Hình ảnh lạ xuất hiện giữa đại dương khiến các nhà khoa học đau đầu: Bí mật là gì?

Đại dương bao la luôn ẩn chứa những bí ẩn mà con người chưa khám phá hết.

Dù đã nghiên cứu hàng thập kỷ, các nhà khoa học vẫn liên tục phát hiện ra những hiểu biết mới về cách thức hoạt động và tương tác của các yếu tố trong lòng đại dương. Từ lâu, giới khoa học đã biết đến sự tồn tại của các khối nước xích đạo ở Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương. Đây là những vùng nước rộng lớn nằm dọc theo đường xích đạo, phân chia vùng nước phía bắc và phía nam. Tuy nhiên, điều kỳ lạ là họ chưa bao giờ tìm thấy một khối nước tương tự ở Đại Tây Dương.

Khối nước này, được đặt tên là Nước Xích đạo Đại Tây Dương (Atlantic Equatorial Water – AEW), trải dài từ mũi Brazil đến vịnh Guinea ở Tây Phi. Nó nằm lặng lẽ dọc theo đường xích đạo, hòa lẫn vào môi trường xung quanh cho đến khi được phát hiện. Điểm đặc biệt của AEW nằm ở sự kết hợp độc đáo giữa nhiệt độ và độ mặn, tạo nên một “chữ ký” riêng biệt so với các vùng nước lân cận. Chính “chữ ký” này đã giúp các nhà khoa học xác định đây là một khối nước mới.

Việc tìm ra AEW không chỉ đơn thuần là bổ sung thêm một mảnh ghép vào bản đồ các khối nước lớn trên thế giới . Khám phá này còn giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về cách các đại dương hòa trộn và vận chuyển nhiệt, oxy và chất dinh dưỡng trên khắp hành tinh. Quá trình hòa trộn này đóng vai trò quan trọng trong nhiều hiện tượng, từ mô hình thời tiết đến biến đổi khí hậu. Giờ đây, chúng ta đã biết cả ba đại dương xích đạo (Thái Bình Dương, Ấn Độ Dương và Đại Tây Dương) đều có khối nước xích đạo riêng.

Trước đây, các nhà hải dương học cho rằng vùng nước này chỉ là một phần của vùng nước Trung tâm Nam Đại Tây Dương, chứ không phải là một khối nước riêng biệt. Nó hòa lẫn vào môi trường xung quanh đến mức khó có thể phát hiện nếu không có “tầm nhìn” hải dương học độ nét cao, tức là các bản đồ 3D chi tiết dựa trên dữ liệu nhiệt độ và độ mặn. Chương trình Argo, một mạng lưới phao robot trôi dạt khắp các đại dương, đã đóng góp đáng kể cho khám phá này. Những phao này lặn lên xuống để ghi lại các điều kiện nước, giống như những “điệp viên” tàu ngầm. Nhờ dữ liệu từ Argo, các nhà khoa học đã ghép được một biểu đồ nhiệt độ-độ mặn cực kỳ chi tiết của Đại Tây Dương và phát hiện ra một đường cong bất thường, hé lộ sự tồn tại của AEW.

Khối nước đặc biệt ở Đại Tây Dương

Nhà khoa học Viktor Zhurbas, một trong những người đứng sau khám phá này, cho biết phát hiện này giúp “hoàn thiện mô hình hiện tượng học” của các vùng nước đại dương trên thế giới. Nói cách khác, chúng ta đã tìm ra một mảnh ghép còn thiếu trong bức tranh toàn cảnh về đại dương. Sự phát triển của công cụ và công nghệ nghiên cứu giúp chúng ta quan sát và hiểu rõ hơn về các động lực học tiềm ẩn của đại dương. Việc tiếp tục khám phá và nghiên cứu là điều cần thiết, không chỉ để mở rộng kiến thức khoa học mà còn để giải quyết các thách thức môi trường toàn cầu. Mỗi khám phá mới đều là một mảnh ghép quý giá, góp phần hoàn thiện bức tranh về đại dương trên hành tinh.