Hàn Quốc, Triều Tiên căng thẳng vì cuộc chiến bóng bay

Ngày 6/6, các nhà hoạt động Hàn Quốc đã thả bóng bay mang theo các USB chứa phim ảnh, âm nhạc Hàn Quốc tới Triều Tiên.

Trước đó vài ngày, Triều Tiên đã thả vào Hàn Quốc hàng loạt bóng bay mang theo rác thải.

Một quả bóng bay của Triều Tiên mang theo rác rơi xuống Incheon, Hàn Quốc vào ngày 2/6. Ảnh: Yonhap

Theo kênh CNN, nhóm hoạt động Hàn Quốc cho biết trong các gói đồ buộc vào bóng bay, có 200.000 tờ rơi chỉ trích Triều Tiên, 5.000 chiếc USB chứa các video ca nhạc và chương trình truyền hình của Hàn Quốc, cùng 2.000 tờ 1 USD.

Các nhóm này đã thả bóng bay tuyên truyền trong nhiều năm qua để đưa vào Triều Tiên những thứ như thực phẩm, thuốc men, radio, tờ rơi tuyên truyền và các tin tức báo chí Hàn Quốc.

Vào tháng 5 vừa rồi, Triều Tiên đã đáp trả bằng cách thả nhiều quả bóng bay khổng lồ vào Hàn Quốc, mang theo các túi đựng rác, đất, mảnh giấy và nhựa.

Dẫn lời Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Triều Tiên Kim Kang-il, hãng thông tấn nhà nước KCNA cho biết nước này đã thả tổng cộng 3.500 quả bóng bay chở 15 tấn rác sang Hàn Quốc từ tối 28/5 đến sáng 2/6.

Chỉ riêng trong ngày 2/6, Hàn Quốc nói Triều Tiên đã thả khoảng 600 quả bóng bay chứa rác qua đêm. Cảnh báo khẩn cấp đã được phát đi ở tỉnh Bắc Gyeongsang và Gangwon cũng như một số khu vực của Seoul trong ngày 2/6, kêu gọi mọi người không tiếp xúc với những quả bóng bay và thông báo cho cảnh sát. Tính đến ngày 3/6, quân đội Hàn Quốc đã tìm thấy khoảng 1.000 quả bóng bay.

Hoạt động thả bóng bay của Triều Tiên đã khiến Hàn Quốc phản ứng giận dữ, gọi động thái của Triều Tiên là nguy hiểm. Theo quân đội Hàn Quốc, Bộ trưởng Quốc phòng Shin Won-sik đã nói trong cuộc họp với người đồng cấp Mỹ Austin Lloyd bên lề đối thoại an ninh Shangri-La ở Singapore ngày 2/6 rằng thả bóng bay là hành vi vi phạm hiệp định đình chiến.

Những quả bóng bay này bắt đ.ầu r.ơi xuống Hàn Quốc vào tuần trước, tạm thời làm gián đoạn các chuyến bay và khiến chính quyền Hàn Quốc phải cảnh báo người dân ở trong nhà.

Các nhà hoạt động Hàn Quốc tuyên bố sẽ tiếp tục thả bóng bay vào Triều Tiên, mặc dù đã bị chính phủ Hàn Quốc cấm nhiều năm trước.

Trong khi đó, ngày 2/6, Triều Tiên cho biết họ sẽ tạm thời ngừng thả bóng bay chứa rác qua biên giới tới Hàn Quốc. Ông Kim Kang-il tuyên bố tạm thời dừng hoạt động đó vì bước đi này chỉ nhằm đáp trả việc các nhà hoạt động Hàn Quốc rải truyền đơn chống Triều Tiên. Ông cảnh báo nếu Hàn Quốc tiếp tục thả những tờ rơi như vậy sang Triều Tiên, nước này sẽ trả đũa bằng những quả bóng bay mang theo lượng rác thải gấp 100 lần lượng truyền đơn của Hàn Quốc.

Các vụ thả bóng bay đã làm làm xấu đi mối quan hệ vốn đã căng thẳng giữa hai nước.

Ngày 4/6, nội các Hàn Quốc đã thông qua quyết định đình chỉ hoàn toàn Thỏa thuận Quân sự Toàn diện với Triều Tiên. Trước đó, ngày 3/6, Hội đồng An ninh quốc gia (NSC) Hàn Quốc quyết định đình chỉ thỏa thuận trên cho đến khi khôi phục niềm tin giữa hai bên. Quyết định này đã được thông qua tại cuộc họp nội các do Thủ tướng Han Duck-soo chủ trì. Quyết định sẽ được trình Tổng thống Yoon Suk Yeol ký thực thi.

Thủ tướng Hàn Quốc Han Duck-soo (thứ 3, phải) chủ trì cuộc họp nội các ở Seoul ngày 4/6/2024. Ảnh: Yonhap/TTXVN

Thỏa thuận Quân sự Toàn diện giữa Hàn Quốc và Triều Tiên được bộ trưởng quốc phòng hai bên ký kết trong khuôn khổ hội nghị thượng đỉnh liên Triều ngày 19/9/2018 tại Bình Nhưỡng. Thỏa thuận này nhằm ngăn chặn mọi hành động thù địch giữa hai miền, thiết lập các vùng đệm trên biển và biến khu vực phi quân sự (DMZ) thành vùng đất hòa bình.

Trên thực tế, Chính phủ Hàn Quốc đã đình chỉ một phần thỏa thuận trên vào tháng 11/2023 sau khi Triều Tiên phóng thành công một vệ tinh do thám quân sự. Với việc đình chỉ một phần thỏa thuận, vùng cấm bay xung quanh biên giới hai miền bị bãi bỏ, theo đó cho phép Hàn Quốc nối lại các hoạt động do thám và giám sát trong khu vực này.

Quân đội Hàn Quốc cũng tuyên bố sẽ nối lại tất cả các hoạt động quân sự dọc theo đường phân định giữa hai miền Triều Tiên và các đảo phía Tây Bắc. Trả lời họp báo khẩn cấp, một quan chức quốc phòng Hàn Quốc cho hay: “Quân đội Hàn Quốc khẳng định rằng sẽ thực hiện tất cả các biện pháp cần thiết để bảo vệ tính mạng và an toàn của người dân trước những hành động của Triều Tiên”.

Về động thái của Triều Tiên, ngày 5/6, Cơ quan Tình báo Quốc gia Hàn Quốc (NIS) thông báo đã phát hiện các dấu hiệu cho thấy Triều Tiên gần đây đã phá hủy một số đoạn ở phía Bắc của tuyến đường sắt liên Triều. NIS thông báo: “Gần đây có dấu hiệu cho thấy một số phần của tuyến đường sắt Donghae đang bị phá hủy nên chúng tôi đang theo dõi tình hình”.

Theo tờ Donga Ilbo, đã phát hiện thấy Triều Tiên đang di dời một tà vẹt đường sắt ở phía Bắc của tuyến Donghae. Triều Tiên chưa bình luận gì về thông tin của NIS.

Một đoàn tàu chạy thử nghiệm trên tuyến đường sắt liên Triều Donghae năm 2007. Ảnh: Yonhap

Hàn Quốc và Triều Tiên đã đồng ý khôi phục hai tuyến đường sắt là Gyyeongui và Donghae vào năm 2000, khi hai quốc gia này tổ chức hội nghị thượng đỉnh đầu tiên giữa các nhà lãnh đạo. Tuyến đường sắt Donghae đi qua Khu phi quân sự kiên cố ngăn cách hai miền Triều Tiên, được xây dựng vào năm 2006, nối một đoạn dài khoảng 27 km dọc theo bờ biển phía Đông. Nhưng tuyến đường sắt này chưa được vận hành, ngoại trừ một lần vận hành thí điểm năm 2007.

Cựu Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in và Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un đã đồng ý kết nối và hiện đại hóa hai tuyến đường sắt trong hội nghị thượng đỉnh tại làng đình chiến Panmunjom vào tháng 4/2018.

Nhưng dự án đã thất bại sau khi hội nghị thượng đỉnh tại Hà Nội năm 2019 không đạt được thỏa thuận giữa Tổng thống Mỹ khi đó là ông Donald Trump và ông Kim Jong-un.

Trong những tháng gần đây, Triều Tiên đã cài đặt mìn và dỡ bỏ đèn đường dọc theo hai con đường hiếm hoi nối hai miền Triều Tiên là tuyến đường bộ Kyungui và Donghae. Đây là một nỗ lực nhằm đóng hoàn toàn các tuyến đường từng được coi là biểu tượng của hợp tác, trao đổi liên Triều.

Gần đây, Triều Tiên đã tập trung xóa bỏ các quan hệ hợp hợp tác với Hàn Quốc sau khi tại cuộc họp đảng cuối năm, Chủ tịch Kim Jong-un xác định mối quan hệ liên Triều là mối quan hệ giữa hai quốc gia thù địch.