Hình thành “mafia” buôn rác thải nguy hại vào Việt Nam

Ngày 1-8, Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường, Tổng cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm Bộ Công an tổ chức hội thảo “công tác phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm và vi phạm luật về bảo vệ môi trường trong lĩnh vực quản lý chất thải nguy hại”.

Theo Thiếu tướng, Tiến sĩ Nguyễn Xuân Lý, Cục trưởng Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường cho biết, trong năm 2010 tổng số lượng chất thải rắn (CTR) phát sinh trên toàn quốc ước khoảng gần 32 triệu tấn, trong đó CTR y tế khoảng 200 nghìn tấn; CTR làng nghề, nông thôn khoảng 11 triệu tấn, CTR đô thị khoảng 13 triệu tấn; CTR công nghiệp khoảng 6 triệu tấn. Trong đó, có đến hơn 60% bị chôn lấp, đổ thải hoặc tái sử dụng trái phép. Trong khi, hoạt động thanh kiểm tra phòng chống vi phạm trong lĩnh vực này mới chỉ phát hiện xử lý được hơn 10%.

Rác thải nguy hại đổ tràn lan ở vùng ven TPHCM

Tại Hội thảo, Thượng tá Đặng Mạnh Liêu – Phó Trưởng phòng PC49 Công an TP.HCM, cho biết năm 2011 trên địa bàn thành phố đã nổi lên tình trạng dùng xe ép rác thu gom chất thải nguy hại đổ vào các trạm trung chuyển rác thải sinh hoạt (vụ công ty TNHH Thuận Phát Đồng), dùng xe hút hầm cầu hút chất thải nguy hại lỏng đổ ra cống rãnh công cộng. Đặc biệt, là việc bán chất thải nguy hại gồm ba zơ dính dầu nhớt, dầu nhớt phế thải… như một dạng phế liệu với số lượng lớn và thường xuyên, điển hình là Công ty TNHH Pou Yuen Việt Nam và một số đơn vị thuê mặt bằng công ty Pou Yuen (đóng tại quận Bình Tân).

Thiếu tướng Nguyễn Xuân Lý nhấn mạnh, tội phạm hình sự giết người có thể bị tử hình ngay, nhưng tội phạm trong lĩnh vực chất thải nguy hại giết cả thế hệ chỉ bị phạt tới mức 500 triệu đồng. Hậu quả của chất thải nguy hại được tích lũy theo thời gian, phát tán ra thành nhiều làng ung thư, nhiều bệnh truyền nhiễm, dịch tả, tay chân miệng…

Đặc biệt, Việt Nam hiện nay trở thành bãi rác, kể cả chất thải nguy hại, phóng xạ của các nước công nghiệp phát triển. Một trong những nguyên nhân là do các doanh nghiệp lợi dụng trong sơ hở, trong cơ chế, chính sách, pháp luật để luồn lách vận chuyển, buôn bán xử lý chất thải nguy hại. Thậm chí trong lĩnh vực buôn rác thải nguy hại đã hình thành cả “mafia rác” .

Điển hình là các vụ việc, như gần đây Công ty cổ phần Cửu Long Vinashin Hải Phòng nhập 3 máy biến thế cũ có chứa dầu PCB (chất hữu cơ khó phân hủy, có hàm lượng phóng xạ vượt mức cho phép, dễ khuếch tán và rất độc hại) do Hàn Quốc sản xuất năm 1967, để về làm nhà máy nhiệt điện ở Nam Định. Điều nghịch lý ở chỗ, 3 máy biến thế này Hàn Quốc muốn phá hủy phải mất 3,5 triệu USD, tức khoảng 700 tỷ đồng, thì chúng ta lại bỏ ra hàng trăm ngàn USD để mua về.

Một trường hợp khác là 13 container rác thải ép thành bánh từ Hong Kong cũng được nhập vào Hải Phòng. Theo đánh giá của nhiều người, mà cả thiếu tướng Nguyễn Xuân Lý sở dĩ có tình trạng này là do có một số cán bộ thoái hóa, biến chất tiếp tay cho tội phạm. Theo ông Lý thì dự kiến vào tháng 11/2011 sắp tới, Cục C49 sẽ tổ chức gặp gỡ, đối thoại với các doanh nghiệp để ghi nhận ý kiến các bên về về lĩnh vực xử lý rác thải như đã đề cập ở trên.

Theo ANTD