Hezbollah và Iran b.ắn tín hiệu muốn tránh nguy cơ xung đột lan rộng trong khu vực
Sau những vụ việc gây chấn động vừa qua như vụ tấn công ở Liban khiến phó thủ lĩnh Hamas t.hiệt m.ạng và đ.ánh bom kép dẫn đến nhiều thương vong tại Iran, các bên liên quan đều có phản ứng chừng mực, kiềm chế đưa ra đe dọa trực diện.
Điều này phản ánh ý định tránh nguy cơ xung đột từ Dải Gaza lan rộng sang toàn khu vực Trung Đông.
Hiện trường vụ tấn công nhằm vào tòa nhà của phong trào Hamas tại ngoại ô Beirut, Liban ngày 2/1. Ảnh: THX/TTXVN
Phó thủ lĩnh lực lượng Hamas Saleh al-Arouri và 2 chỉ huy thuộc Lữ đoàn al-Qassam, cánh quân sự của Hamas, đã t.hiệt m.ạng trong vụ tấn công tại Beirut hôm 2/1. Ông al-Arouri (57 t.uổi), được xem là một trong những lãnh đạo Hamas nổi bật hiện nay và là người sáng lập Lữ đoàn al-Qassam. Hamas đã xác nhận thông tin này.
Trong bài phát biểu tại Beirut hôm 3/1, thủ lĩnh Hezbollah Hassan Nasrallah tuyên bố lực lượng này “không thể im lặng” sau vụ s.át h.ại ông al-Arouri. Ông Nasrallah nhấn mạnh cuộc tấn công vào Beirut là “tội ác lớn, nguy hiểm mà chúng tôi không thể im lặng”. Tuy nhiên, ông không đưa ra đe dọa rõ ràng nào, chỉ nói rằng nếu Israel phát động chiến tranh chống lại Liban thì Tel Aviv “sẽ phải hối hận” và Hezbollah sẽ chiến đấu “đến cùng”.
Ông Emile Hokayem tại Viện nghiên cứu Chiến lược Quốc tế trụ sở tại Anh nhận định rằng Hezbollah sẽ phản ứng thận trọng. Trong một bài đăng trên mạng xã hội X, trước đây là Twitter, ông Hokayem viết: “Tôi cho rằng Hezbollah ưu tiên kiềm chế phản ứng ngay lập tức và ồ ạt”. Đã có hơn 100 thành viên Hezbollah t.hiệt m.ạng ở Nam Liban kể từ khi cuộc xung đột bắt đầu, vì vậy căng thẳng rất cao.
Israel không xác nhận cũng không phủ nhận việc á.m s.át al-Arouri nhưng đã cam kết t.iêu d.iệt Hamas. Các chuyên gia Israel đ.ánh giá cuộc tấn công hôm 2/1 ở Liban khiến 6 người t.hiệt m.ạng, đã được nhắm mục tiêu chính xác và cẩn thận. Không có thiệt hại phụ và mục tiêu chính là phó thủ lĩnh Hamas Saleh al-Arouri.
Israel từ lâu cáo buộc ông al-Arouri đứng sau các cuộc tấn công nhằm vào người dân nước này. Tuy nhiên, các lãnh đạo của Hamas khẳng định ông al-Arouri cũng là nhân vật quan trọng trong đàm phán với kết quả các con tin người Israel được thả và kéo theo lệnh ngừng b.ắn trong thời gian ngắn.
Người phát ngôn quân đội Israel, Chuẩn đô đốc Daniel Hagari, khi được phóng viên hỏi Israel đang làm gì để chuẩn bị cho phản ứng tiềm tàng của Hezbollah, đã hồi đáp: “Tôi sẽ không trả lời những gì bạn vừa đề cập. Chúng tôi đang tập trung vào cuộc chiến chống lại Hamas”. Người phát ngôn Nhà Trắng John Kirby, khi được hỏi về phát biểu của ông Nasrallah, đã nói với các phóng viên: “Chúng tôi chưa thấy Hezbollah hăng hái hỗ trợ lực lượng Hamas”.
Video đang HOT
Hamas và Hezbollah đã nối lại quan hệ trong những năm gần đây sau một khoảng thời gian chia rẽ vì nội chiến tại Syria. Nhiều lãnh đạo Hamas đã rời căn cứ trước đó của họ tại Damascus năm 2012 sau khi lên tiếng phản đối Tổng thống Syria Bashar al-Assad.
Liban đã suy sụp về mặt kinh tế và Hezbollah, một trong những đảng chính trị tại nước này, sẽ không được cử tri tha thứ nếu Israel trút cơn giận vào họ. Một cuộc tấn công của Israel vào Hezbollah không phải là bất khả thi qua thực tế rằng các thị trấn của Israel ở phía Bắc đã được sơ tán, giao tranh ở Gaza đang chậm lại và Mỹ đã điều động lực lượng hải quân trong khu vực, có thể hỗ trợ nếu cần thiết.
Hiện trường vụ nổ tại lễ tưởng niệm chỉ huy cấp cao Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) ở thành phố Kerman, ngày 3/1. Ảnh: AFP/TTXVN
Trong một diễn biến khác, vụ nổ kép ở thành phố Kerman của Iran hôm 3/1 đã khiến hơn 100 người t.hiệt m.ạng gần mộ của Tướng quá cố Qassem Soleimani. Vụ việc làm dấy lên lo ngại xung đột sẽ lan rộng trong khu vực. Lãnh đạo tối cao của Iran Ayatollah Ali Khamenei không nêu tên Israel trong phản ứng của mình về vụ đ.ánh bom và cam kết sẽ có “phản ứng gay gắt”.
Tướng quá cố Qasem Soleimani là người đứng đầu nhánh Quds (phụ trách chiến tranh phi thông thường và hoạt động tình báo quân sự) thuộc Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC). Bộ Quốc phòng Mỹ xác nhận cuộc không kích vào tháng 1/2020 tại Baghdad (Iraq) khiến Tướng Qasem Soleimani t.hiệt m.ạng là do sự chỉ đạo của Tổng thống khi đó Donald Trump.
Tướng quá cố Soleimani được coi là gương mặt đại diện cho Quds và rất nổi tiếng tại Iran cũng như trên bình diện khu vực. Tướng Soleimani được bổ nhiệm làm chỉ huy lực lượng Quds vào năm 1998. Kênh RT (Nga) cho biết Tướng Soleimani được cho đóng vai trò then chốt trong nỗ lực chống tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng tại Syria và Iraq. Cái c.hết của Tướng Soleimani đã gây căng thẳng quan hệ Iran và Mỹ vào thời điểm đó.
Bà Sima Shine, chuyên gia về Iran và từng làm việc tại cơ quan tình báo Israel Mossad đ.ánh giá với tờ Telegraph (Anh) rằng Israel không tham gia vào vụ đ.ánh bom tại Iran và khó có khả năng Iran sẽ tấn công trực tiếp Israel.
Chuyên gia Israel: Hezbollah xây mạng lưới đường hầm tinh vi hơn cả Hamas
Dựa trên những quan sát nhiều năm qua, chuyên gia Tal Beeri khẳng định phong trào Hezbollah đã xây một hệ thống đường hầm dài hàng trăm km ở phía Nam Liban, tới tận biên giới và thậm chí xuyên vào Israel.
Quang cảnh bên trong đường hầm của Hezbollah dẫn từ Liban đến biên giới Israel. Ảnh: TOI
Hai tuần trước, người phát ngôn của Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) đã công bố thông tin về một trong những đường hầm tấn công lớn nhất bị phát hiện ở Dải Gaza. Đoạn hầm ngầm này dài 4 km, đủ rộng cho các phương tiện đi qua và chạy từ Jabaliya, phía Bắc thành phố Gaza, cho đến cách cửa khẩu Erez của Israel khoảng 400 mét.
Mặc dù đường hầm đó không xuyên qua biên giới, nhưng nó có thể cho phép những tay s.úng dễ dàng điều khiển các phương tiện từ Jabaliya và thoát ra gần biên giới trước khi đội tuần tra của IDF có thể ngăn chặn. IDF không nêu rõ liệu đây có phải là cách thức mà 3.000 tay s.úng Hamas tràn vào Israel ngày 7/10, t.àn s.át khoảng 1.200 người và bắt cóc 240 người, hay không.
Việc phát hiện ra đường hầm rộng lớn này đã làm mới lại cuộc thảo luận về các đường hầm tương tự gần biên giới Liban - đặc biệt là trong bối cảnh các cuộc đụng độ giữa quân đội Israel và Hezbollah đang diễn ra ở đó. Hàng chục nghìn cư dân Israel ở phía Bắc đã buộc phải sơ tán, trong khi giới lãnh đạo Israel liên tục nhấn mạnh rằng Hezbollah phải rút lui khỏi biên giới.
Dự án đường hầm Liban được phát triển trước dự án ở Gaza rất lâu. Thông tin tình báo hiện có cho thấy ở miền Nam Liban có một mạng lưới đường hầm rộng lớn, sâu và đa hướng.
Tại Trung tâm Giáo dục và Nghiên cứu Alma, nơi tập trung vào những thách thức an ninh ở biên giới phía Bắc Israel, các nhà nghiên cứu đã dành nhiều năm để điều tra về thế giới ngầm của Liban. Ông Tal Beeri, Giám đốc Phòng Nghiên cứu của Alma, người từng phục vụ trong các đơn vị tình báo của IDF nhiều thập kỷ, đã tiết lộ mạng lưới ngầm đó trong tài liệu dựa trên lượng lớn thông tin tình báo nguồn mở.
Vài năm trước, ông Beeri đã tìm được trên mạng Internet một "bản đồ đa giác", bao gồm vùng mà ông gọi là "Vùng đất của các đường hầm" ở miền nam Liban. Bản đồ được đ.ánh dấu bởi một bên không xác định, với các đa giác (vòng tròn) biểu thị 36 khu vực địa lý, thị trấn và làng mạc.
"Theo đ.ánh giá của chúng tôi, những đa giác này đ.ánh dấu các trung tâm tập hợp của Hezbollah như một phần trong kế hoạch 'phòng thủ' chống lại Israel. Mỗi trung tâm 'phòng thủ' đều sở hữu một mạng lưới đường hầm dưới lòng đất. Giữa tất cả các trung tâm này, cơ sở hạ tầng gồm các đường hầm khu vực đã được xây dựng, kết nối với chúng", ông Beeri giải thích.
Chuyên gia này nhận định chiều dài mạng lưới đường hầm của Hezbollah ở miền Nam Liban lên tới hàng trăm km.
Tài liệu nghiên cứu về "Vùng đất của các đường hầm" của Hezbollah đã được xuất bản ngay sau Chiến dịch "Người bảo vệ các bức tường" năm 2021 của IDF nhằm giải quyết mạng lưới "tàu điện ngầm của Hamas ở Gaza.
Đường hầm lớn vừa bị IDF phát hiện ở Bắc Gaza. Ảnh: IDF
Báo cáo cũng đưa ra một bản đồ đ.ánh giá lộ trình dài 45 km của một đường hầm tấn công ở miền Nam Liban.
Ông Beeri cho biết ông cùng đồng nghiệp đã biên soạn và thu thập thông tin từ một loạt nguồn tin và video về công việc xây dựng đường hầm, trong đó có cả một video năm 2007 trong đó Imad Mughniyeh, nhân vật số hai của Hezbollah, được nhìn thấy xuất hiện trong một đường hầm tấn công. Ngoài ra, cũng có các cảnh quay những chiếc xe bán tải chạy bên trong một đường hầm với nhiều nhánh nối khác nhau.
Tal Beeri cho biết đã xác định được một số loại đường hầm ở Lebanon. Thứ nhất là đường hầm tấn công, đặc biệt là những đường hầm lớn và dài dẫn từ khu vực này sang khu vực khác. Xe cộ có thể di chuyển bên trong chúng.
Cùng với đó còn có những đường hầm chiến thuật mà IDF đã phát hiện và phá hủy trong Chiến dịch "Lá chắn phía Bắc" vào tháng 1/2019. Chúng chỉ vừa rộng đủ để con người đi lọt. Các đường hầm chiến thuật này nằm ngay sát các làng mạc, cho phép những tay s.úng chiến đấu từ dưới lòng đất: n.ổ s.úng từ các trục đường hầm và quay về tái vũ trang từ các kho vũ khí bên trong, nghỉ ngơi rồi lại tiếp tục tấn công.
Theo đ.ánh giá của ông Beeri, khả năng Hezbollah còn xây dựng những "đường hầm gần". Chúng tương tự các đường hầm tấn công mà IDF đã ngăn chặn vào năm 2019, nhưng không vượt qua biên giới. Chúng cho phép Hezbollah đi đến gần với biên giới và tấn công từ đó.
Một loại đường hầm khác nữa là đường hầm nổ. Chúng được đào với mục đích duy nhất là đặt chất nổ bên trong, với các thiết bị sẽ được kích nổ khi IDF hoạt động trên bộ ở Liban.
Trong khi đó ở Gaza, theo IDF, Hamas đã đầu tư hàng triệu USD vào mạng lưới đường hầm xuyên dải đất này. Và việc xây dựng đường hầm có sự tham gia của một nhóm gồm hàng chục thành viên Hamas. Dự án đường hầm được chỉ đạo bởi Muhammad Sinwar, chỉ huy lữ đoàn Phương Nam của Hamas và Yahya Sinwar, anh trai của thủ lĩnh Hamas.
Tuy nhiên, chuyên gia Tal Beeri khẳng định rằng so với những gì đang diễn ra trong các đường hầm ở Gaza, thì ở Liban, tình hình còn phức tạp hơn thế.
Hệ thống Vòm Sắt của Israel chặn 6 rocket phóng từ Liban Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) cho biết hệ thống Vòm Sắt (Iron Dome) đã chặn 6 rocket phóng từ Liban vào khu vực Yiftah ở miền Bắc Israel. Khói lửa bốc lên sau vụ pháo kích ở làng Aita al-Shaab, miền Nam Liban ngày 8/12/2023. Ảnh: AFP/TTXVN Theo tờ The Times of Israel ngày 20/12, IDF cho biết ngay sau đó, một...
