Gruzia rơi vào tình trạng hỗn loạn chính trị sau cuộc bầu cử quốc hội
Cuộc khủng hoảng này không chỉ đ.e dọ.a sự ổn định trong nước mà còn làm lu mờ cơ hội gia nhập Liên minh châu Âu (EU) của Gruzia.
Cử tri Gruzia bỏ phiếu tổng tuyển cử ở vùng Kakheti, ngày 26/10/2024. Ảnh: REUTERS/TTXVN
Theo AFP ngày 27/10, cuộc bầu cử quốc hội tại Gruzia vào cuối tuần qua đã châm ngòi cho một cuộc khủng hoảng chính trị mới, khi phe đối lập cáo buộc đảng cầm quyền “gian lận kết quả bầu cử”. Cuộc bỏ phiếu này được coi là phép thử quan trọng về nền dân chủ của quốc gia vùng Kavkaz và có thể ảnh hưởng đến cơ hội gia nhập EU của nước này.
Công bố từ Ủy ban Bầu cử Trung ương Gruzia cho thấy, với hơn 99% phiếu bầu được kiểm đếm, đảng cầm quyền Giấc mơ Gruzia đã giành chiến thắng với 54,08% số phiếu. Trong khi đó, liên minh bốn đảng đối lập thân phương Tây chỉ đạt 37,58%.
Kết quả này mang lại cho đảng Giấc mơ Gruzia 91 ghế trong quốc hội 150 thành viên. Số ghế này đủ để họ điều hành chính phủ nhưng không đạt đa số tuyệt đối để thông qua các lệnh cấm theo hiến pháp đối với các đảng đối lập.
Thủ tướng Irakli Kobakhidze tuyên bố đây là “chiến thắng ấn tượng” và cáo buộc phe đối lập “phá hoại trật tự hiến pháp của đất nước”. Tuy nhiên, điều đáng chú ý là kết quả trên hoàn toàn trái ngược với dự đoán của công ty thăm dò ý kiến Mỹ Edison Research.
Video đang HOT
Phe đối lập đã ngay lập tức phản đối kết quả bầu cử. Tina Bokuchava, lãnh đạo Phong trào Thống nhất Quốc gia (UNM), tuyên bố kết quả bầu cử đã bị “làm giả” và đây là “nỗ lực đán.h cắp tương lai của Gruzia”. Trong khi đó, Nika Gvaramia, lãnh đạo đảng tự do Akhali, gọi đây là “cuộc đảo chính hiến pháp”.
Theo nhà phân tích Gela Vasadze từ Trung tâm Phân tích Chiến lược Gruzia, quốc gia này đang “lao vào tình trạng bất ổn chính trị không xác định thời hạn” và hy vọng gia nhập EU đang “mờ nhạt”. Ông cũng nhận định rằng phe đối lập thiếu những nhà lãnh đạo có sức lôi cuốn để chuyển hóa sự bất mãn của người dân thành làn sóng phản đối hiệu quả.
Đảng Giấc mơ Gruzia, nắm quyền từ năm 2012, đã từng theo đuổi chính sách thân phương Tây nhưng lại thay đổi hướng đi trong hai năm qua. Họ đã thông qua luật “ảnh hưởng nước ngoài” gây tranh cãi, khiến Brussels phải đóng băng tiến trình gia nhập EU của Gruzia và Mỹ áp đặt trừng phạt với nhiều quan chức nước này.
Nỗ lực luận tội Tổng thống Gruzia thất bại
Tổng thống Zourabichvili đổ lỗi cho đảng cầm quyền đã làm tổn hại đến tương lai châu Âu của Gruzia khi tìm cách luận tội bà.
Xe buýt đi ngang qua một áp phích bầu cử của ứng cử viên tổng thống Salome Zourabichvili vào tháng 11/2018. Ảnh: AFP/Getty Images
Đảng cầm quyền Gruzia đã thất bại trong nỗ lực luận tội Tổng thống Salome Zourabichvili, người theo quan điểm thân phương Tây, vào ngày 18/10.
Theo tờ Politico, đảng Giấc mơ Gruzia cầm quyền đã tiến hành thủ tục đòi luận tội tổng thống sau khi bà Zourabichvili tự tổ chức các cuộc họp với các nhà lãnh đạo châu Âu để vận động cho Gruzia ứng cử vào EU dù không được chính phủ cho phép. Đảng này cần 100 phiếu tại quốc hội để luận tội tổng thống, nhưng chỉ nhận được sự ủng hộ của 86 nhà lập pháp.
Trước đó, hôm 16/10, Tòa án Hiến pháp Gruzia - cơ quan bị phe đối lập cho là chịu ảnh hưởng của chính phủ - đã ra phán quyết khẳng định tổng thống đã vi phạm hiến pháp, và ủy quyền cho quốc hội tổ chức cuộc bỏ phiếu nhằm mở đường phế truất tổng thống. Đồng ý với đảng Giấc mơ Gruzia, Tòa án kết luận: "Vào ngày 31/8, ngày 1 và 6/9/2023, trong chuyến công tác nước ngoài, Tổng thống Gruzia Salome Zourabichvili đã thực thi quyền đại diện trong lĩnh vực chính sách đối ngoại mà không có sự đồng ý của chính phủ, do đó vi phạm Hiến pháp".
Việc Tòa án Hiến pháp mở đường luận tội tổng thống cho thấy sự chia rẽ trong nội bộ chính phủ Gruzia. Sau khi đắc cử tổng thống với tư cách thành viên của đảng Giấc mơ Gruzia, bà Zourabichvili đã rời đảng, cáo buộc đảng này thân Nga và cho rằng họ không cam kết đủ mạnh với mục tiêu gia nhập EU.
Phát biểu trước quốc hội ngày 18/10, Tổng thống Zourabichvili cũng cho rằng quyết định của Tòa án Hiến pháp đã củng cố hơn nữa ảnh hưởng của đảng Giấc mơ Gruzia đối với hệ thống tư pháp. Bà cũng chỉ trích đảng cầm quyền đối xử tôn trọng với các nhà lãnh đạo Nga trong khi hành động đi ngược lại tương lai châu Âu của Gruzia.
Trong năm nay, chính phủ Gruzia đã từ chối cho phép bà Zourabichvili thực hiện một số chuyến công du, bao gồm cả tới Ukraine và một số thủ đô của EU. Bất chấp sự cản trở đó, bà Zurabishvili vẫn tổ chức các cuộc họp ở Berlin và Brussels vào tháng 8 và tháng 9.
Sau cuộc gặp với Tổng thống Gruzia, Chủ tịch Hội đồng Châu Âu Charles Michel đã đăng dòng tweet rằng ông hoan nghênh cam kết của bà Zourabichvili trong việc tiến lên trên con đường đi tới EU và khẳng định bà nhận được sự ủng hộ hoàn toàn của EU.
Mặc dù từng tranh cử với tư cách độc lập nhưng bà Zourabichvili đã được đảng Giấc mơ Gruzia ủng hộ mạnh mẽ trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2018. Tuy nhiên, mối quan hệ nhanh chóng trở nên xấu đi.
Không giống như Ukraine và Moldova, Gruzia đã không đảm bảo được tư cách ứng cử viên thành viên EU vào năm ngoái. Họ chỉ được EU công nhận tư cách "tầm nhìn châu Âu", với lời hứa sẽ nhận được tư cách ứng cử viên nếu thực hiện hàng chục cải cách, bao gồm cả vấn đề pháp quyền và nhân quyền.
Tổng thống Zourabichvili nhấn mạnh rằng các chuyến thăm châu Âu của bà là nhằm mục đích nâng cao cơ hội nhận được tư cách ứng cử viên của Gruzia. Nhưng đảng cầm quyền cáo buộc bà đang cố gắng làm tổn hại đến những nguyện vọng tương tự hướng về EU.
Trước khi tiến hành cuộc bỏ phiếu mở đường cho việc luận tội tổng thống, đảng Giấc mơ Georgia đã thừa nhận họ khó có thể giành đủ phiếu. Nhưng Chủ tịch đảng, Irakli Kobakhidze, khẳng định điều quan trọng là phải xác định rằng tổng thống đã vi phạm hiến pháp.
Sau tuyên bố của tòa án, ông Kobakhidze gọi bà Zourabichvili là "con vịt què". Còn nữ tổng thống đáp lại rằng các thành viên đảng cầm quyền là những "người nhỏ nhen" mà bà không ngại đối mặt.
Đảng Giấc mơ Gruzia cầm quyền giành chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử Ủy ban bầu cử trung ương Gruzia ngày 27/10 thông báo kết quả của cuộc tổng tuyển cử, được tổ chức trước đó 1 ngày, theo đó, đảng cầm quyền Giấc mơ Gruzia đã giành chiến thắng. Tổng thống Gruzia Salome Zourabichvili tại điểm bỏ phiếu tổng tuyển cử ở Tbilisi, ngày 26/10/2024. Ảnh: REUTERS/TTXVN Phát biểu tại cuộc họp báo, Chủ tịch...