Hành trình đại chúng hoá của chiếc mũ lưỡi trai

Chiếc mũ lưỡi trai được sáng tạo ra để dành cho môn thể thao bóng chày nhưng đã chứng tỏ sức hút và tính thực dụng của chúng trong hành trình lịch sử đến tủ quần áo của mọi nhà.

Mũ lưỡi trai rất phổ biến trong văn hóa Mỹ đến nỗi nó có thể được gọi là chiếc mũ quốc dân America. Được tạo thành từ nắp mềm và tấm che cứng, nó thường được điều chỉnh ở phía sau nhờ một dải nhựa, khóa dán hoặc dây thun. Kiểu mũ lưỡi trai có nguồn gốc từ những chiếc mũ vành trước đó phổ biến vào cuối thế kỷ 19 được minh họa bởi những hình tượng như Sherlock Holmes, mũ jumper, mũ quân đội, mũ trùm đầu, mũ fedoras và boater. Những chiếc mũ lưỡi trai đầu tiên được làm bằng len với phần lưỡi bằng da và được đội bởi những người chơi bóng chày từ giữa thế kỷ 19 đến cuối thế kỷ 19.

Khi thế kỷ 20 bắt đầu, chiếc mũ lưỡi trai rời khỏi sân cỏ và vào trong tủ quần áo hàng ngày. Ngày nay, mũ lưỡi trai được đeo để thể hiện sự ủng hộ cho một đội bóng chày, như một tuyên bố thời trang hoặc một cách để truyền tải thông điệp, như được thấy bởi chiếc mũ đỏ Make America Great Again (một loại mũ lưỡi trai) được đội bởi tổng thống Mỹ Donald Trump và những người ủng hộ ông.

Bóng chày là môn thể thao được phát minh ở Mỹ vào khoảng năm 1800 và Liên đoàn Quốc gia thành lập năm 1876 đã không đội mũ tiêu chuẩn. Người chơi được tự do đội bất kỳ loại mũ vành nào để tránh ánh nắng mặt trời. Nhiều người thích phong cách boater rơm hoặc phong cách mũ quân đội. Sách hướng dẫn bóng chày chính thức của Spalding từ năm 1888 cho thấy rất nhiều loại mũ được chơi bởi những người chơi bóng chày, bao gồm cả kiểu mũ mềm và cứng.

Chiếc mũ như chúng ta biết ngày nay đã bắt đầu hình thành vào khoảng đầu thế kỷ: các lỗ khí được thêm vào những năm 1890; một logo xuất hiện lần đầu tiên vào năm 1901, khi đội Detroit Tigerers đặt hình ảnh một con hổ màu cam đang chạy ở phía trước nắp; phần nhãn dán đã được thêm vào lưỡi che vào năm 1903; phần lưỡi dài hơn đã được giới thiệu trong những năm 1920 và 1930, và phần lưỡi che mặt trở nên vững chắc hơn; phần nắp trở nên thẳng đứng hơn vào những năm 1940, cho phép mặt trước của nắp trở thành một bảng quảng cáo các loại và định hình nó theo phong cách của nắp mà chúng ta biết ngày nay. Vào năm 2007, Giải bóng chày Major Baseball League đã thay đổi mũ tiêu chuẩn từ len sang polyester cho người chơi thoải mái hơn.

Trong khi kiểu dáng của chiếc mũ lưỡi trai đã thay đổi đáng kể từ những năm 1950, thái độ của mọi người đối với chúng cũng thay đổi. Jim Lilliefors, tác giả của Ball Cap Nation: A Journey Through the World of America’s National Hat, đưa ra một số lý do cho sự phổ biến ngày càng tăng của mũ lưỡi trai và sự chấp nhận của nó ngoài sân cỏ. Khi việc phát bóng chày trên truyền hình giúp môn thể thao này trở nên phổ biến, người hâm mộ bắt đầu muốn thể hiện sự ủng hộ cho các đội của họ thông qua những chiếc mũ.

Vào những năm 1960, các công ty nông nghiệp bắt đầu nhận ra tiềm năng mũ lưỡi trai cho quảng cáo và mũ quảng cáo được biết đến ngày nay với cái tên “trucker hat” trở nên ngày càng phổ biến trong những năm 1970 và 1980. Đồng thời, mũ lưỡi trai được ca ngợi vì vai trò của chúng trong việc che chắn ánh nắng mặt trời, cho cả nam và nữ. Thời trang mùa hè lan rộng từ thời kỳ này đã củng cố quan niệm này, giúp chiếc mũ trở nên không có giới tính. Cuối cùng, việc đội mũ lưỡi trai của các ngôi sao truyền hình và điện ảnh như Tom Selleck trong vai Thomas Magnum trên Magnum, PI, nhân vật MacGyver từ chương trình cùng tên và Tom Cruise trong Top Gun, đã củng cố quá trình chuyển đổi của chiếc mũ từ thể thao sang thời trang.

Khi mũ lưỡi trai trở thành xu hướng chính, đàn ông và phụ nữ bắt đầu đội theo các phong cách khác, xoay ngược hoặc nghiêng sang một bên như một cách thể hiện cá nhân. Mũ lưỡi trai được đội bởi các nhạc sĩ, từ rapper cho đến các rocker punk và ca sĩ grunge vào những năm 1990 cho đến các ngôi sao nhạc pop và thế hệ MTV trong những năm 2000. Những người nổi tiếng bắt đầu sử dụng chiếc mũ như một cách để che chắn khuôn mặt của họ khỏi các tay săn ảnh. Khi nó trở nên phổ biến, phong cách cũng vượt qua biên giới. Giới trẻ thành thị thuộc tầng lớp trung lưu người Anh đã sử dụng mũ lưỡi trai như một phần của bộ đồng phục tiêu chuẩn của họ vào đầu những năm 2000.

Ngày nay, mũ lưỡi trai hoặc mũ trucker hat đôi khi được đội một cách trớ trêu hoặc như một cách để thể hiện sự liên kết với tầng lớp lao động. Tuy nhiên, các thương hiệu thời trang như A.P.C, Burberry, Brunello Cucinelli, Gucci và Kenzo đều đã tạo ra những phiên bản cao cấp của chiếc mũ lưỡi trai đẩy nó vào lĩnh vực thời trang xa xỉ. Mặc dù các chi tiết đắt tiền hơn có thể khẳng định địa vị xã hội người đội, mức phải chăng của những chiếc mũ lưỡi trai hãng bình dân, cũng như tuổi thọ của nó như một tuyên bố thời trang, đã giúp nó giữ vững một chỗ đứng trong phong cách hiện đại.

Diễm Quỳnh