Hiến kế huy động 60 tỷ USD nhàn rỗi trong dân

Nền kinh tế Việt Nam có tỷ lệ tích lũy trong dân cao, khoảng 60 tỷ USD mà vẫn chưa huy động hết. Đây là nguồn vốn tiềm năng để giải bài toán về dòng vốn trung – dài hạn cho nền kinh tế.

Để huy động được dòng vốn này, các chuyên gia đề xuất Việt Nam (VN) cần đa dạng hóa các định chế tài chính tham gia thị trường, đa dạng hóa sản phẩm tài chính thông qua việc nâng cao chất lượng thể chế, luật pháp.

Dân có 60 tỷ USD tiền nhàn rỗi, doanh nghiệp vẫn phải tìm “tín dụng đen”

Tại Diễn đàn Vốn – Tài chính mới đây, nhiều chuyên gia nhận định, VN vẫn còn lượng tiền lớn nhàn rỗi trong dân.

Theo ông Alwaleed Fareed Alatabani – chuyên gia trưởng thị trường tài chính VN của Ngân hàng Thế giới (WB), nền kinh tế VN có tỷ lệ tích lũy trong dân cao, tới khoảng 60 tỷ USD. Đây là tiềm năng lớn để khuyến khích phát triển thị trường chứng khoán.

Trong khi đó, cũng theo một thông tin từ WB, khoảng 70% dân số VN chưa đủ điều kiện tiếp cận vốn ngân hàng. Còn nếu tính riêng số doanh nghiệp có khả năng tiếp cận tín dụng chính thức chỉ mới chiếm 1/3 tổng số doanh nghiệp.

Nhu cầu vốn lớn, song điều kiện vay vốn ngân hàng phức tạp, trong khi thủ tục vay “tín dụng đen” nhanh gọn, không cần tài sản thế chấp đã khiến một bộ phận người dân, doanh nghiệp tìm đến “tín dụng đen”.

Thị trường chứng khoán và tiền tệ vẫn là kênh cung cấp vốn chủ yếu cho nền kinh tế (Ảnh minh họa)

Phân tích kỹ hơn vấn đề này, ông Nguyễn Kim Hùng-Giám đốc Công ty CP Tái cấu trúc doanh nghiệp Việt cho biết, các doanh nghiệp vừa và nhỏ chưa có cấu trúc vốn. Trong quá trình tham gia tái cấu trúc nhiều doanh nghiệp, ông Hùng nhận thấy, các doanh nghiệp vừa và nhỏ được chia thành 3 loại. Trong đó, phần lớn là những thanh niên, kỹ sư đi lên từ đam mê, mong muốn khởi nghiệp.

Trung bình vốn thực các doanh nghiệp vừa và nhỏ chỉ chiếm khoảng 20-30%, muốn vay ngân hàng là rất khó vì bản thân doanh nghiệp còn thiếu minh bạch. Do đó, họ phải tìm đến vốn từ bạn bè, người thân hoặc tiếp cận nguồn vốn phi chính thức khác còn gọi là “tín dụng đen”.

Ông Nguyễn Kim Hùng nói: “Tín dụng đen rất dễ tiếp cận, chỉ cần tìm kiếm cụm từ cho vay vốn trên Internet sẽ cho ra khoảng 20 triệu kết quả. Có những doanh nghiệp vừa và nhỏ mà tới 60% tổng vốn sản xuất kinh doanh là vốn từ tín dụng đen”. Chi phí sử dụng vốn phi chính thức có lãi suất rất cao. Đây là thị trường khá nhạy cảm để đề cập nhưng lại đang hiện diện rõ ràng, công khai.

Gỡ rào cản huy động vốn cho nền kinh tế VN

Quay trở lại với số tiền 60 tỷ USD nhàn rỗi trong dân chưa thể huy động hết, một chuyên gia cao cấp khác của WB là ông Ketut Kusuma cho biết, nếu nhìn vào từng nhà đầu tư, có thể thấy doanh nghiệp bảo hiểm có đầu tư gián tiếp, trực tiếp, có chứng khoán doanh nghiệp, có trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh…

“Như vậy, vấn đề đặt ra là làm thế nào huy động được nguồn vốn nhàn rỗi trong các hộ gia đình để họ yên tâm khi đầu tư vào các kênh khác nhau như cổ phiếu, trái phiếu, gửi ngân hàng”- ông Ketut Kusuma nói.

Ông Ketut Kusuma cho rằng, khi chúng ta huy động được nguồn vốn nhàn rỗi trong dân chúng hiệu quả, đầy đủ, VN sẽ đảm bảo nguồn vốn dài hạn, đáp ứng nhu cầu vay của người dân.

PGS-TS Nguyễn Khắc Quốc Bảo – Trưởng khoa Tài chính (Trường Đại học Kinh tế TP.HCM) nói: “Phải đa dạng hóa các định chế tài chính tham gia thị trường. Muốn làm được điều này, thể chế, luật pháp phải có chất lượng tốt, thể hiện tính minh bạch, rõ ràng, đơn giản.

Ngoài ra, cần đa dạng hóa các định chế tài chính tham gia cung cấp sản phẩm; rồi đa dạng hóa sản phẩm tài chính với khẩu vị rủi ro khác nhau, phù hợp với nhà đầu tư. Chẳng hạn thị trường sản phẩm phái sinh hiện rất hạn chế.

Thêm nữa, cần nới lỏng ràng buộc pháp lý với các sản phẩm tài chính. Đồng thời, phải có những bước đi cho thấy thị trường phù hợp với tất cả mọi người, cho người dân, nhà đầu tư có thêm cơ hội tiếp cận với thị trường tài chính”- ông Bảo đề xuất.

Còn theo TS Cấn Văn Lực – chuyên gia kinh tế trưởng BIDV, sự thiếu minh bạch của các doanh nghiệp Việt là yếu tố khiến các nhà đầu tư còn e dè khi lựa chọn trái phiếu doanh nghiệp.

Về dài hạn, ông Lực đề nghị sớm cho phép thành lập tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc gia, để tổ chức này xếp hạng tín nhiệm cho các doanh nghiệp trong nước khi họ muốn phát hành trái phiếu.

Cũng theo ông Lực, hàng hóa tại thị trường trái phiếu doanh nghiệp chưa nhiều nên thanh khoản thấp, vì vậy khi doanh nghiệp phát hành trái phiếu muốn bán đi cũng khó khăn và chi phí tốn kém.

Theo Danviet