Hang đá Thẳm Luông xuyên núi độc nhất vô nhị ở Tây Bắc: Hang động biến thành con đường hiểm trở, ngoằn ngoèo

Hang đá Thẳm Luông xuyên núi độc nhất vô nhị và hiểm trở ở Tây Bắc, là con đường mưu sinh của cư dân địa phương.

Hang đá Thẳm Luông nằm ở bản Thẳm (nên còn có tên là hang Bản Thẳm), xã Tông Lạnh, huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La, nằm giữa ngọn núi đá sừng sững, cao chót vót. Nhìn từ xa, hang đá có một con đường hiểm trở đâm thẳng giữa thân núi, nhưng không ai nhìn được ánh sáng bên trong.

Vào năm 1964, nơi này được quân đội Việt Nam cải tạo và mở rộng bằng cách phá đá, tạo ra một con đường dẫn lên trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Từ đó, đây là căn cứ địa bí mật của quân đội Việt Nam và được đục thông thành một con đường mòn nhỏ xuyên qua núi với chiều dài 500 mét vào năm 1966. Ngày nay, nơi đây đã trở thành con đường quen thuộc của hàng chục hộ dân địa phương.

Cửa hang chỉ rộng đủ để cho một chiếc ô tải nhẹ từ 1,5 đến 2 tấn đi qua. Bên trong hang có những đoạn đường rộng, những đoạn hẹp, và có nhiều “ổ gà, ổ voi”, những khúc cua trong hang khiến bánh xe đẩy bập bập như sắp đâm vào vách đá nên việc di chuyển qua lại trở nên khó khăn. Một số khu vực rộng đủ để xây dựng một căn nhà sàn nhỏ của người Thái. Nhưng người dân nơi đây đi qua núi đã thành chuyện cơm bữa. Ngày nào họ cũng phải qua lại bất kể là ngày nắng hay ngày mưa.

Vượt xuyên qua hang là thung lũng, nơi sinh sống của hàng chục hộ dân bản Chùn, bản Thẳm và một số hộ dân của bản Cuông Mường (xã Tông Lạnh). Người dân nơi đây đã quen mỗi khi xuống chợ hay có việc ra trung tâm xã, việc đầu tiên là cầm theo đèn pin hoặc dắt theo cái đóm, bó đuốc hoặc bật lửa bên người để thắp sáng soi lối đi trong hang. Dù đi bộ hay đi xe máy vẫn phải dắt đèn pin theo bên người phòng thân, tránh trường hợp xe hỏng giữa đường, vì sâu trong hang trời tối mịt không thể định hướng được đường đi.

Theo người dân kể lại, hang Thẳm Luông là hang đá hoàn toàn tự nhiên, cheo leo giữa vách núi rất khó leo lên được. Trong thời kỳ chiến tranh chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, hang Thẳm Luông được bà con dân bản Thẳm và một số bản lân cận ở Tông Lạnh chọn làm nơi cất giữ đồ đạc trong nhà khi chạy giặc. Miệng hang cao vút, để trèo lên đó phải chặt tre, nứa, làm thang nối lại thành nhiều khúc mắc lên. Có thang nhưng phải là những thanh niên trai tráng khỏe mạnh, dũng cảm mới dám trèo lên. Giấu đồ xong người dân quay xuống cất thang đi chỗ khác, khi tình hình giặc giã tạm yên ổn mới quay lại hang lấy đồ đã cất giấu.

Ngày nay, đường dẫn vào hang đá đang được sửa lại để người dân đi thuận lợi hơn. Vào ngày mùa luôn tấp nập người ra vào mua bán nông sản. Còn những ngày thường, lúc nào cũng có người qua lại. Đường dẫn từ chân núi lên cửa hang phải đi men theo vách đá, miệng hang dẫn vào trong lòng núi nằm giữa vách núi đá dựng đứng. Khí hậu trong hang thoáng mát, mùa đông ấm áp, mùa hè mát mẻ. Trong lòng hang có rất nhiều thạch nhũ trông rất đẹp, là điểm đến hấp dẫn của những ai ưa thích khám phá.

Thời gian qua, địa điểm này cũng được huyện Thuận Châu khai thác du lịch với mục tiêu khai thác tối đa tiềm năng du lịch, tăng cường công tác xúc tiến, quảng bá du lịch, giới thiệu các điểm tham quan, trải nghiệm trên địa bàn. Nơi đây đang được đông đảo người dân và du khách tìm đến khám phá, trải nghiệm. Cùng với hang Thẳm Luông, trên địa bàn huyện Thuận Châu còn có nhiều điểm du lịch như: Đèo Pha Đin huyền thoại; di tích lịch sử Kỳ đài Thuận Châu, hồ Lái Bay, di tích kiến trúc nghệ thuật tháp Mường Bám…