Hai tổng thống, hai thông điệp về Covid-19 ở Mỹ

Tổng thống đương nhiệm Trump nhận công với vaccine Covid-29, tổ chức tiệc Giáng sinh; Tổng thống đắc cử Biden cảnh báo mùa đông đen tối, kêu gọi hành động.

Tổng thống sắp mãn nhiệm từng tuyên bố chiến thắng đại dịch, ca ngợi vaccine mới như “phép màu y học” và tự chúc mừng mình vì làm được điều mà “chưa từng ai làm được trước đây”.

“Chúng tôi có mặt ở đây để nói về thành tựu quốc gia vĩ đại”, Tổng thống Donald Trump nói tại Nhà Trắng ở thủ đô Washington hôm 8/12. “Ngay từ khi nCoV tấn công đất nước này, chúng tôi đã chạy đua hành động”.

Trong khi tổng thống chuẩn bị kế nhiệm tuyên bố đại dịch nguy hiểm hơn bao giờ hết, xem đây là sự kiện “thương vong hàng loạt” đang để lại “lỗ hổng lớn” cho Mỹ với nhiều nỗi đau khổ hơn sẽ xảy ra.

“Chúng ta đang đối mặt với mùa đông vô cùng đen tối”, Joe Biden nói tại sự kiện ở Wilmington, bang Delaware hôm 8/12. “Mọi thứ có thể sẽ tệ hơn rất nhiều trước khi tình hình được cải thiện”.

Hiếm có khi nào trong cùng một khoảng thời gian của một ngày, người dân Mỹ chứng kiến hai thông điệp trái ngược từ hai lãnh đạo cao nhất của Mỹ về cuộc khủng hoảng quốc gia Covid-19.

Tổng thống Donald Trump tại lễ ký sắc lệnh ưu tiên vaccine cho người Mỹ tại Nhà Trắng hôm 8/12. Ảnh: NYTimes.

Peter Baker, biên tập viên của NYTimes , nhận định khó có thể tìm ra tình huống nào cho thấy sự khác biệt rõ ràng giữa tổng thống thứ 45 và 46 của Mỹ hơn hai bài phát biểu được gửi đi từ Washington và Wilmington ngày 8/12.

Nếu Trump cố gắng cho người dân Mỹ thấy chiến thắng trong cuộc chiến Covid-19, Biden lại thể hiện sự cảm thông với những nỗi đau mất mát, kêu gọi mọi người đeo khẩu trang và cảnh báo “mớ hỗn độn” không nhanh chóng kết thúc.

Tại sự kiện của Trump, hàng chục quan chức và khách mời chen chúc trong một khán phòng, hầu hết đeo khẩu trang. Đây là một thay đổi lớn ở Nhà Trắng sau nhiều thời gian từ chối thực hiện biện pháp chống dịch này. Tuy nhiên, Trump, người từng phải vào viện vì Covid-19 hồi tháng 10, không đeo khẩu trang dù có tới 15 quan chức đứng phía sau ông để ký sắc lệnh ưu tiên vaccine cho người Mỹ.

Tại sự kiện của Biden, nơi ông chính thức công bố cố vấn và ứng viên phụ trách y tế cho chính quyền mới, chỉ vài người tham dự, tất cả đeo khẩu trang và duy trì khoảng cách an toàn. Với một số đề cử, Biden phát biểu trực tuyến thay vì tham dự trực tiếp. Ngay trước khi bắt đầu sự kiện, nhóm của Biden làm công việc quen thuộc là thông báo tổng thống Biden có kết quả xét nghiệm nCoV âm tính.

Hai bức tranh đối lập giữa Trump và Biden càng được khắc họa rõ nét, giữa lúc Mỹ chứng kiến làn sóng Covid-19 tăng mạnh trong những tuần qua. Mỹ cũng vừa trải qua tuần chết chóc nhất vì nCoV kể từ tháng 4, với trung bình hơn 2.000 ca tử vong mỗi ngày. Nhiều bệnh viện rơi vào tình trạng quá tải, trong khi số ca nhiễm mới không ngừng tăng.

Loại vaccine mới có thể được cấp phép sử dụng khẩn cấp trong vài ngày tới, nhưng những liều đầu tiên chỉ dành cho nhân viên y tế tuyến đầu và nhóm có nguy cơ nhiễm bệnh cao. Phần lớn người dân Mỹ sẽ chưa thể tiếp cận vaccine cho tới mùa xuân.

Hơn 53.000 người Mỹ đã chết vì đại dịch kể từ ngày 3/11 và quốc gia này có thể phải ghi nhận thêm 97.000 ca tử vong vì nCoV cho tới ngày 20/1, khi Biden nhậm chức tổng thống Mỹ. Nhiều chuyên gia y tế cũng lo ngại Mỹ phải chứng kiến làn sóng Covid-19 tồi tệ hơn khi quốc gia ngày bước vào dịp lễ lớn cuối năm, gồm Giáng sinh và năm mới.

Trong khi Biden cố gắng gửi đi nhiều thông điệp chống dịch, Peter Baker nhận định Tổng thống Trump đang “bỏ quên” thực tế đại dịch ở Mỹ vì “mải mê” với các thành tựu về vaccine.

Tuy nhiên, Tổng thống không hoàn toàn sai khi “nhận công” về vaccine bởi chính quyền đã thúc đẩy dự án Operation Warp Speed, và loại vaccine Covid-19 hiện tại đang được phát triển với tốc độ nhanh hơn rất nhiều so với bất kỳ loại vaccine nào khác trong lịch sử y học. Nó là bước đột phá lớn, có thể giúp thay đổi cuộc chiến chống dịch, dù không thể phát triển với tốc độ mà Tổng thống Trump tuyên bố trước đó.

“Không ai từng nghĩ chúng ta có thể làm được điều này trong khoảng thời gian chưa đầy 9 tháng. Chúng tôi đã từng vấp phải rất nhiều chỉ trích khi nói rằng đây là mục tiêu của mình”, Tổng thống Trump nói hôm 8/12.

Trump thêm rằng “giờ đây chúng tôi muốn trở lại cuộc sống bình thường như những gì diễn ra hơn 9 tháng trước, khi chúng tôi đã làm rất tốt ở nhiều khía cạnh”.

Khi một phóng viên hỏi về thông điệp chống dịch cho người Mỹ trong lúc chờ đợi vaccine được phổ biến, Tổng thống Trump đã gạt đi và lưu ý các hướng dẫn mà chuyên gia y tế đưa ra rất quan trọng, trước khi nhanh chóng quay lại chủ đề vaccine. “Vaccine là mục tiêu của chúng tôi. Đó là mục tiêu số một bởi vì đây là cách kết thúc đại dịch”, Trump nói.

Trump cũng bác bỏ lo ngại về các bữa tiệc Giáng sinh mà ông tổ chức trong Nhà Trắng những ngày qua. “Chúng là những bữa tiệc Giáng sinh và thành thật mà nói chúng tôi đã giảm số lượng đáng kể như bạn biết”, Trump nói. “Và tôi thấy rất nhiều người tham dự các bữa tiệc đều đeo khẩu trang”.

Joe Biden tại buổi công bố đề cử quan chức y tế cho chính quyền tương lai ở Wilmington, bang Delaware hôm 8/12. Ảnh: NYTimes.

Trong khi đó tại Wilmington, Biden đã khắc họa bức tranh Covid-19 hoàn toàn khác biệt, với những mảnh ghép đau khổ và mất mát. Ông lưu ý rằng tuần trước Covid-19 là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở Mỹ.

Khác với Trump, Biden trực tiếp đề cập tới những nạn nhân của đại dịch. “Đối với gia đình và bạn bè của những người đã mất, vết thương lớn trong trái tim họ sẽ chẳng bao giờ có thể lành lặn”, ông nói.

“Chúng ta đang sống chung với đại dịch quá lâu, chúng ta có nguy cơ trở nên tê liệt vì nó tác động tới tất cả chúng ta. Bạn biết đấy chúng ta đã cam chịu cảm giác không thể làm được gì, không thể tin tưởng lẫn nhau, chấp nhận cái chết, nỗi đau đớn và khổ cực”, Biden nói.

Biden thêm rằng ông sẽ “ghi công tất cả những người” liên quan tới việc phát triển vaccine, đồng thời cho biết “phát triển vaccine là một nhiệm vụ tối quan trọng”. Ông cũng bày tỏ lo ngại theo kế hoạch của chính quyền Trump, việc tiêm chủng sẽ bị đình trệ sau đợt triển khai đầu tiên, trừ khi Quốc hội Mỹ chấp thuận cung cấp thêm ngân sách.

Tuy nhiên, Biden cho rằng vaccine là chưa đủ. Ông cam kết sẽ yêu cầu đeo khẩu trang tại các khu vực thuộc sở hữu liên bang hoặc trên các chuyến xe buýt, tàu điện và chuyến bay liên bang. Đồng thời ông cũng khuyến khích người Mỹ dùng khẩu trang ở các địa điểm khác ít nhất trong 100 ngày đầu tiên nhậm chức.

“Chúng tôi cần sự giúp đỡ của các bạn”, Biden nói. “Hãy đeo khẩu trang ít nhất trong 100 ngày. Đó là cách dễ nhất bạn có thể làm để giảm số ca nhiễm, nhập viện và tử vong vì Covid-19. Bất kể quan điểm chính trị của bạn là gì, hãy đeo khẩu trang trong 100 ngày đầu chúng tôi nhậm chức, 100 ngày sẽ tạo ra sự khác biệt. Nó không phải tuyên bố chính trị. Đó là hành động yêu nước”.

Khi đối mặt với viễn cảnh phải tiếp quản một đất nước bị đại dịch hoành hành, Biden cũng cố tìm cách gửi đi thông điệp của mình với những hy vọng, hứa hẹn biến đau khổ thành cam kết hành động. “Hãy thoát ra khỏi nỗi đau chung của chúng ta. Chúng ta phải tìm ra mục đích chung để kiểm soát đại dịch, để cứu tính mạng mọi người và hàn gắn đất nước”, ông nói.