Hamas có ý đồ đẩy Israel vào vũng lầy Gaza
Hai nguồn tin thân cận với giới lãnh đạo phong trào Hồi giáo Hamas cho biết Hamas đã chuẩn bị cho một cuộc chiến kéo dài ở Dải Gaza và tin rằng họ có thể kìm hãm bước tiến của Israel đủ lâu để buộc Israel đồng ý ngừng b.ắn.
Tìm kiếm người mắc kẹt dưới đống đổ nát sau các cuộc không kích của Israel tại Dải Gaza ngày 31/10/2023. Ảnh: THX/TTXVN
Theo hãng tin Reuters ngày 4/11, Hamas đã dự trữ vũ khí, tên lửa, thực phẩm và vật tư y tế. Hamas tự tin rằng hàng nghìn tay s.úng có thể tồn tại nhiều tháng trong thành phố đường hầm sâu bên dưới đất ở Dải Gaza và khiến lực lượng Israel phải đối phó với chiến thuật du kích đô thị.
Cuối cùng, Hamas cho rằng khi thương vong dân sự ngày càng gia tăng, áp lực quốc tế yêu cầu chấm dứt bao vây Gaza có thể buộc Israel phải ngừng b.ắn và giải quyết bằng thương lượng. Sau đó, Hamas sẽ đưa ra các điều kiện như Israel phải thả hàng nghìn tù nhân Palestine để đổi lấy các con tin Israel.
Theo bốn quan chức Hamas, nhóm này đã nói rõ với Mỹ và Israel tại các cuộc đàm phán con tin gián tiếp do Qatar làm trung gian rằng họ muốn Israel thả tù nhân để đổi lấy con tin.
Về lâu dài, Hamas muốn Israel chấm dứt 17 năm phong tỏa Gaza, ngừng mở rộng khu định cư và ngừng những hành động bạo lực tại nhà thờ Hồi giáo al-Aqsa – thánh đường Hồi giáo thiêng liêng nhất ở Jerusalem.
Ông Marwan Al-Muasher tại Tổ chức Carnegie vì Hòa bình Quốc tế ở Washington nhận định: “Nhiệm vụ t.iêu d.iệt Hamas không dễ dàng đạt được. Không có giải pháp quân sự nào cho cuộc xung đột này. Chúng ta đang ở trong thời kỳ đen tối. Cuộc chiến này sẽ không kết thúc nhanh”.
Israel đã triển khai hỏa lực trên không áp đảo kể từ ngày 7/10. Số người c.hết ở Gaza đã vượt quá 9.000 người, bạo lực mỗi ngày làm dấy lên các cuộc biểu tình trên khắp thế giới khi chứng kiến trên 2 triệu người Gaza bị mắc kẹt trong vùng đất nhỏ hẹp trong hoàn cảnh không có nước, thực phẩm hoặc điện.
Trong khi đó, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố sẽ quét sạch Hamas và bác bỏ lời kêu gọi ngừng b.ắn. Các quan chức Israel nói rằng họ không hề ảo tưởng về những gì có thể xảy ra ở phía trước và cáo buộc Hamas đang ẩn náu sau lưng dân thường.
Ông Danny Danon, cựu Đại sứ Israel tại Liên hợp quốc, cho biết Israel đã chuẩn bị cho một cuộc chiến lâu dài và khó khăn. Ông nói với Reuters: “Chúng tôi biết rằng cuối cùng chúng tôi sẽ thắng và chúng tôi sẽ đ.ánh bại Hamas. Vấn đề sẽ là cái giá phải trả và chúng tôi phải hết sức thận trọng, hết sức cẩn thận và hiểu rằng đây là một khu đô thị rất phức tạp”.
Mỹ nói rằng bây giờ không phải là thời điểm ngừng b.ắn, mặc dù khẳng định tạm dừng chiến sự là cần thiết để cung cấp viện trợ nhân đạo cho người dân Gaza.
Ông Adeeb Ziadeh, một chuyên gia người Palestine về các vấn đề quốc tế tại Đại học Qatar, nhận định Hamas chắc chắn phải có kế hoạch dài hạn hơn sau cuộc tấn công vào Israel ngày 7/10. Ông nói: “Những người thực hiện cuộc tấn công ngày 7/10 với mức độ thành thạo, trình độ chuyên môn, độ chính xác và cường độ như vậy sẽ chuẩn bị cho một trận chiến lâu dài. Hamas không thể tham gia vào một cuộc tấn công kiểu này nếu không chuẩn bị đầy đủ và huy động nguồn lực để đạt được kết quả”.
Trong khi đó, Mỹ cũng dự báo Hamas sẽ cố gắng đẩy lực lượng Israel vào cuộc chiến trên từng đường phố ở Gaza và gây thương vong quân sự đủ nặng để làm suy yếu sự ủng hộ của dư luận Israel với cuộc xung đột kéo dài.
Video đang HOT
Theo một nguồn tin, các quan chức Israel vẫn nhấn mạnh với phía Mỹ rằng họ sẵn sàng đối đầu với các chiến thuật du kích của Hamas cũng như chịu được sự chỉ trích của quốc tế về cuộc tấn công Gaza. Nguồn tin cho biết thêm rằng vẫn chưa rõ liệu Israel có khả năng loại bỏ Hamas hay làm suy yếu nghiêm trọng tổ chức này hay không.
Các tay s.úng Hamas năm 2018. Ảnh: Reuters
Hamas có khoảng 40.000 tay s.úng. Họ có thể di chuyển xung quanh khu vực này bằng một mạng lưới đường hầm kiên cố rộng lớn, dài hàng trăm km và sâu tới 80 mét, được xây dựng trong nhiều năm.
Ngày 2/11, các tay s.úng Hamas ở Gaza xuất hiện từ đường hầm để b.ắn vào xe tăng Israel sau đó biến mất trong mạng lưới hầm.
Để đối phó với chiến thuật này, các binh sĩ Israel tại đơn vị kỹ thuật chiến đấu đặc biệt Yahalom đã hợp tác với các lực lượng khác để xác định và phá hủy các đường hầm.
Hamas đã tiến hành một loạt cuộc chiến với Israel trong những thập kỷ gần đây. Ông Ali Baraka, người đứng đầu bộ phận Quan hệ đối ngoại của Hamas có trụ sở tại Beirut, cho biết nhóm này đã dần cải thiện khả năng quân sự, đặc biệt là về tên lửa. Ông nói thêm, trong cuộc chiến tranh Gaza năm 2008, tên lửa của Hamas có tầm b.ắn tối đa 40 km, nhưng con số này đã tăng lên 230 km vào cuộc xung đột năm 2021.
Ông Baraka nói với Reuters: “Trong mọi cuộc chiến, chúng tôi đều gây bất ngờ cho người Israel bằng một điều gì đó mới mẻ”.
Một quan chức thân cận với phong trào Hezbollah ở Liban, một đồng minh của Hamas, nói rằng sức mạnh chiến đấu của nhóm Hamas hầu như vẫn còn nguyên vẹn sau nhiều tuần b.ị b.ắn phá.
Hamas đã kêu gọi t.iêu d.iệt Israel trong hiến chương thành lập năm 1988. Trong một tài liệu tiếp theo là hiến chương năm 2017, nhóm này lần đầu tiên chấp nhận ý tưởng về một nhà nước Palestine trong phạm vi biên giới năm 1967 mà Israel tuyên bố sau Chiến tranh Sáu ngày, mặc dù nhóm không công nhận rõ ràng quyền tồn tại của Israel.
Một quan chức Hamas đang ở Beirut là Osama Hamdan cho biết, cuộc tấn công ngày 7/10 và cuộc chiến ở Gaza đang diễn ra sẽ đưa vấn đề nhà nước Palestine trở lại các cuộc thảo luận. Ông nói: “Đây là cơ hội để chúng tôi nói với họ rằng chúng tôi có thể tự tạo nên vận mệnh của mình. Chúng tôi có thể sắp xếp cân bằng khu vực vì lợi ích của chúng tôi”.
Còn theo ông Muasher, cuộc tấn công của Hamas cho thấy mọi khả năng để đạt ổn định ở Trung Đông mà không cần can dự với người Palestine đã chấm dứt. Ông nói: “Ngày nay rõ ràng là nếu không có hòa bình với người Palestine thì sẽ không có được hòa bình trong khu vực”.
Xung đột Israel - Hamas: Vòng xoáy chưa có hồi kết
Người Palestine ở Dải Gaza và người Israel sống ở các thị trần gần dải đất này vừa trải qua những ngày bạo lực kinh hoàng, đẫm m.áu khi Israel và phong trào Hồi giáo Hamas giao tranh ác liệt, làm leo thang căng thẳng ở Trung Đông và khiến cả thế giới lo ngại.
Bạo lực đẫm m.áu
Khói bốc lên sau cuộc không kích của Israel xuống Dải Gaza ngày 9/10/2023. Ảnh: THX/TTXVN
Vào đầu giờ ngày 7/10, hàng chục tay s.úng phong trào Hồi giáo Hamas đã vượt qua Dải Gaza vào Israel bằng đường bộ, đường biển và đường không, giành quyền kiểm soát một số thị trấn. Khi trút 5.000 quả rocket xuống Israel, Hamas tuyên bố bắt đầu chiến dịch Cơn lũ Al-Aqsa, kêu gọi tất cả các phe phái người Palestine và đồng minh đứng lên.
Đáp lại cuộc tấn công chưa từng có do Hamas gây ra, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã tuyên bố tình trạng chiến tranh và cam kết trả đũa mạnh mẽ. Israel đã mở chiến dịch Những thanh kiếm sắt, dội bom ác liệt vào hàng trăm mục tiêu của Hamas ở Dải Gaza.
Hai ngày sau khi xung đột leo thang, ngày 9/10, quân đội Israel tuyên bố đã kiểm soát được tình hình tại toàn bộ cộng đồng ở vùng lãnh thổ phía Nam gần Dải Gaza, dù thừa nhận những tay s.úng Hamas có thể vẫn còn lẩn bên trong những nơi này.
Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant chỉ thị phong tỏa toàn bộ Gaza. Ngay sau đó, trong một thông báo đăng trên mạng xã hội, Bộ trưởng Năng lượng và Cơ sở hạ tầng Israel tuyên bố đã yêu cầu lập tức cắt nguồn cấp nước cho Dải Gaza.
Israel đã sơ tán cư dân tại 15 trong số 24 cộng đồng giáp Dải Gaza, đồng thời quân đội đã huy động 300.000 quân nhân dự bị.
Một em nhỏ bị thương trong cuộc không kích của Israel xuống thành phố Gaza ngày 9/10/2023. Ảnh: THX/TTXVN
Tính tới ngày 10/10 (giờ Việt Nam), theo kênh CNN, phía Israel có trên 900 người c.hết, phía Gaza có trên 680 người c.hết. Hàng nghìn người khác bị thương và ít nhất 123.000 người ở Gaza phải rời bỏ nhà cửa do xung đột hoặc do nhà bị phá hủy.
Ngày 9/10, Phó thủ lĩnh chính trị của phong trào Hồi giáo Hamas Moussa Abu Marzouk cho biết, lực lượng này để ngỏ việc thảo luận về một thỏa thuận ngừng b.ắn với Israel sau khi đạt được mục tiêu. Trong cuộc trả lời phỏng vấn qua điện thoại của kênh truyền hình Al Jazeera, ông Abu Marzouk nhấn mạnh Hamas sẵn sàng đón nhận tất cả các cuộc đối thoại chính trị và những điều tương tự.
Cùng ngày, người phát ngôn của cánh vũ trang Hamas Abu Ubaida tuyên bố lực lượng này sẽ không đàm phán về những người Israel bị bắt giữ khi đang hứng chịu hỏa lực. Ông Abu Ubaida lưu ý Israel nên sẵn sàng trả giá để đổi lấy tự do cho những người bị bắt giữ. Trong chiến dịch, Hamas đã bắt giữa cả trăm con tin Israel, trong đó có cả binh lính và dân thường. Lực lượng này đã cảnh báo sẽ hành quyết một con tin mỗi khi phía Israel tấn công dân thường ở Gaza mà không báo trước.
Đây được xem là đợt leo thang căng thẳng gây thương vong nặng nề nhất trong cuộc xung đột hàng thập niên qua giữa người Palestine và Israel.
Thế giới nhấn mạnh giải pháp "hai nhà nước"
Sau khi bùng phát xung đột dữ dội giữa Israel và Hamas, cộng đồng quốc tế đồng loạt kêu gọi hai bên kiềm chế bạo lực, bảo vệ dân thường và nỗ lực làm trung gian cho một lệnh ngừng b.ắn.
Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres phát biểu trong cuộc họp báo ở New York, Mỹ ngày 9/10. Ảnh: Kyodo/TTXVN
Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres đã kêu gọi chấm dứt vòng luẩn quẩn bạo lực giữa người Palestine và người Israel. Trong một tuyên bố ngày 9/10, Tổng Thư ký Guterres nêu rõ, chỉ có một nền hòa bình đạt được thông qua đàm phán, đáp ứng được nguyện vọng chính đáng của người Palestine và Israel, cùng với vấn đề an ninh như tầm nhìn lâu dài về giải pháp "hai nhà nước", mới có thể mang lại ổn định lâu dài cho người dân vùng đất này và khu vực Trung Đông rộng lớn hơn.
Theo hãng tin AFP, trong một tuyên bố ngày 8/10, Bộ Ngoại giao Trung Quốc kêu gọi tất cả các bên liên quan ngừng b.ắn ngay lập tức, bảo vệ dân thường và ngăn chặn xung đột leo thang. Bắc Kinh kêu gọi thúc đẩy thực hiện giải pháp hai nhà nước và thành lập một nhà nước Palestine độc lập, đồng thời hối thúc cộng đồng quốc tế sớm nối lại các cuộc đàm phán hòa bình giữa Palestine và Israel để đạt được một nền hòa bình lâu dài.
Trước đó, ngày 7/10, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova cho biết Nga quan ngại sâu sắc về sự leo thang xung đột giữa người Palestine và Israel. Theo bà Zakharova, Nga tái khẳng định quan điểm ủng hộ chấm dứt cuộc xung đột kéo dài 75 năm này thông qua các biện pháp chính trị-ngoại giao và thiết lập một tiến trình đàm phán toàn diện về cơ sở pháp lý quốc tế liên quan đến việc thành lập một nhà nước Palestine độc lập theo đường biên giới năm 1967 với Đông Jerusalem là thủ đô. Nga kêu gọi Palestine và Israel ngừng b.ắn và thiết lập một tiến trình đàm phán nhằm hướng đến một nền hòa bình toàn diện và lâu dài ở Trung Đông.
Trong khi đó, các nhà lãnh đạo của Mỹ, Pháp, Đức, Italy và Anh cũng đã thảo luận về những diễn biến bất ngờ tại Dải Gaza, ủng hộ nỗ lực tự vệ của Israel. Tuyên bố chung do Nhà Trắng công bố nhấn mạnh các nước này công nhận những nguyện vọng chính đáng của người dân Palestine, song cho rằng Hamas không mang lại điều gì hữu ích cho người dân Palestine.
Bên cạnh kêu gọi kiềm chế bạo lực, nhiều quốc gia đang thúc đẩy các nỗ lực hòa giải và giải quyết vấn đề con tin. Theo Văn phòng Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan, nhà lãnh đạo này đã tiến hành các cuộc điện đàm riêng với Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas và Tổng thống Israel Isaac Herzog. Tổng thống Erdogan đề xuất làm trung gian hòa giải để chấm dứt bạo lực giữa hai bên.
Về phần mình, Ai Cập tập trung vào việc đảm bảo trả tự do cho các tù nhân là phụ nữ và t.rẻ e.m Palestine bị Israel giam giữ, để đổi lấy việc Hamas thả các con tin là các nữ binh sĩ Israel bị bắt giữ trong Chiến dịch Cơn lũ Al-Aqsa.
Qatar cũng đang nỗ lực làm trung gian để thúc đẩy thỏa thuận trao đổi tù nhân giữa hai bên. Phong trào Hamas thông báo với Qatar rằng sẽ đồng ý với thỏa thuận trao đổi tù nhân nếu toàn bộ 36 nữ tù nhân người Palestine tại Israel được thả.
Những diễn biến tiếp theo
Binh sĩ Israel kiểm tra số vũ khí thu giữ từ lực lượng Hamas tại Sderot, miền nam Israel ngày 8/10/2023. Ảnh: THX/TTXVN
Các nhà phân tích cho rằng cuộc xung đột giữa Israel và lực lượng Hamas có thể được định hình lại hoàn toàn và chuyển sang một giai đoạn mới. Ông Ameer Makhoul, một nhà phân tích người Palestine, nêu quan điểm trên trang tin tức middleeasteye.net: "Đây là một cuộc tấn công chiến lược chưa từng có, rất khó xác định kết cục vì tính chất bất thường của đợt leo thang. Ngay cả khi cuộc tấn công của Hamas kết thúc, tác động sẽ mang tính lâu dài và mang tính chiến lược".
Trong một kịch bản, theo chuyên gia Hani Masri người Palestine, Israel có thể triển khai binh sĩ tới Dải Gaza, thay đổi thực tế hiện trạng đã tồn tại kể từ khi nước này rút lực lượng vào năm 2005. Tình hình có thể leo thang hơn nữa, lan ra các mặt trận mới, đặc biệt là ở biên giới phía Bắc với Liban. Trong thực tế, lực lượng Hezbollah ở Liban và Israel đã nã pháo vào nhau ngày 8/10.
Chuyên gia Masri nhận định các nỗ lực của thế giới Arab và quốc tế có thể thành công trong việc giảm leo thang cả tình hình lẫn quy mô trả đũa từ Israel. Kết quả là Israel có thể lựa chọn phản ứng mạnh mẽ nhưng có tính toán sao cho không đảo ngược hoàn toàn chiến lược kiềm chế Hamas.
Ở kịch bản khác, Israel có thể sẽ tìm cách khôi phục sức mạnh răn đe mà không đẩy vấn đề đến mức không thể quay lại được. Mặc dù còn quá sớm để hình dung tình hình sẽ diễn ra như thế nào trong ngắn hạn và dài hạn, nhưng chuyên gia Masri nói: "Những gì xảy ra sau ngày 7/10 sẽ khác với những gì xảy ra trước đó".
Trong khi đó, nhà báo Israel Meron Rapoport dự đoán rằng phản ứng của Israel sẽ rất cứng rắn trong những tuần tới: "Israel sẽ muốn trả thù và gây tổn thất cho người Palestine càng nhiều càng tốt. Đó là những gì chúng ta sẽ thấy trong hai tuần tới. Tuy nhiên, sau đó Israel sẽ phải quyết định có gửi quân tới Gaza hay không và tính toán điều đó sẽ ảnh hưởng như thế nào đến Bờ Tây".
Xung đột Hamas-Israel: Hamas trả tự do cho 2 con tin người Mỹ Trong một tuyên bố ra ngày 20/10, phong trào Hồi giáo Hamas cho biết để đáp lại các nỗ lực của Qatar, lực lượng này đã thả 2 con tin người Mỹ vì "lý do nhân đạo". Đây là lần đầu tiên Hamas thả con tin kể từ khi xung đột nổ ra cách đây gần 2 tuần. Các thành viên Lữ đoàn...