Hai bang quyết định Thượng viện Mỹ khi ‘tỉ số’ đang là 48-49

Arizona và Nevada đang là hai dấu hỏi lớn nhất, với số lượng phiếu bầu đáng kể chưa được kiểm.

Nếu một trong hai đảng “quét sạch” hai bang này, bên đó sẽ nắm quyền kiểm soát Thượng viện bất kể điều gì xảy ra ở “bang đào” Georgia vào tháng 12 tới.

Bản đồ bầu cử giữa kỳ Thượng viện Mỹ, với các bang màu đỏ thuộc về đảng Cộng hòa, xanh – đảng Dân chủ, vàng – phải đấu vòng tiếp và không màu là bang không tổ chức bầu cử.

Ứng viên Dân chủ John Fetterman đã có cuộc lật đổ tại bang Pennsylvania vào sáng 9/11 (theo giờ địa phương), mang lại cho đảng của mình chiếc ghế thứ 48 ở cuộc đua Thượng viện, trong khi Thượng nghị sĩ Ron Johnson đảm bảo duy trì vị trí đương nhiệm với chiếc ghế thứ 49 cho đảng Cộng hòa. Hai đảng đang ở thế sát nút, 48-49, nghĩa là đảng nào giành chiến thắng ở hai trong ba cuộc đua nổi bật ở Arizona, Nevada và Georgia (nơi đang chuẩn bị bỏ phiếu thêm vòng 2 -đấu loại, vì hai ứng viên đều không đạt đủ ít nhất 50% phiếu bầu ở vòng 1 hôm 8/11) sẽ kiểm soát Thượng viện.

Lúc này, Arizona và Nevada đang là những dấu hỏi lớn nhất, với số lượng phiếu bầu đáng kể vẫn chưa được kiểm ở cả hai bang. Nếu một trong hai đảng “quét sạch” hai bang này, bên đó sẽ nắm quyền kiểm soát Thượng viện bất kể điều gì xảy ra ở Georgia vào tháng tới.

Tại Nevada, Thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ Catherine Cortez Masto đối đầu với Adam Laxalt của Đảng Cộng hòa. Ông Laxalt dẫn đầu với hơn 70% số phiếu dự kiến đã kiểm. Nhưng vẫn còn một chặng đường dài phía trước và lợi thế của Laxalt chưa thể nói lên điều gì vì có rất nhiều phiếu chưa kiểm có thể nghiêng về đảng Dân chủ. Hai quận đông dân nhất của Nevada – quận Clark nghiêng về Dân chủ, là quê nhà của Las Vegas và quận Washoe – còn ít nhất hàng chục nghìn lá phiếu chưa được kiểm.

Joe Gloria, trưởng phòng bầu cử của quận Clark, cho biết trong một cuộc họp báo vào chiều 9/11 (giờ địa phương) rằng 14.718 phiếu bầu sẽ được báo cáo vào tối cùng ngày và quận có kế hoạch công bố kết quả một đợt kiểm phiếu mới mỗi ngày một lần trong những ngày tới.

Hai ứng cử viên đua tranh ghế thượng viện đại diện bang Nevada, Catherine Cortez Masto (Dân chủ – bên trái) và Adam Laxalt (Cộng hòa)

Tương tự, các quan chức ở quận Washoe cũng còn rất nhiều lá phiếu để kiểm. Đến 9/11 (giờ địa phương), các quan chức ở đó cần phải kiểm đếm 39.000 lá phiếu qua thư đã nhận được trước Ngày Bầu cử, cùng với 18.000 lá phiếu qua thư nhận được vào ngày 8/11 – cũng như những lá phiếu được đóng dấu bưu điện đúng hạn sẽ đến trong vài ngày tới. Chưa kể các “quận đỏ” ở nông thôn vẫn có hàng nghìn lá phiếu cần kiểm.

Tại bang Arizona tình hình cũng tương tự, còn nhiều phiếu bầu chưa kiểm. Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Mark Kelly có lợi thế hơn và vị trí dẫn đầu của ông trước Blake Masters của đảng Cộng hòa dự kiến sẽ giảm đáng kể – nhưng có thể không bị xói mòn hoàn toàn. Tính đến sáng 9/11 (giờ địa phương), khoảng 60%số phiếu bầu đã được kiểm trong tiểu bang.

Riêng tại quận Maricopa, quận lớn nhất, đông dân nhất của tiểu bang, trưởng ban bầu cử của quận đang trên Twitter rằng vẫn còn hàng trăm nghìn phiếu bầu cần kiểm. Các quan chức cho biết trước cuộc bầu cử rằng họ hy vọng sẽ có 99% số phiếu bầu được kiểm vào ngày 11/11.

Hai ứng viên trong cuộc đua tại bang Arizona, Mark Kelly (Dân chủ) và Blake Masters (Cộng hòa). Ảnh: Newsweek

Tại bang Georgia, Thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ Raphael Warnock dẫn trước Herschel Walker của Đảng Cộng hòa trong gang tấc. Vấn đề đối với Warnock – và các đảng viên Dân chủ – là nghị sĩ đương nhiệm đã giảm xuống dưới mức đa số 50%. Điều này khiến hai ứng viên phải bước vào một vòng bỏ phiếu khác, dự kiến vào 6/12.

Nếu hai đảng chia đôi Arizona và Nevada, quyền kiểm soát của Thượng viện một lần nữa sẽ thuộc về “bang Đào” (Peach State – biệt danh của Georgia nơi trồng nhiều đào), giống như từng xảy ra vào năm 2020. Hai năm trước, đảng Dân chủ đã giành chiến thắng ở vòng đấu loại của bang này, qua đó cân bằng tỉ số 50/50 tại Thượng viện, và nhờ có lá phiếu của Phó Tổng thống Kamala Harris, họ đã giành quyền kiểm soát Thượng viện.

Ứng viên Dân chủ Warnock giành được lợi thế hơn ở vòng một, nhưng điều đó không đảm bảo rằng ông sẽ thắng thế khi đấu loại vào tháng 12. Ở cuộc đấu tương tự năm 2020, Thượng nghị sĩ Cộng hòa khi đó là David Perdu dẫn trước ở vòng 1, nhưng đã bị đối thủ Dân chủ là Jon Ossoff vượt lên ở vòng 2.

Một sự khác biệt đáng kể đối với vòng bỏ phiếu thứ hai ở Georgia năm nay là thời gian. Các cuộc “runoff” (đấu loại) thường diễn ra vào tháng 1, nhưng sau khi phải chịu những tổn thất vào năm 2021, Đảng Cộng hòa tại bang Georgia đã thay đổi luật để đẩy các cuộc bỏ phiếu vòng 2 lên khoảng 1 tháng, vào tháng 12 của năm trước đó.

Trong khi đó tại Hạ viện, Đảng Cộng hòa vẫn đang dẫn đầu cuộc đua, nhưng số lượng chiến thắng vẫn thấp hơn so với mong đợi. Trong số 26 cuộc đua ở Hạ viện mà tờ Politico dự báo sẽ có “lật đổ”, đảng Cộng hòa chỉ thắng 11 cuộc tính đến tối 9/11 (giờ địa phương).

Tính đến 15h chiều 10/11 (giờ VN), đảng Cộng hòa giành được 222 ghế hạ viện, đảng Dân chủ được 213 ghế – theo kênh NBC News.