Hệ lụy phía sau cuộc chiến chống m.a tú.y đẫm má.u tại Philippines

Tổng thống Rodrigo Duterte vẫn quyết tâm theo đuổi đến cùng chiến dịch chống m.a tú.y tại Philippines, trong khi cuộc sống của hàng ngàn gia đình đang bị đảo lộn, thậm chí lâm vào bế tắc, sau chiến dịch này.

Sau khi tắm xong cho cô bé Hazel 18 tháng tuổ.i, Jasmine Durana, góa phụ 16 tuổ.i, đã lau người cho con gái và nhóm bếp chuẩn bị làm bữa sáng. Những thùng nhựa được treo ở phía sau lưng Jasmine bên trong căn nhà ổ chuột chỉ có duy nhất một phòng – nơi cô ở cùng bố mẹ, hai anh trai và một em gái.

Người mẹ đơn thân đã phải tiết kiệm suốt một tháng mới đủ tiề.n mua thùng với hy vọng chúng có thể giúp cô bắt đầu công việc đi bán đồ uống trong chợ hoặc ở khu vực gần trường học. Bỏ học từ năm 9 tuổ.i sau khi bị gãy chân trong một vụ ta.i nạ.n, Jasmine cho biết gia đình cô thường xuyên rơi vào cảnh đói kém. Đôi lúc con gái cô không có sữa để uống.

Jasmine đang cố gắng tiếp tục cuộc sống sau khi chồng cô b.ị bắ.n chế.t trong chiến dịch chống m.a tú.y tại Philippines. Con gái của Jasmine ra đời chỉ một tháng trước khi chồng cô, John Dela Cruz, 16 tuổ.i, bị kéo tóc lên trước hiên nhà và b.ị bắ.n 4 phát vào đầu và ngực.

Cho tới năm ngoái, Jasmine vẫn ở lại căn nhà ổ chuột nơi chồng cô b.ị bắ.n chế.t. Nhưng sau đó cô đã chuyển tới sống cùng bố mẹ và các anh chị em để họ có thể giúp đỡ thêm. Cha đẻ của Hazel đã không nhận con. Nhưng khi Jasmine gặp Cruz vào lúc cô đang mang bầu, Cruz đã chấp nhận tình cảnh của cô. Sau khi chồng qua đời, Jasmine lưu giữ những ký ức về Cruz bằng cách đăng ảnh của chồng lên mạng xã hội.

Chồng của Jasmine là một trong hơn 4.500 người đã thiệ.t mạn.g trong chiến dịch chống m.a tú.y do Tổng thống Rodrigo Duterte phát động kể từ khi ông lên nắm quyền cách đây hai năm. Các nhóm nhân quyền nói rằng số người thiệ.t mạn.g trên thực tế có thể cao gấp 3 lần so với con số trên.

Suy dinh dưỡng là vấn đề nghiêm trọng tại các khu ổ chuột ở thủ đô Manila cũng như trên toàn đất nước Philippines. Viện Nghiên cứu và Dinh dưỡng Thực phẩm hồi năm 2015 công bố thống kê cho thấy 33,4% tr.ẻ e.m Philippines bị suy dinh dưỡng mãn tính hoặc chậm phát triển. Cuộc chiến chống m.a tú.y tại Philippines đã khiến hàng nghìn tr.ẻ e.m rơi vào cảnh mồ côi hoặc sống trong những gia đình chỉ có bố hoặc mẹ – những người đang phải chật vật để kiếm kế sinh nhai.

Là góa phụ khi mới 29 tuổ.i, Rhoda gánh trên vai trách nhiệm nuôi 7 đứa con sau khi chồng cô, Crisanto, một người thường nhặt rác tại bãi rác Payatas, bị cảnh sát bắ.n chế.t trong một đợt truy quét tội phạm m.a tú.y.

Việc bị nhiễ.m trùn.g lở loét ở đùi khiến Rhoda không thể đi làm từ năm ngoái. Nhưng từ tháng 1 năm nay, Rhoda bắt đầu đi gõ cửa từng nhà để bán các sản phẩm làm đẹp.

Rhoda nói rằng cô có thể kiếm 4.000 peso (khoảng 75 USD) một tháng. Trong khi đó các con của cô cũng kiếm thêm thu nhập từ việc bán gà.

Những đợt truy quét nghi phạm m.a tú.y của chính quyền Philippines thường diễn ra ở những khu vực nghèo ở Manila và khiến nhiều gia đình tan vỡ. Ngoài ra, số người chế.t trong chiến dịch này cũng bắt đầu tăng lên ở Cebu và một số thành phố khác.

Theo Cảnh sát Quốc gia Philippines (PNP), các nạ.n nhâ.n, trong đó chủ yếu là những người nghèo sống ở khu vực đô thị, b.ị bắ.n chế.t sau khi có hành vi phản kháng lực lượng chức năng trong các đợt truy quét.

Các nhà hoạt động xã hội cho biết số người chế.t trong chiến dịch chống m.a tú.y tại Philippines trong 2 năm qua lên tới 20.000 người, trong đó có hàng nghìn người bị những tay sún.g không rõ danh tính bắ.n chế.t trên khắp cả nước.

Hồi tháng trước, Tổng thống Duterte tuyên bố sẽ tiếp tục thực hiện cuộc chiến chống m.a tú.y. Ông nói cuộc chiến này sẽ “không nương tay và khủng khiếp như những ngày đầu”.

Ông Duterte chỉ trích các nhóm nhân quyền chỉ biết côn.g kíc.h chiến dịch chống m.a tú.y của ông, thay vì nhắm mục tiêu chỉ trích tới những kẻ buôn bán, tàng trữ và sử dụng m.a tú.y. “Cuộc chiến chống tệ nạn m.a tú.y trái phép còn lâu mới kết thúc”, ông Duterte khẳng định.

Nhiều người Philippines đang phải tìm cách xoay sở với những tác động từ cuộc chiến chống m.a tú.y của Tổng thống Duterte. Bà Remy Fernandez, 84 tuổ.i, phải nuôi tổng cộng 7 đứa cháu sau khi con trai bà, một người sử dụng m.a tú.y đá, bị những người đeo mặt nạ bắ.n chế.t ngay tại nhà.

Do mẹ của lũ trẻ cũng đang bị giam trong tù sau khi bị bắt vì buôn m.a tú.y, bà Fernandez phải chăm sóc các cháu, trong đó có cả đứ.a b.é nhất vừa mới sinh trong tù. Sau khi ra tù, con dâu của bà Fernandez đã mất tích suốt 3 ngày và không mang theo điện thoại. Bà Fernandez lo rằng con dâu bà đã tái nghiệ.n và có thể trở thành mục tiêu của các vụ truy quét m.a tú.y. Bà cũng không biết ai sẽ chăm lo cho các cháu của bà khi mẹ chúng qua đời.

Gia đình bà Fernandez sống chật vật bên cạnh một con suối chảy qua bãi rác của thành phố Payatas. Họ từng kiếm sống bằng cách nhặt chai lọ nhựa và tái chế để bán, song bãi rác này cũng vừa mới đóng cửa.

Ước tính có khoảng 1,8 triệu người nghiệ.n ma túy tại Philippines. Tổng thống Duterte từng tuyên bố sẽ xử lý đến khi nào không còn bóng dáng m.a tú.y tại Philippines, bất chấp sự chỉ trích mạnh mẽ của cộng đồng quốc tế vì sự tàn khốc của cuộc chiến chống m.a tú.y.

Nhiều người chỉ trích nói rằng cuộc chiến chống m.a tú.y tại Philippines đã bị lạm dụng. Cảnh sát quốc gia Philippines cho biết đã kỷ luật những cảnh sát bị phát hiện lạm quyền trong các cuộc truy quét tội phạm m.a tú.y. Tuy nhiên cho đến nay chưa cảnh sát nào bị kết tội vì điều này.

Ảnh: James Whitlow Delano/Guardian

Theo THÀNH ĐẠT(Dân trí)