Hiểu và làm chủ cơn chóng mặt

Chóng mặt là vấn đề thường gặp đứng hàng thứ ba trong chăm sóc sức khỏe ban đầu, chỉ đứng sau đau ngực và mệt mỏi (Yardley I, Owen N, Nazareth I, Luxon L; Gen. Prac. 1998). Đáng chú ý, chứng chóng mặt gia tăng theo độ tuổi, có xu hướng ngày càng trẻ hóa và tỷ lệ hiện mắc khoảng 30% (nghiên cứu cộng đồng)

Có thể nói, chóng mặt là triệu chứng mà người bệnh than phiền quá nhiều đến nỗi bác sĩ nghe cũng… chóng cả mặt. Trải qua nhiều câu hỏi để xác định tình trạng bệnh chóng mặt, các bác sĩ mới có thể xác định được loại chóng mặt mà người bệnh đang mắc phải để có chỉ định điều trị hợp lý. Việc xác định này rất quan trọng vì bệnh nhân có xu hướng mô tả khá chung chung, lẫn lộn. Đặc biệt, việc các triệu chứng bị che mờ gây khó khăn cho việc tiên liệu của bác sĩ khi bệnh nhân có thói quen tự ý dùng thuốc theo lời mách… của bà hàng xóm, không tham vấn bác sỹ hoặc dược sĩ có chuyên môn khiến việc điều trị dứt điểm thêm khó khăn.

Theo đa số các chuyên gia về thần kinh, bỏ qua các trường hợp chóng mặt không điển hình, chóng mặt cơ bản có ba loại gồm xoay tròn, choáng váng muốn xỉu, mất thăng bằng.

Với chóng mặt xoay tròn, người bệnh cảm thấy cơ thể hoặc đầu óc xoay tít, xoay tròn, lúc lắc hay tròng trành làm gia tăng té ngã, dễ dẫn đến lo âu, trầm cảm và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Chóng mặt xoay tròn có thể khởi phát từ từ, khởi phát đột ngột, hoặc đến từ ngoại cảnh như đi máy bay, tàu xe… Nguyên nhân của chóng mặt xoay tròn thường đến từ rối loạn tiền đình, tai biến mạch máu não, viêm mê đạo cấp, viêm thần kinh tiền đình…

Nếu chóng mặt xoay tròn thường khiến bệnh nhân dễ té ngã thì chóng mặt choáng váng, ngất xỉu ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm lý bệnh nhân và báo hiệu nhiều khả năng bệnh lý. Nguyên nhân có thể đến từ việc giảm tưới cung cấp máu cho não do bệnh của tim hay mạch máu, như: hạ huyết áp tư thế, loạn nhịp, suy tim ư huyết hoặc hạ đường huyết. Với chứng chóng mặt này, các bác sĩ điều trị chuyên khoa thần kinh thường tìm thêm các nguyên nhân tim mạch để có phác đồ điều trị hiệu quả.

Nếu hai kiểu chóng mặt trên tập trung ở phần đầu thì kiểu chóng mặt mất thăng bằng tập trung ở phần thân bệnh nhân. Người bệnh cảm thấy mất thăng bằng khi đi lại, thậm chí khi đứng yên. Với triệu chứng chóng mặt này, bác sĩ thường nghiêng về các nguyên nhân thuộc hệ thống kiểm soát vân đông như tổn thương ở tiền đình, tủy sống, thị giác, tiểu não…, các bệnh lý thần kinh ngoại biên…

Với những thông tin cơ bản về chứng chóng mặt nêu trên, bệnh nhân phần nào hiểu được chứng chóng mặt mình đang mắc phải, để có thể mô tả rõ ràng hơn với bác sĩ, giúp cho việc chẩn đoán chính xác và gia tăng hiệu quả điều trị. Các bệnh lý dẫn đến triệu chứng chóng mặt rất đa dạng, cần tham vấn chuyên môn từ bác sĩ, dược sĩ, tránh tình trạng áp dụng các bài thuốc “gia truyền” hoặc tin vào “bác sĩ google” khiến tình trạng càng thêm nặng. Trong trường hợp tình trạng chóng mặt không rõ nguyên nhân và cần dứt cơn chóng mặt gấp để xử lý tiếp các tình huống, hoạt chất Acetyl-DL-leucine có thể được cân nhắc sử dụng theo liều lượng, khuyến cáo từ phía nhà sản xuất.

Theo Dân trí