Hé lộ quốc gia chiếm hơn 50% doanh thu vũ khí toàn cầu năm 2022

PV07:20 06/12/2023

Hơn 40 công ty Mỹ nằm trong danh sách 100 nhà sản xuất vũ khí lớn nhất thế giới và chiếm 51% tổng doanh thu vũ khí toàn cầu trong năm 2022.

Theo báo cáo được Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI) công bố hôm 4/12, các công ty Mỹ tiếp tục thống trị thị trường vũ khí thế giới mặc dù tổng doanh thu của họ giảm.

Mỹ dẫn đầu doanh thu thị trường vũ khí toàn cầu năm 2022. Ảnh: Getty

Báo cáo của SIPRI cho thấy doanh số bán vũ khí và dịch vụ quân sự của 100 nhà sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới đạt tổng trị giá 597 tỷ USD vào năm ngoái. Mặc dù doanh thu của 100 công ty sản xuất vũ khí lớn nhất toàn cầu giảm 3,5% so với năm 2021, nhưng vẫn cao hơn 14% so với mức của năm 2015.

Các công ty Mỹ ghi nhận mức doanh thu giảm khoảng 7,9% xuống còn 302 tỷ USD trong năm 2022, song vẫn chiếm 51% tổng doanh thu vũ khí toàn cầu với 42 công ty Mỹ nằm trong top 100 công ty hàng đầu thế giới.

Doanh thu của 26 nhà sản xuất vũ khí châu Âu trong bảng xếp hạng chứng kiến mức tăng nhẹ 0,9%, đạt mức 121 tỷ USD.

Theo SIPRI, sự sụt giảm toàn cầu chủ yếu là do doanh thu của các công ty sản xuất vũ khí lớn của Mỹ giảm khi phải đối mặt với “các vấn đề về chuỗi cung ứng và tình trạng thiếu lao động” liên quan đến đại dịch Covid-19.

Báo cáo của SIPRI lưu ý thêm, sản xuất vũ khí toàn cầu đã tụt hậu so với nhu cầu, vốn đã tăng mạnh vào năm ngoái do xung đột Ukraine và căng thẳng địa chính trị toàn cầu.

Tuy nhiên, theo SIPRI, các nhà sản xuất vũ khí ở châu Á và Trung Đông đã chứng kiến doanh thu tăng mạnh trong năm ngoái. Điều này cho thấy họ có “khả năng đáp ứng nhu cầu gia tăng đột biến trong thời gian ngắn”.

Video đang HOT

Tập đoàn sản xuất vũ khí Rostec và United Shipbuilding Corporation là hai công ty Nga duy nhất lọt vào top 100 của SIPRI. Tổng doanh thu của 2 công ty này trong năm ngoái là 20,8 tỷ USD, giảm 12% so với năm trước đó.

Pháp, Đức mở đường sản xuất vũ khí ở Ukraine

Khi nguồn dự trữ của quân đội phương Tây bắt đầu cạn, các chính phủ khuyến khích khu vực tư nhân xây dựng quan hệ đối tác trực tiếp với Kiev.

Theo tờ Politico, các công ty quốc phòng của Pháp và Đức đang thành lập các cửa hàng địa phương ở Ukraine để bảo trì vũ khí. Đây được xem là bước đầu tiên hướng tới sản xuất vũ khí ở nước này.

Tuần này, Văn phòng Cartel Liên bang của Đức đã bật đèn xanh cho một liên doanh đề xuất giữa Rheinmetall, một nhà sản xuất vũ khí của Đức và Tập đoàn Công nghiệp Quốc phòng Ukraine, một tập đoàn quốc phòng thuộc sở hữu nhà nước.

Bộ trưởng Lực lượng Vũ trang Pháp Sébastien Lecornu cũng đã tới Kiev trong tuần cùng với khoảng 20 nhà thầu quốc phòng Pháp - trong đó có Thales, MBDA, Nexter và Arquus - để tạo điều kiện hợp tác với giới chức Ukraine.

Hôm 28/9, thành phố Kiev đã tổ chức Diễn đàn Công nghiệp Quốc phòng, một hội chợ vũ khí có sự tham dự của 165 công ty quốc phòng từ 26 quốc gia.

Tại sự kiện này, các quan chức Ukraine đã gặp trực tiếp các công ty quốc phòng nước ngoài để ký hợp đồng mà không thông qua chính phủ phương Tây, qua đó khám phá các cơ hội hợp tác sản xuất, đồng thời đưa ra ý kiến cụ thể về nhu cầu thực tế của họ trong cuộc xung đột với Nga.

Đầu tuần này, Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba cũng cho biết mục tiêu của Kiev là "tăng cường hợp tác sản xuất và hợp tác để củng cố sức mạnh cho Ukraine và các đối tác của chúng tôi".

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết trong một tuyên bố: "Đây là thời điểm và địa điểm tốt để tạo ra một trung tâm quân sự lớn". Ông nhấn mạnh, "Ukraine sẵn sàng chào mời những điều kiện đặc biệt cho các công ty sẵn sàng phát triển sản xuất quốc phòng cùng với đất nước chúng tôi".

Hội chợ vũ khí Kiev diễn ra trong bối cảnh quân đội các nước phương Tây, đặc biệt là ở châu Âu, đang đạt tới giới hạn số lượng vũ khí mà họ có thể cung cấp cho Ukraine từ nguồn dự trữ của mình. Trong vài tháng qua, Ukraine đã tìm cách phát triển ngành công nghiệp vũ khí của riêng họ, một phần vì cuộc bầu cử ở Mỹ vào năm 2024 có thể đồng nghĩa với việc ông Donald Trump trở lại làm tổng thống. Cựu lãnh đạo Mỹ đã ám chỉ về việc sẽ không hỗ trợ nhiều cho Kiev nếu ông giành được nhiệm kỳ tổng thống thứ hai.

Cuộc xung đột ở Ukraine tiêu tốn nhiều nguồn lực vũ khí từ các nước phương Tây. Ảnh: AFP/Getty Images

Trục xoay của Pháp

Trong tuần qua, các quan chức Pháp đã bắt đầu đưa ra một thông điệp mới: Paris không thể tiếp tục duy trì việc cung cấp vũ khí cho Kiev nữa mà thay vào đó sẽ đưa các quan chức Ukraine vào ngành công nghiệp quốc phòng của nước này.

Theo báo cáo của chính phủ, Pháp đã chuyển giao miễn phí số vũ khí trị giá 640,5 triệu euro cho Ukraine, bao gồm 704 bệ phóng tên lửa và bệ phóng tên lửa chống tăng di động, 562 súng máy 12,7mm, 118 tên lửa và bệ phóng tên lửa, cùng 60 xe chiến đấu bọc thép.

"Chúng ta không thể tiếp tục lấy tài nguyên từ các lực lượng vũ trang của mình vô thời hạn, nếu không ta sẽ làm tổn hại đến khả năng phòng thủ của chính mình và trình độ huấn luyện của quân đội chúng ta", Bộ trưởng Lecornu nói với đài truyền hình Pháp hôm 22/9.

Ông Lecornu nói với các nhà lập pháp hai ngày sau đó rằng việc tạo ra cầu nối giữa các quan chức Ukraine và các công ty Pháp sẽ "tạo ra sự vững chắc lâu dài, một mối quan hệ mang tính hợp đồng hơn về đạn dược và bảo trì".

Tại Kiev tuần này, các nhà thầu quốc phòng Pháp đã ký các thỏa thuận ký kết với Ukraine về pháo binh, xe bọc thép, máy bay không người lái và rà phá bom mìn - bao gồm cả hợp tác tại quốc gia bị chiến tranh tàn phá này.

Trong lúc cuộc xung đột ở Ukraine kéo dài chưa thấy hồi kết, các cường quốc châu Âu đang tìm cách chuyển từ quyên góp vũ khí cho Kiev sang hợp đồng và hợp tác với khu vực tư nhân. Ảnh: AFP/Getty Images

Theo báo Pháp Le Figaro, công ty Arquus của nước này hôm 27/9 đã ký một ý định thư để đảm bảo hoạt động bảo trì các xe bọc thép chở quân trên thực địa và có thể lắp đặt một cơ sở sản xuất tại Ukraine trong tương lai. Giám đốc điều hành Nexter - nhà sản xuất pháo tự hành Caesar - ông Nicolas Chamussy cũng nói với tờ Le Figaro rằng họ đang tìm kiếm một đối tác địa phương Ukraine để thành lập một liên doanh bảo trì.

Ngoài ra, công ty khởi nghiệp Vistory của Pháp dự định sẽ xây dựng hai nhà máy in 3D để sản xuất phụ tùng thay thế ở Ukraine.

Xu hướng chung cho cả Đức, Thụy Điển và Anh

Sự thay đổi của Pháp diễn ra sau các nhà sản xuất vũ khí BAE Systems của Anh và chính phủ Thụy Điển cũng có các kế hoạch tương tự.

Hồi tháng 8, Kiev và Stockholm đã ký một tuyên bố về ý định tăng cường hợp tác "trong sản xuất, vận hành, huấn luyện và bảo dưỡng" nền tảng Xe chiến đấu 90 (CV90), do một chi nhánh của BAE Systems ở Thụy Điển sản xuất. Vài ngày sau, BAE Systems thông báo sẽ thành lập một cơ quan địa phương để tăng cường sản xuất pháo hạng nhẹ 105mm.

Quyết định của cơ quan quản lý cạnh tranh Đức trong tuần này về việc bật đèn xanh cho liên doanh của Rheinmetall với Tập đoàn Công nghiệp Quốc phòng Ukraine - sẽ đặt trụ sở tại Kiev và hoạt động độc quyền ở Ukraine - đã mở đường cho mối quan hệ đối tác nhằm bảo trì và bảo dưỡng các phương tiện quân sự. Liên doanh này cũng sẽ đảm nhiệm cả việc "lắp ráp, sản xuất và phát triển các phương tiện quân sự".

Hai bên hy vọng sẽ tiến đến cùng nhau phát triển các hệ thống quân sự, "bao gồm cả việc xuất khẩu từ Ukraine trong tương lai".

Giám đốc điều hành Rheinmetall, ông Armin Papperger đã bày tỏ mong muốn sản xuất xe tăng Panther thế hệ tiếp theo của công ty ở Ukraine, với công suất lên tới 400 chiếc mỗi năm. Chiếc xe tăng mới này sẽ là sự kế thừa xe tăng chiến đấu chủ lực Leopard 2 của công ty.

Hiệu ứng từ xung đột ở Ukraine và nỗi lo an ninh đối với thị trường vũ khí thế giới Tại châu Á, nơi có ngành công nghiệp quốc phòng phát triển nhanh nhất, sự nổi lên mạnh mẽ về quân sự của Trung Quốc cũng đang dẫn đến việc mở rộng quy mô sản xuất vũ khí. Bốn công ty Trung Quốc đã lọt vào top 10 nhà sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới. Tổng thống Mỹ, Joe Biden chào...