Hỏa tinh có thể ‘lây’ virus cho Trái Đất
Mẫu vật từ Hỏa tinh mang vi khuẩn về Trái Đất có thể nguy hiểm, nhưng đều được xử lý để đảm bảo an toàn.
Chúng ta đang sống giữa mối nguy từ một dịch bệnh do virus chưa biết từ đâu mà ra gây nên. Sự bí ẩn này khiến nhiều người lo ngại về khả năng một virus ngoài hành tinh có thể xâm chiếm Trái Đất trong tương lai sau khi “ ngủ yên” hàng tỷ năm.
Không phải nói đùa, đây là mối lo lắng thực sự của các nhà khoa học, nhất là trong các dự án phân tích, đưa mẫu vật đưa từ các hành tinh như Hỏa tinh về Trái Đất. Nhiều chuyên gia cảnh báo tuân thủ các quy định là hết sức quan trọng để chất ô nhiễm từ hành tinh khác không thể phát tán trên Trái Đất.
Các nhà khoa học lo ngại những mẫu vật thu thập từ Hỏa tinh có thể mang virus về Trái Đất. Ảnh: @MikeWehner/Twitter.
Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) đang có kế hoạch phân tích mẫu vật từ Hỏa tinh bằng robot Perseverance. Dự kiến được phóng vào mùa hè năm nay, nhiệm vụ của Perseverance là thu thập mẫu đất đá trên Hỏa tinh, đưa chúng vào một ống nghiệm sạch rồi phân tích tại chỗ, sau đó gửi kết quả phân tích về Trái Đất.
Trong giai đoạn tiếp theo, NASA sẽ khởi động nhiệm vụ gửi trực tiếp các mẫu vật về Trái Đất bằng cách đưa 2 tàu vũ trụ lên Hỏa tinh vào năm 2026.
Trong cuộc phỏng vấn với Đại học Stanford, Scott Hubbard, cựu giám đốc trung tâm nghiên cứu NASA Ames cho biết những biện pháp nghiêm ngặt sẽ được áp dụng để tránh khả năng mẫu vật mang vi khuẩn về Trái Đất.
Giải pháp được thực hiện cả 2 chiều, theo hướng vừa không làm ô nhiễm hành tinh khác bằng vi khuẩn hay các thực thể sống mang từ Trái Đất lên, vừa không để virus ngoài hành tinh xâm nhập Trái Đất. Nghe thì đơn giản nhưng cách thực hiện lại khá phức tạp.
NASA có kế hoạch đưa con người lên Hỏa tinh trong các thập kỷ tới. Ảnh: NASA.
“Một số đồng nghiệp của tôi tham gia các nhiệm vụ không gian nói rằng trong môi trường hiện tại, mọi người có thể quan tâm hơn đến khả năng một virus, vi khuẩn hoặc chất ô nhiễm được đưa từ ngoài hành tinh vào Trái Đất”, Hubbard chia sẻ.
Hubbard là một trong những nhà khoa học tham gia viết báo cáo đán.h giá chiến lược bảo vệ hành tinh của NASA. Báo cáo mô tả chi tiết cách NASA bảo vệ hành tinh khác khỏi ô nhiễm, đồng thời tính đến nguy cơ vi khuẩn được đưa từ hành tinh khác về Trái Đất.
Các hệ thống sẽ cần được làm sạch và khử trùng, trong khi những mẫu vật cần được niêm phong để tạo ra 3-4 lớp bảo vệ chúng với tàu vũ trụ và Trái Đất.
Dù khả năng những viên đá hàng triệu năm tuổ.i trên Hành tinh Đỏ mang thực thể sống có thể lây nhiễm cho Trái Đất là rất thấp, chúng vẫn sẽ được cách ly và xử lý giống virus Ebola lúc mang về Trái Đất cho đến khi được xác nhận là an toàn.
NASA phát minh ra ‘hộp vàng’ có thể tạo oxy trên Hỏa tinh Thay vì phải chuyển từ Trái Đất, các nhà thám hiểm trong tương lai có thể tạo ra oxy ngay trên Hỏa tinh nhờ vào thiết bị này của NASA.
Lo ngại mẫu vật trên sao Hỏa mang virus về Trái đất
NASA và các nhà khoa học lo ngại các mẫu được lấy từ đá trên mặt đất của Sao Hỏa có thể mang virus mới đến Trái đất.
Khi các phi hành gia đang chuẩn bị cho sứ mệnh chinh phục sao Hỏa, các chuyên gia cảnh báo việc tuân thủ các giao thức là hết sức cần thiết để giữ cho các chất ô nhiễm ngoài Trái đất không "quá giang" trên các tàu không gian hoặc chính các phi hành khi họ trở về từ Hành tinh Đỏ.
Cụ thể, các hệ thống cơ học sẽ phải trải qua các khâu làm sạch hóa học và khử trùng nhiệt trong khi các ống nghiệm chứa các mẫu từ sao Hỏa phải được xử lý như thể chúng bị nhiễm virus Ebola cho tới khi được chứng minh là an toàn.
Các chuyên gia lo ngại các mẫu vật từ sao Hỏa có thể mang virus về Trái đất. (Ảnh: CCO)
Scott Hubbard, giáo sư tại Đại học Stanford đề xuất cách ly các phi hành gia một khi họ trở lại Trái đất, tương tự như trường hợp của phi hành đoàn đầu tiên chinh phục Mặt Trăng.
"Khi người ta thấy Mặt trăng không gây ra rủi ro, việc cách ly bị loại bỏ. Một thủ tục như vậy cần được thực hiện với những người trở về từ sao Hỏa", ông này cho hay.
Cũng theo ông Hubbard, khả năng những tảng đá từ Sao Hỏa hàng triệu năm tuổ.i chứa một dạng virus có thể lây nhiễm Trái đất là cực kỳ thấp. Nhưng vẫn cần các biện pháp an toàn để loại bỏ những rủi ro nhỏ nhất.
Không chỉ lo ngại về việc virus từ sao Hỏa lây nhiễm trên Trái đất, các chuyên gia lo lắng về việc con người sẽ lây lan vi trùng trên sao Hỏa. Tuy nhiên, một nhóm các nhà nghiên cứu từ Đại học Nova Đông Nam ở Florida cùng các đồng nghiệpo tới từ Đại học Liên bang Rio de Janeiro cho rằng các vi khuẩn của con người sẽ giúp tạo ra một môi trường có thể duy trì sự sống .
Hồi năm 2019, NASA tuyên bố rằng cơ quan này đang nhắm tới mục tiêu đưa con người lên sao Hỏa vào khoảng những năm 2030 và sớm nhất là vào năm 2035.
Kỹ sư NASA ngồi nhà điều khiển robot trên Hoả tinh thế nào? Khi phải ngồi nhà để cách ly xã hội, những nhà khoa học ở NASA vẫn có thể điều khiển các thiết bị cách Trái Đất hàng trăm triệu km. Một ngày giữa tháng 4, đội ngũ các kỹ sư tại NASA đã ngồi theo dõi một tàu không gian khi nó đang ở khoảng cách 140 triệu km so với Trái Đất....