Hàn Quốc: Triển khai mô hình nhà ở cao cấp cho người cao tuổi
Hàn Quốc sẽ nới lỏng các quy định để cho phép xây dựng khu dân cư cao cấp ở trung tâm thành phố được trang bị đầy đủ các tiện nghi giải trí, chăm sóc y tế để phục vụ đối tượng người già.
Người cao tuổi tại Hàn Quốc. Ảnh minh họa: AFP/TTXVN
Trong cuộc họp các bộ trưởng liên ngành kinh tế ngày 23/7 do Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính Choi Sang-mok chủ trì, Chính phủ Hàn Quốc đã công bố “Kế hoạch hồi phục khu dân cư cao cấp”, tích cực mở rộng nguồn cung nhà ở cao cấp kết hợp không gian dân cư thân thiện với người cao tuổi, trang bị các dịch vụ dọn phòng, y tế và giải trí.
Khu dân cư cao cấp là một khái niệm bao gồm “ Silver Stay” và Silver Town (nhà ở phúc lợi người cao tuổi), là nhà ở cho cá nhân thuê dành cho các hộ gia đình trung lưu lớn tuổi. Điểm khác biệt so với các trung tâm chăm sóc người cao tuổi là đặc điểm “nhà ở”, không giống các khu chăm sóc người cao tuổi biệt lập.
Khi dân số Hàn Quốc trên 65 tuổi tăng nhanh và nước này đang tiến tới xã hội siêu già với tỷ lệ dân số từ 65 tuổi trở lên dự kiến vượt 20% vào năm 2025 và tăng lên 29,9% sau 11 năm thì nhu cầu nhà ở cao cấp cho người già đang trong tình trạng khan hiếm, cung không đủ cầu.
Tính đến năm 2023, Hàn Quốc chỉ có 9.006 hộ gia đình ở Silver Town và 3.956 nhà phúc lợi người cao tuổi được cung cấp. Tỷ lệ người cao tuổi cư trú ở khu vực dành cho người già so với dân số từ 65 tuổi trở lên chỉ là 0,1%. Đây là mức rất thấp so với 4,8% ở Mỹ và 2,0% ở Nhật Bản.
Sở dĩ số lượng người tìm mua nhà ở cao cấp tăng lên là vì không giống như trước đây, ngày càng có nhiều người cao tuổi muốn cải thiện chất lượng cuộc sống.
Video đang HOT
Các khu dân cư cao cấp kiểu mới chủ yếu dành cho những người ở độ tuổi giữa 70 hoặc 80, những người gặp khó khăn trong việc tự nấu ăn hoặc cần kiểm tra sức khỏe thường xuyên. Vì thế việc sống xa trung tâm, nơi có các cơ sở bệnh viện, trung tâm chăm sóc sức khỏe sẽ gây khó khăn cho người cao tuổi. Cùng với đó, nhà ở cần thiết kế an toàn, các tay nắm chống trơn, bồn rửa có thể điều chỉnh độ cao, cảm biến chuyển động cần được lắp trong nhà. Cùng với đó, thiết kế nội thất chuyên dụng cho người lớn tuổi như không có bậc cửa, các góc không an toàn là một đặc điểm của nhà ở cao cấp. Điểm khác biệt với các khu dân cư thông thường là nhà ở cao cấp cho người già phải được kết hợp giữa các tiện ích sống thông thường với dịch vụ chăm sóc chuyên biệt như hỗ trợ gia đình, kiểm tra an toàn, quản lý sức khỏe và các chương trình giải trí.
Do giá đất cao và khó có được quỹ đất, Chính phủ Hàn Quốc có kế hoạch tận dụng các cơ sở xây dựng nhàn rỗi và đất thuộc sở hữu nhà nước ở trung tâm thành phố để làm nhà ở cho người cao tuổi.
Một quan chức của Bộ Tài chính giải thích chính phủ đang xem xét nới lỏng quy định về thay đổi mục đích và nới lỏng tỷ lệ sử dụng diện tích sàn để có thể tái cải tạo các trường học đã đóng cửa trong trung tâm thành phố thành nơi ở cho người cao tuổi. Hiện tại, Đại học Dongmyung ở thành phố Busan và Đại học Chosun ở Gwangju đang xem xét thực hiện dự án xây dựng khu nhà ở cao cấp trên khu đất nhàn rỗi của trường. Cơ quan chức năng cũng rà soát các địa điểm là căn cứ quân sự đã di dời cũng như các tòa nhà công cộng cũ để bổ sung quỹ đất cho xây dựng nhà ở cho người cao tuổi.
Giáo sư Ko Jun-seok thuộc trường Đại học Yonsei cho biết mô hình nhà ở cao cấp mới cho người cao tuổi không giống như các nhà cho thuê tư nhân trước đây mà nó được mở rộng phạm vi cư trú để người già có thể dễ dàng di chuyển, tận hưởng môi trường sống mà vẫn đảm bảo dược chăm sóc y tế. Ưu điểm lớn nhất và khác biệt so với các mô hình trước đây là khu dân cư cao cấp mới tạo cho người già không gian thân thiện gần gũi, không phải sống cuộc sống cô đơn.
Hàn Quốc với những thách thức về 'xã hội siêu già'
Số liệu thống kê từ Bộ Tư pháp Hàn Quốc cho biết tính đến ngày 10/7/2024, dân số trên 65 tuổi tại Hàn Quốc đạt 10.000.062 người, chiếm 19,51% tổng số dân.
Theo đó, dự kiến con số người trên 65 tuổi sẽ vượt quá 20% vào năm 2025 và kỷ nguyên của xã hội siêu già của Hàn Quốc sẽ chính thức bắt đầu.
Xã hội siêu già và những thách thức cấp quốc gia
Người cao tuổi tại Seoul, Hàn Quốc. Ảnh: AFP/TTXVN
Thống kê cho biết tốc độ già hóa dân số dự kiến sẽ còn diễn ra nhanh hơn nữa, trong đó dân số cao tuổi có thể sẽ vượt quá 30% vào năm 2035 và đạt 40% vào năm 2050. Đáng chú ý, tỷ lệ người cao tuổi giữa các vùng tại Hàn Quốc cũng rất khác nhau khiến đây trở thành vấn đề đòi hỏi sự ứng phó không chỉ của chính phủ mà còn của chính quyền địa phương.
Các khu vực đô thị như Seoul tỷ lệ người già là 18,96%, Gyeonggi là 16,09% và Incheon là 17,12% vẫn chưa thực sự bước vào thời kỳ xã hội siêu già tuy nhiên ở các địa phương khác như tỉnh Nam Jeonlla tỷ lệ người già lên tới 26,67%, tỉnh Bắc Gyeongsang là 25,35%, tỉnh Gangwon là 24,72% và tỉnh Bắc Jeonlla là 24,68% đã xếp loại xã hội siêu già do dân số cao tuổi đã chiếm từ 20% trở lên so với tổng số dân. Với tình hình hiện nay, có phân tích chỉ ra rằng, nếu không có thay đổi đáng kể, khu vực đô thị, nơi mật độ dân số tập trung cao sẽ có tốc độ già hóa nhanh hơn bởi những người trung niên sẽ bước vào tuổi già trong thời gian tới.
Do xã hội Hàn Quốc đang đồng thời trải qua tình trạng già hóa nhanh chóng và tỷ lệ sinh thấp so với các quốc gia khác nên có không ít quan điểm tiêu cực về tương lai của dất nước như năng suất lao động suy giảm, tốc độ tăng trưởng kinh tế sẽ có chiều hướng sụt giảm do nguồn cung lao động giảm. Giới phân tích cũng chỉ ra rằng khi dân số già tăng lên và số người hưởng lợi từ quỹ lương hưu quốc gia nhiều hơn số người đóng góp vào quỹ, cán cân tài chính của quỹ lương hưu quốc gia Hàn Quốc có thể sẽ chạm đáy vào năm 2055.
Bên cạnh đó, sự già hóa dân số cũng dẫn đến chi phí y tế tăng lên và gây áp lực lên sự ổn định của bảo hiểm y tế.
Giám đốc Viện nghiên cứu xã hội già hóa của Đại học Hanyang Lee Sam-sik cho biết sự gia tăng dân số già cũng đồng nghĩa với sự gia tăng dân số phụ thuộc. Đồng thời, điều đó có nghĩa là số người cần nhận lương hưu và trợ giúp về bảo hiểm y tế cũng ngày càng tăng. Nói cách khác, áp lực tài chính đối với cả lương hưu quốc gia và bảo hiểm y tế đều không ngừng tăng lên.
Chuyên gia Lee Sam-sik nhấn mạnh sự gia tăng dân số cao tuổi cũng có nghĩa là dân số trong độ tuổi lao động của Hàn Quốc đang giảm dần. Do đó, việc tìm ra biện pháp ứng phó với vấn đề 'vách đá lao động' này cần được xem xét như một nhiệm vụ quốc gia.
Sự gia tăng dân số cao tuổi cũng có nghĩa là ngày càng có nhiều người bước vào tuổi già mà không được chuẩn bị trước. Điều này có nghĩa là trong tình huống lương hưu quốc gia không thể chịu trách nhiệm về cuộc sống hàng ngày của người cao tuổi, tình trạng nghèo đói ở người cao tuổi có thể trở thành một vấn đề xã hội nghiêm trọng.
Tiêu chuẩn người cao tuổi mới và hướng tới một "xã hội cộng sinh"
Với việc người cao tuổi chiếm 20% dân số và tuổi thọ bình quân đạt 82,7 tuổi vào năm 2022, có nhiều ý kiến cho rằng Hàn Quốc cần thay đổi định nghĩa về người cao tuổi là những người từ 65 tuổi trở lên.
Chuyên gia Lee Sam-sik cho rằng đã đến lúc Hàn Quốc cần phải xác định lại định nghĩa về người cao tuổi, chẳng hạn như nâng mức tuổi lên thành 70~75. Có rất nhiều người trong nhóm tuổi ngoài 65 tuổi nhưng vẫn còn khỏe mạnh và nếu đẩy nhóm dân số này ra khỏi các hoạt động kinh tế như hiện nay sẽ là sự lãng phí cho cá nhân và quốc gia.
Hàn Quốc hiện có tỷ lệ người già nghèo và tỷ lệ người già tự tử cao nhất trong số các nước thành viên Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD). Trước tình hình đó, nhiều ý kiến cho rằng nếu xã hội già hóa diễn ra nhanh chóng thì những tác động phụ mà xã hội Hàn Quốc phải đối mặt chắc chắn sẽ gia tăng.
Gu Hye-young, giáo sư phúc lợi xã hội tại Đại học Hanyang Cyber cho rằng trước tiên cần đảm bảo thu nhập cho người cao tuổi. Cùng với đó, Hàn Quốc cần cung cấp những việc làm phù hợp với người lớn tuổi. Giáo sư Gu Hye-young nhấn mạnh: Để giảm tỷ lệ tự tử ở người cao tuổi, Hàn Quốc cần tạo ra một môi trường nơi mọi người có thể cảm thấy được động viên và khuyến khích tham gia các hoạt động xã hội, đặc biệt là các hoạt dộng tình nguyện. Việc kêu gọi lứa tuổi thanh thiếu thiếu tham gia hoạt động thiện nguyện là quan trọng song nếu người cao tuổi cũng đóng góp cho xã hội dù là việc nhỏ cũng sẽ giúp họ cảm thấy cuộc sống có ý nghĩa hơn.
Giáo sư Seok Jae-eun thuộc Khoa Phúc lợi xã hội của Đại học Hallym thì cho rằng việc giải quyết xung đột thế hệ giữa người trẻ và người cao tuổi cũng phải đặt thành ưu tiên hàng đầu. Theo đó, cần tìm kiếm môi trường chung sống giữa các thế hệ, giảm bớt sự khác biệt và khoảng cách do tuổi tác thông qua việc tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau. Theo đó, chuyên gia này đề xuất: để giảm bớt xung đột thế hệ, chúng ta cần tạo ra một xã hội cộng sinh, nơi thế hệ trẻ và thế hệ lớn tuổi quan tâm lẫn nhau. Thay vì nghĩ rằng người cao tuổi cần được đối xử một cách đặc biệt hơn, đã đến lúc cần tư duy xem làm sao để những người lớn tuổi có thể đóng góp một cách hiệu quả, thông cảm và tư vấn cho những lo lắng của thế hệ trẻ.
Trung Quốc: Nhiều trường mầm non chuyển thành nơi chăm sóc người cao tuổi Tại một trường mầm non cũ kỹ ở miền Bắc Trung Quốc, những người cao tuổi đang lắc lư theo những điệu nhạc cổ xưa. Họ là những học viên của lớp học dành cho người cao tuổi trong bối cảnh Bắc Kinh đang đối mặt tình trạng dân số già và tỷ lệ trẻ sơ sinh giảm mạnh. Những chiếc giường ngủ...