Hiệu ứng từ chiến sự ở Bakhmut đối với xu hướng xung đột Nga – Ukraine

Quân đội Nga đã bao vây gần kín Bakhmut. Quân đội Ukraine có thể bảo vệ thành phố này trong bao lâu và cuộc xung đột có thể sẽ diễn ra theo hướng nào trong những tuần và tháng tới?

Marina Miron, nhà nghiên cứu tại Trung tâm Đạo đức Quân sự tại Đại học King’s College London, cho biết Bakhmut có tầm quan trọng chiến lược to lớn đối với cả quân đội Ukraine và Nga. Bà Miron tin rằng, nếu quân Nga chiếm được thành phố, họ sẽ tiến xa hơn, có thể là về phía Kramatorsk.

“Họ sẽ kiểm soát những con đường quan trọng, cắt đứt lực lượng vũ trang Ukraine và khiến việc phòng thủ trở nên khó khăn hơn nhiều đối với Kiev” – bà Marina nói, và cảnh báo rằng điều này sẽ làm suy yếu tinh thần của quân đội Ukraine và có thể khiến các đối tác phương Tây mất niềm tin vào năng lực của quân đội Ukraine.

Ralph Thiele, một đại tá người Đức đã nghỉ hưu, từng phục vụ trong ban tham mưu riêng của Tư lệnh Đồng minh Tối cao NATO ở châu Âu, đồng ý với nhận định đó. Ông Thiele nói: “Về cơ bản, phía Ukraine – cũng như các đối tác phương Tây – buộc phải cho thấy những thành công. Phải có một số biện minh công khai liên tục cho lượng hỗ trợ khổng lồ dành cho Ukraine”.

Ông Thiele cũng nhấn mạnh tầm quan trọng về mặt tâm lý của việc bảo vệ Bakhmut. “Ukraine bằng cách nào đó phải có động lực để bám trụ ở đó. Đó là một tín hiệu lan ra khắp Ukraine – tới dân thường, cũng như binh lính ở những nơi khác”. Ông nói thêm rằng nỗ lực mà hai bên đang bỏ ra để chinh phục và bảo vệ thành phố là không thực sự đáng.

Binh sĩ Ukraine nạp đạn pháp. Ảnh: AP

Mike Martin, một nhà nghiên cứu tại Đại học King’s College London, cho biết Nga đang kiên trì nỗ lực chiếm Bakhmut vì nó phù hợp với mục tiêu chiến dịch đã nêu của ông Putin là “giải phóng Donbas”. Ông Martin giải thích: “Nếu bạn nhìn vào cách sắp xếp các con đường và mạng lưới đường sắt, có hai khu định cư lớn hơn ở phía Tây Bakhmut, nhưng vẫn ở Donbas: Sloviansk và Kramatorsk. Và để chiếm lấy những thành phố lớn hơn đó, ông ta cần phải làm gì để hoàn thành mục tiêu chiến lược của mình? Ông Putin cần phải chiếm Bakhmut trước.”

Bên nào có cơ hội tốt nhất để chiến thắng ở Bakhmut?

Theo dự đoán của ông Ralph Thiele, Ukraine ít có khả năng giành chiến thắng trong trận chiến giành Bakhmut. Quân đội Nga đã bao vây thành phố. “Chỉ còn một dải đất nhỏ rộng 4 km vẫn có thể tiếp cận để mọi người chạy trốn, hoặc mang quân tiếp viện và hàng tiếp tế. Nhưng 4 km chẳng là gì cả, và quân Nga bố trí lực lượng xung quanh nó theo đội hình móng ngựa, họ đang cố gắng ép các đầu của móng ngựa này với nhau.”

Chuyên gia Thiele nói thêm rằng người Nga cũng đông hơn người Ukraine ở quanh Bakhmut. Ông nói: “Nếu nhìn vào tình hình tổng thể, chúng ta thấy rằng phía Nga đông đảo hơn nhiều, cả về xe bọc thép, xe tăng, pháo binh hoặc máy bay. Trong khi đó, người Ukraine vẫn đang chờ viện trợ quân sự của phương Tây đến”.

Về vấn đề viện trợ, ông Thiele không mấy lạc quan. “Khi thấy rằng toàn bộ châu Âu sản xuất đạn dược cho Ukraine trong một tháng còn ít hơn so với lượng đạn Nga sử dụng trong một ngày, chúng ta có thể thấy sẽ khó khăn như thế nào để có được sự hỗ trợ mà họ cần.”

Bản đồ khu vực do Nga kiểm soát tại Ukraine (màu cam sậm)

Ông chỉ ra rằng vấn đề xe tăng cũng rất khó khăn. “Trong các cuộc tranh luận công khai, mọi người cứ nói ‘ok’ về xe tăng. Nhưng xe tăng phải đến đó bằng cách nào đó. Chúng phải được lái đi ở đó, nhưng nhiều cây cầu không thể chịu được trọng lượng đó. Vì vậy rất khó để đưa chúng đến. Nếu một chiếc xe tăng bị hỏng hoặc cần bảo trì, hoạt động đó không thể được thực hiện ngay tại chỗ; nó có thể phải quay trở lại 900 km tới Ba Lan hoặc Slovakia.”

Ukraine có thể phản công

Đại tá quân đội Áo, Markus Reisner nhận xét: “Thành công ở Bakhmut có nghĩa là người Nga sẽ thành công trong việc chiếm được một vùng đất khác. Nhưng điều đó không có nghĩa là đột phá vào trung tâm lãnh thổ, bởi vì Ukraine sẽ lập các tuyến phòng thủ tiếp theo”. Ông nói rằng, sau các chiến dịch thành công gần Kharkiv và Kherson, Ukraine đã quyết định tương đối nhanh chóng tiến hành cuộc phản công thứ ba, từ Zaporizhzhia về phía Melitopol.

Theo ông Reisner, quân đội Ukraine hiện đang chuẩn bị 8 lữ đoàn và tìm kiếm địa điểm thích hợp để mở cuộc tấn công. Đây có thể là khu vực phía Bắc Melitopol. Nếu thành công, nó có thể cắt đứt lực lượng Nga khỏi Crimea, và những lực lượng gần Zaporizhzhia và Kherson có thể bị cắt khỏi đường tiếp tế qua cầu Crimea.

Tuy nhiên, Gustav Gressel, một thành viên của Hội đồng Quan hệ đối ngoại châu Âu chuyên về Nga và chính sách quốc phòng, tin rằng bây giờ không phải là thời điểm thích hợp cho một cuộc phản công của Ukraine. Ông nói: “Nếu muốn tiến hành một cuộc phản công, họ phải tập hợp những người có khả năng ở xa tiề.n tuyến và chiến trường, sau đó tổ chức lực lượng đó để tấn công. Điều đó sẽ rất rủi ro ở giai đoạn này”.

“Ngay cả khi Ukraine chọc thủng phòng tuyến của Nga và mở rộng quyền kiểm soát, người Nga vẫn có lực lượng dự bị mạnh và một số lượng lớn binh lính mà họ có thể tung vào trận chiến”. Đó là những lợi thế mà Nga có thể sử dụng để điều động các tuyến ở phía sau, hoặc để tấn công quân Ukraine từ nhiều hướng cùng một lúc.

“Nếu chúng ta đợi vài tháng cho đến khi tiềm năng tấn công của Nga cạn kiệt và Nga bắt đầu sử dụng hết nguồn dự trữ để cung cấp nhiên liệu cho cuộc tấn công hiện tại, thì lực lượng Ukraine sẽ có nhiều cơ hội hơn để mở rộng quyền kiểm soát ngay khi họ xâm nhập vào mặt trận của Nga”, ông Gressel tin tưởng. “Bằng cách đó, họ có thể giải phóng nhiều lãnh thổ hơn với cùng mức tổn thất, và với cùng số lượng phương tiện được sử dụng”.

Pháo binh Ukraine ở tiề.n tuyến Bakhmut. Ảnh: AP

Liệu có thể ngừng bắ.n trong năm nay

“Mọi người đều quan tâm đến việc cuộc chiến này kết thúc ngay bây giờ, và tất nhiên có áp lực lên cả hai phía – đặc biệt là đối với Ukraine, và có lẽ bây giờ là cả Nga thông qua Ấn Độ và Trung Quốc”, chuyên gia Ralph Thiele nói. Tuy nhiên, ông tin rằng khi mọi người nói về việc “đán.h bại Nga”, thì đây “chỉ là một cách “nói cho hay”. Nga vẫn có khả năng leo thang chiến tranh và sở hữu sức mạnh hạt nhân.

Ông Thiele nói rằng lúc này, việc của phương Tây là phải ngăn chặn sự leo thang xung đột. “Chúng ta phải xem làm thế nào để thuyết phục ông ấy (Putin) rút lui. Điều đó về cơ bản sẽ được thực hiện bởi những người ủng hộ ông ấy, đó có thể là Trung Quốc hoặc Ấn Độ, Saudi Arabia, Brazil và Nam Phi. Đó là một nhóm lớn và họ thực sự có thể gây áp lực lên Nga”. Đối với Ukraine, ông Thiele nói rằng mọi thành công quân sự sẽ giúp củng cố vị thế của nước này trước khi ngừng bắ.n.

Đối với diễn biến có thể xảy ra của cuộc chiến trong tương lai gần, ông Mike Martin tại Đại học King’s College London không tin rằng việc thiếu binh lính sẽ là lý do khiến Ukraine ngừng kháng cự. Ông nói: “Tôi nghĩ rằng điểm dừng của cuộc chiến này đối với người Ukraine sẽ là khi họ giành chiến thắng hoặc khi phương Tây ngừng cung cấp vũ khí cho họ”.