Hai phiên xử 3 thanh niên tội hiếp dâm qua lời kể luật sư

“Tại phiên xử trước đây, chúng tôi đã nêu hàng loạt “lỗi” điều tra, cho thấy chứng cứ kết tội vừa yếu vừa thiếu, nhưng không được tòa xem xét”, luật sư Phạm Thanh Bình nhớ lại quá trình bào chữa cho 3 thanh niên kêu oan tội hiếp dâm.

Biết tin hôm nay Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao sẽ mở phiên giám đốc thẩm xem xét đề nghị của VKSND Tối cao tuyên 3 thanh niên (Nguyễn Đình Kiên (tức Lợi), Nguyễn Đình Kiên, Nguyễn Đình Tình) không phạm tội cướp tài sản và hiếp dâm, luật sư Phạm Thanh Bình và luật sư Nông Thị Hồng Hà hồi hộp chờ đợi kết quả.

“Đây là vụ án khiến tôi trăn trở… Đã là sự thật, thì không cách gì bóp méo được. Tôi mong phiên tòa sẽ trả lại danh dự cho những thanh niên này”, luật sư Bình chia sẻ.

Trong căn phòng trên gác 2 tại một phố nhỏ yên tĩnh ở Hà Nội, hai luật sư nhớ lại phiên xử sơ thẩm cách đây 8 năm tại TAND tỉnh Hà Tây (cũ). Khi đó, ông Bình và bà Hà tham gia bào chữa cho Tình, Kiên và Lợi.

Ông Bình kể, phiên tòa diễn ra trọn ngày 21/1/2002. Hôm đó trời lạnh buốt, hàng trăm người dân lũ lượt kéo đến, chật kín phòng xử. Tình, Kiên, Lợi gầy gò vận chiếc áo tù kẻ sọc phong phanh, run người vì rét.

“Chủ toạ là bà Nguyễn Thị Xuân Phương, Phó chánh án TAND tỉnh Hà Tây, nay là Phó chánh án TAND Hà Nội”, ông Bình nói.

Lợi KIên Tình (từ trái qua) đang bắt đầu những ngày tháng làm lại cuộc đời. Niềm vui đang dần nở trên môi họ. Ảnh: Anh Thư

Theo truy tố của VKSND tỉnh Hà Tây, 20h30 phút ngày 24/10/2000, Tình, Kiên và Lợi bàn nhau đi trấn lột. Lợi mang theo gậy gỗ và dao nhọn, Tình cầm điếu cày bằng tre. Đến gần trạm bơm Yên Nghĩa, Hà Đông, phát hiện anh Hải và chị Hằng đang ngồi tâm sự, 3 thanh niên cởi bỏ quần áo dài, giấu cùng giày dép ở vườn cây gần đó rồi lội qua mương tiếp cận đôi nam nữ.

Khi Tình khống chế anh Hải, Lợi cởi áo phông rồi hãm hiếp chị Hằng với sự giúp sức của Kiên giữ chân cô gái. Lần lượt sau đó, Kiên và Tình đã giở trò đồi bại với người yêu của anh Hải.

Khi Lợi bắt anh Hải cởi quần dài, người đàn ông này đã ném thẳng quần vào mặt Lợi rồi bỏ chạy, tri hô “cướp, cướp”. Lợi đuổi theo cầm gậy vụt mạnh vào tay của Hải… Nhóm 3 thanh niên vội bỏ chạy.

Từ chiếc áo nạn nhân cho rằng hung thủ bỏ lại hiện trường, cơ quan điều tra đã truy tìm thủ phạm. Một người trưởng thôn khi đó có xác nhận rằng, đã nhìn thấy Lợi từng mặc chiếc áo giống như vậy. Ngày 12/12/2000 Lợi bị bắt. Do lời khai tối đó có đi chơi cùng với Tình và Kiên, ngày hôm sau, hai người này lần lượt bị bắt.

Cơ quan tố tụng cho biết các chứng cứ kết tội 3 người này là có căn cứ. Chẳng hạn, chiếc áo phông thu tại hiện trường đã được một số nhân chứng xác định là của Lợi. Tại cơ quan điều tra, Lợi cũng nhận đã bỏ quên sau khi hãm hiếp chị Hằng. Đặc biệt, nữ nạn nhân nhận dạng qua ảnh, xác định Lợi chính là một trong ba người tham gia vụ hiếp dâm…

Luật sư Hà nhớ phiên tòa hôm đó vắng mặt chị Hằng. Suốt quá trình thẩm vấn, Lợi, Kiên và Tình đều không nhận đã gây ra hành vi như cáo buộc của VKS.

Ba bị cáo đưa ra bằng chứng ngoại phạm rằng thời điểm xảy ra sự việc họ đang dự sinh nhật một người bạn cùng thôn. Một số người có mặt trong phòng xử cũng xin được ra làm chứng việc này.

“Họ một mực cho rằng đã bị cơ quan điều tra mớm, bức cung, nhục hình”, nữ luật sư kể.

Nghiên cứu tỷ mỉ vụ việc, thậm chí đến tận hiện trường để quan sát, và gặp gỡ nhiều nguồn tin, hai luật sư nhiều kinh nghiệm nhận thấy vụ án có nhiều điểm đáng ngờ.

Trong phần bào chữa, bà Hà cho biết trong hồ sơ anh Hải và chị Hằng đều khẳng định một trong ba kẻ phạm tội có một tên mặt choắt nói giọng La Cả. Chị Hằng còn kể với bạn rằng “có hai thằng trẻ khoảng 18 tuổi và một thằng già…”. Nhưng qua tìm hiểu của luật sư thì trong ba bị cáo không có ai nói giọng La Cả, lại cùng ở lứa tuổi 18-20, không có ai đến mức phải gọi là “thằng già”.

Một điểm nữa là cô gái khai tối hôm đó mặc “áo ngủ vải hoa trắng, quần đùi ngắn”, nhưng Kiên và Tình lại khai cô này “mặc quần âu màu đen, áo trắng dài tay”.

Trước ngày bị bắt, Kiên đang trong thời gian nghĩa vụ quân sự. Ảnh: Anh Thư

Luật sư Hà còn đưa ra nhiều chứng cứ cho thấy diễn biến cơ bản của vụ án được phản ánh trong cáo trạng đều dựa vào lời khai nhận của Kiên. Tuy nhiên, trong các lời khai này chứa rất nhiều mâu thuẫn. Ví dụ, bản cung ngày 7/2/2001, Kiên khai khi cả bọn bỏ chạy, Kiên là người quay lại lấy quần áo đã giấu ở vườn. Trong khi đó các lời khai trước, Kiên lại xác định Lợi mới chính là người quay lại.

Theo bà Hà lời khai của Kiên không chỉ mâu thuẫn với các lời khai trước đó, mà còn mâu thuẫn với lời khai của Tình và Lợi về nhiều tình tiết vụ án…

“Trong trường hợp này, lẽ ra cơ quan điều tra phải tiến hành đối chất giữa bị cáo với bị hại, với các nhân chứng. Đồng thời tổ chức thực nghiệm hiện trường để làm rõ những mâu thuẫn này…”, bà Hà trình bày trước HĐXX.

Ngồi bên cạnh, luật sư Bình nhớ lại, hôm đó tranh luận lại quan điểm bào chữa của luật sư, đại diện VKS giữ nguyên quan điểm cho rằng các bị cáo không nhận tội, mâu thuẫn trong các lời khai là nhằm trốn tránh pháp luật.

“Tất cả những bằng chứng, luận cứ mà chúng tôi đưa ra đã không được chấp nhận”, bà Hà cho hay.

“Trong lời nói sau cùng, Lợi nói: Cháu không nhận tội không phải vì ngoan cố, nhưng cháu không phạm tội. Mong tòa hãy tìm ra kẻ có tội để minh oan cho cháu”, luật sư Bình đọc trong cuốn sổ ngả màu mà ông ghi chép diễn biến phiên xử hôm đó.

Với bản án dài 9 trang, phiên xử do thẩm phán Nguyễn Thị Xuân Phương điều khiển xác định: “Lời phản cung của các bị cáo tại phiên tòa thể hiện sự quanh co chối tội”.

TAND Hà Tây tuyên phạt Lợi 16 năm tù do được coi là người khởi xướng, đứng đầu. Tình nhận án 14 năm và Kiên khai báo thành khẩn và có đơn tự thú, nên chỉ bị phạt 11 năm tù.

Cả ba người bị kết tội ngay lập tức làm đơn kháng cáo kêu oan. 3 tháng sau, phiên phúc thẩm của TAND Tối cao do thẩm phán Hoàng Thị Kim Oanh làm chủ tọa đã được mở. Theo cấp phúc thẩm, ba bị cáo có mối quan hệ họ hàng, không có mâu thuẫn do vậy lời khai ở cơ quan điều tra là có cơ sở tin cậy, phù hợp với tài liệu và chứng cứ có trong hồ sơ.

“Tại phiên sơ thẩm và phiên tòa hôm nay, các bị cáo cho rằng vì bị ép cung, đánh đập mà phải nhận tội là không có căn cứ. Ngay cả lá thư viết về cho gia đình, bị cáo Lợi vẫn thừa nhận hành vi phạm tội và dặn bố mẹ phải lo chạy tiền trả cho người bị hại để được nhẹ tội”, án phúc thẩm nêu rõ.

TAND Tối cao không chấp nhận đề nghị của luật sư hủy án sơ thẩm để điều tra lại vì xét thấy: “Cơ quan điều tra đã tiến hành điều tra vụ án theo đúng trình tự và thủ tục tố tụng, việc điều tra đầy đủ, khách quan và toàn diện… Cấp sơ thẩm đã kết án các bị cáo về tội cướp tài sản, hiếp dâm là có căn cứ chứ không phải oan như các bị cáo nại ra”.

Với phân tích trên, tòa phúc thẩm tuyên y án sơ thẩm về tội danh và hình phạt với 3 bị cáo.

Suốt 8 năm kể từ khi có phán quyết trên, 3 người mang tội vẫn tiếp tục kêu oan. Tháng 2/2010, sau gần 10 năm ngồi tù, họ bất ngờ được “thả tự do” sau khi VKS Tối cao chỉ ra tới 9 lỗi nghiêm trọng trong điều tra, xét xử.

Theo Viện phó VKSND Tối cao Lê Hữu Thể, trong vụ án này các sai sót xảy ra ngay từ giai đoạn điều tra, truy tố. Khi xét xử, tòa án đã không xem xét, đánh giá đầy đủ, kỹ lưỡng, toàn diện, khách quan các tài liệu có trong hồ sơ vụ án dẫn tới việc ra một bản án không phù hợp với diễn biến khách quan của vụ án. Đây là do việc nghiên cứu hồ sơ vụ án chưa kỹ của những người được phân công trực tiếp xử lý vụ án này. Trong bản kháng nghị đề nghị Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao xem xét vụ án theo thủ tục giám đốc thẩm để hủy hai bản án, tuyên 3 bị cáo “không phạm tội cướp tài sản và hiếp dâm”, VKSND tối cao nhận thấy các bản án đã “căn cứ tài liệu điều tra thiếu tính khách quan để kết tội các bị cáo”. Đặc biệt việc xét hỏi tại cả hai phiên tòa là “phiến diện, không đầy đủ” khiến việc kết tội “không đúng với những tình tiết khách quan của vụ án”. Quá trình thẩm vấn lại chỉ tập trung vào các tình tiết buộc tội đã có trong hồ sơ để kết tội theo kết luận điều tra và quyết định truy tố. Công tác điều tra vi thiếu khách quan, không đầy đủ và triệt để, nhiều chứng cứ gỡ tội chưa được xác minh làm rõ…

* Tên nạn nhân đã thay đổi

Theo vnexpress