn thấy hương vị bánh trung thu cổ truyền mới là hương vị ăn sâu vào lòng người hơn cả.

Hà Nội chẳng thiếu những thương hiệu bánh trung thu lớn, nhưng những cửa hàng bánh trung thu truyền thống mới là địa chỉ luôn “cháy hàng” mỗi dịp thu về. Và dẫu có “sáng tạo” thêm hương vị nào, thì loại bánh nhân truyền thống vẫn luôn được yêu thích nhất. Cứ đến ngày này, khách đến tiệm bánh cổ truyền nào cũng sẽ được chứng kiến các khâu rang vừng, xát đậu, trộn nhân, làm vỏ…

Bao nhiêu năm vẫn một công thức, nhưng sự tỉ mẩn chẳng bao giờ giảm bớt. Các loại bánh công nghiệp dù phong phú từ vỏ đến nhân nhưng thường chỉ sử dụng một loại bột và cho hương liệu. Còn ăn bánh truyền thống sẽ luôn là hương vị thực sự của đậu xanh, hạt sen…được xát nhuyễn thơm lành. Vỏ bánh nướng thơm ngậy và giòn, trái ngược với vỏ bánh dẻo mềm mại, thường ngọt hơn so với bánh công nghiệp, bởi nó được nêm đường thay vì hóa chất.

Chiều nay mua bánh trung thu biếu ba mẹ, tôi cũng chọn hương vị truyền thống thay vì những hộp bánh sang trọng, bắt mắt. Hóa ra, cách tân chẳng phải lúc nào cũng tốt. Bánh nướng thoảng vị lá chanh, bánh dẻo tinh khiết mùi hương hoa bưởi, nhấp cùng tách trà nóng là thấy đong đầy hương sắc mùa thu và thấm đẫm hồn cốt quê hương.

Theo Tapchiamthuc