Hệ thống radar khổng lồ bí ẩn trong tử địa lớn nhất thế giới

Trạm radar khổng lồ nằm sâu trong khu rừng thuộc Ukraine ngày nay từng là dự án tuyệt mật của quân đội Liên Xô, đi kèm với nhiều lời đồn đoán về khả năng “điều khiển tâm trí”.

Sâu trong khu rừng ở phía bắc Ukraine, trạm radar Duga là cơ sở bí ẩn có quy mô lớn được Liên Xô xây dựng trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh.

Rạng sáng ngày 26.4.1986, nóc lò phản ứng số 4 tại nhà máy điện hạt nhân Chernobyl (Ukraine) bị thổi tung, phát tán trực tiếp lượng khí phóng xạ khổng lồ ra môi trường xung quanh, đánh dấu thảm họa hạt nhân tồi tệ nhất trong lịch sử loài người.

Hệ quả của vụ nổ khiến hơn 3 thập kỷ đã trôi qua và rất nhiều năm sau nữa, một diện tích lớn đất đai cùng khu vực dân cư xung quanh buộc phải bỏ hoang vì nồng độ phóng xạ cao quá mức.

Kể từ năm 2011, một phần khu vực trong Chernobyl trở thành địa điểm du lịch hấp dẫn, thu hút những người hứng thú tìm hiểu về tử địa lớn nhất thế giới. Nhờ đó, công chúng có cơ hội biết đến sự tồn tại của khu vực đài radar bí ẩn, khổng lồ được xây dựng trong Chernobyl.

Dự án tuyệt mật từ thời Chiến tranh Lạnh

Trước khi được nhiều người biết đến, hệ thống radar là dự án tuyệt mật của quân đội Liên Xô nhằm bảo vệ đất nước trước mối nguy mang tên tên lửa tầm xa.

Hệ thống radar mang tên Duga nằm sâu trong khu rừng nằm ở phía bắc của Chernobyl. Không chỉ là thiết bị phát sóng đơn thuần, nó còn là một bí mật phía Liên Xô che giấu từ thời Chiến tranh Lạnh.

Trên danh nghĩa, đài radar Duga không xuất hiện trên bản đồ và người dân không được phép đến gần trong bán kính vài km.

Mặc dù một thời là bí mật quân sự được bảo vệ chặt chẽ, cấu trúc khổng lồ này có thể quan sát được từ xa và gây ấn tượng mạnh về kích thước to lớn cho bất cứ ai có dịp chứng kiến tận mắt.

Cùng với sự sụp đổ của Liên bang Xô Viết, các bí ẩn về mục đích sử dụng của hệ thống radar vẫn còn bỏ ngỏ.

Hệ thống radar được tạo thành từ hàng trăm ăng ten và tua bin khổng lồ. “Bức tường” kiên cố này có chiều cao lên đến 150m và kéo dài gần 700m, cho thấy độ hoành tráng và mức độ đầu tư của Liên Xô vào dự án.

Theo thời gian, cơ sở quân sự tối tân chỉ còn lại đống sắt gỉ trơ trọi, bị bỏ hoang và có lẽ vĩnh viễn không bao giờ tái sử dụng như bao nhà cửa, bệnh viện, trường học khác trong khu vực Chernobyl.

Xung quanh đài radar, thùng thép, thiết bị điện tử và rác thải kim loại cùng những chiếc xe chuyên chở vẫn nằm vương vãi sau ngần ấy năm, dấu hiệu của những cuộc di tản vội vã ngay sau khi diễn ra thảm họa hạt nhân.

Kế hoạch “điều khiển tâm trí” người Mỹ ?

Nhiều thập kỷ sau khi Liên Xô sụp đổ, câu chuyện đằng sau mục đích thực sự của trạm radar vẫn để lại nhiều dấu hỏi lớn.

Việc chế tạo được cho là bắt đầu vào năm 1972, khi các nhà khoa học Liên Xô tìm cách giảm thiểu mối đe dọa tên lửa tầm xa từ phía Mỹ. Họ đã nảy ra ý tưởng xây dựng một radar khổng lồ trên khu đất rộng, sử dụng sóng vô tuyến ngắn có khả năng phát đi hàng ngàn km để phát hiện ngọn lửa phóng ra từ tên lửa.

Volodymyr Musiyets, một cựu chỉ huy của tổ hợp radar chia sẻ thông tin ít ỏi: “Duga là một phần của hệ thống phòng thủ chống tên lửa được tạo ra với mục đích duy nhất: phát hiện bất cứ cuộc tấn công hạt nhân nào nhằm vào Liên Xô”.

Bất chấp tham vọng lớn, các nhà khoa học thời kỳ đó vẫn thiếu hiểu biết đầy đủ về cách thức tầng điện ly hoạt động, khiến hệ thống radar thất bại ngay cả trước khi nó được xây dựng.

Nhiều giả thuyết được đưa ra bao gồm hệ thống radar sử dụng sóng để thay đổi hành vi người dân Mỹ, nhà máy điện hạt nhân gần đó là nơi cung cấp năng lượng cho trạm,…

Năm 1976, nhiều trường hợp ghi nhận nghe thấy các tín hiệu lặp đi lặp lại nghe giống tiếng chim gõ kiến được truyền đi từ các máy phát, làm dấy lên nhiều giả thuyết phức tạp về mục đích thực sự của hệ thống radar.

Trong bối cảnh lo ngại chiến tranh hạt nhân gia tăng, một số người cho rằng Liên Xô đang lên kế hoạch phát đi các âm thanh tần số thấp có thể thay đổi hành vi của con người và phá hủy các tế bào não.

Giả thuyết khác cho rằng nhà máy điện hạt nhân Chernobyl được xây dựng nhằm cung cấp năng lượng cho radar khổng lồ, dựa trên bằng chứng phía Liên Xô tốn gấp đôi chi phí vận hành cho radar so với nhà máy điện.

Hệ thống radar cao đến 150m và kéo dài 700m, được tạo thành từ hàng trăm ăng ten và tua bin khổng lồ

Thực chất, hệ thống radar này chỉ là một máy thu tín hiệu với trung tâm truyền phát đặt cách đó khoảng 60 km. Song, cơ sở tuyệt mật này vẫn được áp dụng nhiều biện pháp an ninh phức tạp.

Để bảo vệ bí mật quân sự, quân đội Liên Xô thường dùng nhiều cách để “ngụy trang” nhằm che mắt các lực lượng đối địch.

Trên bản đồ Liên Xô thời kì đó, khu vực radar được miêu tả dưới dạng một nơi cắm trại dành cho trẻ em, cùng với một trạm xe bus và cổng chào nhằm che giấu bí mật thực sự nằm sâu bên trong.

Phil Donahue, một trong những nhà báo đầu tiên của Mỹ được phép tiếp cận Chernobyl sau thảm họa, đã hỏi người dẫn đường của ông về hình ảnh của trạm radar sừng sững ở phía cuối chân trời và được cho biết đó là một khách sạn đang xây dang dở.

Tàn dư còn sót lại

Xung quanh trạm radar, nhiều thiết bị, xe cộ bị bỏ lại khi công nhân làm việc buộc phải sơ tán khẩn cấp sau thảm họa

Vụ nổ tại Chernobyl đã đánh dấu sự kết thúc của hệ thống radar quy mô một thời. Trạm radar bị đóng cửa do ô nhiễm phóng xạ và các công nhân làm việc cho dự án mật được sơ tán khẩn cấp. Các bộ phận quan trọng được vận chuyển đến Moscow (Nga ngày nay) hoặc bị lấy cắp.

Do tính chất tuyệt mật của dự án, tất cả các tài liệu liên quan đều bị tiêu hủy hoặc được lưu trữ ở Moscow.

Trong nhiều thập kỷ, đài radar khổng lồ vẫn sừng sững giữa khu rừng dù không ai biết đến sự tồn tại của nó. Kể từ năm 2013, du khách bắt đầu được chiêm ngưỡng tận mắt hệ thống này với tư cách một phần của chuyến tham quan quanh Chernobyl.

Đến tận ngày nay, hệ thống radar này vẫn gây ấn tượng bởi quy mô của nó.

Dù chỉ còn là tàn tích, hệ thống radar Duga vẫn là một trong các điểm thu hút du khách nhất khi tham quan khu vực Chernobyl.

Giám đốc công ty du lịch quanh Chernobyl, ông Yaroslav Yemelianenko cho hay du khách thường xuyên choáng ngợp bởi kích thước của trạm.

“Không ai nghĩ rằng nó lớn đến vậy, thậm chí họ cảm thấy tiếc nuối trước một công trình đồ sộ như vậy có khả năng lụi tàn vĩnh viễn.” – ông Yaroslav chia sẻ.

“Nhiều người đã nghe về nó (trạm radar), chủ yếu họ hứng thú du lịch đến Chernobyl vì cuộc sống nhiều người từng trải qua thời kỳ Chiến tranh Lạnh. Họ muốn chứng kiến công trình tận mắt, nhiều người đánh giá trạm radar là điểm nhấn trong chuyến đi”, ông nói thêm.

Theo Danviet