Hao cơm với cá kho ủ trấu

LINH CHI21:00 21/07/2020

Hồi nhỏ, mỗi lần ăn cá do mợ tôi kho, tôi hay nghĩ, trên đời này chắc chẳng ai kho cá ngon hơn mợ. Cái mùi của bếp, mùi rơm rạ, mùi trấu đốt và cả mùi của nồi gang cũ xưa như hòa quyện trong từng miếng cá.

Tất cả tạo nên một hương sắc thật khó tả, làm nao lòng người.

Cá kho trước khi ủ trấu

Từ ngày mợ tôi về làm dâu, thực đơn trong nhà ngoại tôi có thêm món cá kho ủ trấu mợ mang theo từ quê nhà. Mỗi lần mợ kho cá, thì tay nghề của mạ tôi chỉ đành ngậm ngùi xếp phía sau. Cậu tôi bảo, ngày xưa cũng nhờ món cá kho của mợ mà cậu tôi “đổ đứ đừ”. Tôi thì nghĩ, chẳng phải mình cậu, mà cả nhà ngoại tôi đều “đổ gục” trước món cá kho ủ trấu thơm nức mũi của mợ.

Video đang HOT

Nhà tôi cách nhà cậu chỉ một khoảng sân nhỏ. Hồi ấy, mỗi lần chỉ cần nhìn khói bếp từ chái bếp nhà cậu theo mái tôn ùn ùn kéo cao lên tận ngọn mít sau hè lúc xẩm tối, tôi biết chắc mợ tôi lại đang ủ cá. Tôi nhớ rõ cái cảm giác chộn rộn vào sáng sớm, vừa thức dậy đã vội vã cầm chén chạy sang nhà mợ để được chia phần. Cứ như thể chỉ cần chậm một chút, cái nồi cá to đùng ấy sẽ nằm hết trong bụng cậu và mấy em tôi.

Tôi cũng thích cái cảm giác ngồi bên cạnh mợ, nhìn mợ dùng chổi bếp cẩn thận quét hết lớp tro trấu đang phủ kín nồi gang. Khi tro được quét sạch, mợ còn dùng sức thổi một hơi cho lớp tro còn bám trên nồi bay hết mới cẩn thận mở nắp. Mỗi lần mợ mở nắp nồi cá, mọi người trong nhà thường xúm xít chạy lại để xem. Có thể là vì mùi cá thơm lừng khó cưỡng đã kéo bước chân mọi người đến thử. Cũng có thể là vì tò mò, muốn xem mợ vùi nồi cá có thành công không. Tôi vẫn nhớ cái giọng thảng thốt của ngoại khi mợ mở nắp nồi cá: “Vừa in. Không cháy. Sao tài thế không biết”. Lần nào ngoại tôi cũng nói mỗi câu đó, với vẻ mặt đầy thán phục.

Món cá kho ủ trấu của mợ tôi, không kén chọn loại cá. Nếu hôm nào muốn ăn một nồi cá kho ủ trấu, thì sẵn có cá đồng, cá sông hay cá biển, mợ tôi đều kho được. Ngoài cá, các nguyên liệu đi kèm với nồi cá vô cùng phong phú. Mợ tôi thường cho gừng cắt lát, lá gừng tươi, hành, tỏi, tiêu, ớt trái và thêm một chén bã rượu vào nồi cá. Đương nhiên không thể thiếu muối, nước mắm, đường cùng nước đường thắng màu cánh gián vào nồi. Những hôm nào muốn đổi hương vị, mợ tôi lại thay bã rượu bằng chén dưa cải chua cắt miếng hoặc vài trái khế cắt lát hái sau vườn nhà.

Trước khi cá mang đi ủ trấu suốt đêm, mợ sẽ kho cá trước trên bếp củi. Mợ nói làm vậy khi mang ủ, cá sẽ thấm đều và mặt trên của cá sẽ vàng đều đẹp mắt. Khâu ủ trấu là khó nhất. Phải làm sao trấu chuẩn bị vừa đủ, nếu nhiều sẽ cháy cá, mà ít trấu cá lại không cạn nước, ăn mất hết vị. Cá ủ trấu của mợ tôi bao giờ miếng cá cũng vàng ươm, thịt cá vừa dai vừa ngọt, mà xương cá lại mềm. Cá khi ăn vừa có vị cay cay của ớt, gừng, thơm lừng của tiêu, hành tỏi và đặc biệt là cái vị thanh thanh nồng nồng đậm đà của bã rượu. Cậu tôi hay bảo, ai muốn “ăn cá không cần nhả xương” thì ăn cá mợ tôi kho là nhất.

Sau này cậu mợ tôi chuyển nhà về phố, cái món cá ủ trấu cũng theo mợ đi mất, vì ngoại và mẹ tôi chẳng ai làm được. Thế nên, mỗi năm đôi ba lần mợ về quê ăn giỗ, cả nhà lại xúm xít bắt mợ tôi phải ủ trấu cho nồi cá bằng được mới thôi.

Canh cá lóc nấu khế

Ở quê tôi, khi những cơn mưa bắt đầu, những con cá lóc (cá tràu) tìm chỗ trũng trong đồng sâu để vùng vẫy. Đó cũng chính là lúc người ta dùng lờ, đó, cắm câu bắt về nấu canh khế.

Tôi nhớ ngày bé, khi những cơn mưa đầu hè bắt đầu trút xuống, mấy đứa nhỏ trong xóm thường rủ nhau ra cái mương nước hoặc đám ruộng gần nhà. Hôm nào nước nhiều thì thả câu, hôm nào nước hơi cạn thì thay nhau mà tát. Nước vơi đi là tha hồ mà bắt cá, hôm nào hên là có cả mấy con cá rô, cá lóc to bằng cổ tay. Như vậy là đủ để có một bữa cơm ngon lành cho cả ngày hôm đó.

Canh cá lóc nấu khế.

Hồ hởi xách con cá lóc về đưa cho mẹ nấu bữa trưa, đứa nào cũng vênh mặt tự hào về "thành quả" mà mình bắt được, rồi kèo nài mẹ nấu cho nồi canh cá lóc với khế mà chỉ mới nghĩ đến thì nước miếng đứa nào cũng tứa đầy trong miệng.

Cá lóc nấu canh gì cũng ngon, nhưng người miền Trung vẫn ưa dùng nó để nấu với khế. Vị chua của khế mang hương vị thanh tao khác hẳn vị chua của me, chanh, giấm... nên người ta chọn khế để giảm đi độ tanh của cá lóc, nhưng vẫn không mất đi vị thơm ngọt của cá.

Món canh cá lóc nấu khế cũng chẳng cầu kỳ gì. Cá lóc đánh vẩy, rửa sạch, cắt khúc để ráo nước. Sau đó ướp cá với một chút hành khô băm nhỏ, nước mắm, hạt tiêu. Để khoảng nửa tiếng cho ngấm gia vị. Mấy quả khế chua vặt ở cây khế góc vườn được rửa sạch, xắt lát mỏng. Thêm quả cà chua cắt lát. Hành lá, ngò tàu rửa sạch xắt nhỏ.

Phi dầu hành, cho cá vào để nhỏ lửa cho cá săn lại. Tiếp đó thêm chén nước khế vắt, khế, cà chua, ớt vào đun liu riu cho cá thấm vị chua của khế. Đổ thêm nước sao cho vừa ngập. Nấu đến khi nước sôi, mẹ hớt sạch bọt cá để cho nước trong. Nêm gia vị mắm, muối, ớt, bột ngọt cho vừa miệng, rồi để sôi một lúc. Cuối cùng cho hành lá, ngò tàu đã xắt nhỏ vào, sau đó tắt bếp. Thế là món canh cá lóc nấu khế đã được hoàn thành với mùi thơm vô cùng hấp dẫn.

Để món canh cá lóc nấu khế thêm hấp dẫn, mẹ dọn cùng bắp chuối xắt mỏng, rau muống và giá. Mùi hành, mùi cá thơm mà không tanh hòa với vị chua thơm của khế ăn sẽ vô cùng mát trong cái nắng gắt của mùa hè.

Tô canh với những cánh khế như các ngôi sao xanh, mới nhìn thôi đã thấy thèm. Mùi hành, mùi cá lẫn với mùi chua chua của khế thơm dậy. Vớt cá vào đĩa nước mắm giằm ớt cay nồng. Gắp miếng khế đưa vào miệng, vị chua của khế như làm sạch bong đầu lưỡi. Giẽ miếng cá, chấm chút nước mắm, thịt cá ngọt lừ bởi hương vị của khế.

Đến thăm cố đô Huế nếu không muốn phải tiếc 'hùi hụi', đừng quên 'list' món ngon này nhé Có những hương vị bạn sẽ chẳng tìm được nơi nào thơm ngon và hấp dẫn như ở mảnh đất cố đô này. Nếu đã có dự định ghé thăm Huế, hãy lưu ngay các món ăn đặc trưng này để chuyến đi thêm trọn vẹn. Bún bò Huế Mặc dù bún ở vùng nào cũng có nhưng khi đến với Huế, món...