Gỏi hoa xuyến chi lạ miệng ở Tây Bắc
Ít ai biết rằng, hoa xuyến chi có thể sử dụng làm gỏi, vị tươi giòn, bùi bùi, lại có nhiều tác dụng cho cơ thể.
Hoa xuyến chi có nhiều tên gọi khác nhau, thường mọc dại ven đường nên ít người nghĩ đến việc sử dụng nó như một nguyên liệu nấu ăn. Tuy nhiên, ở nhiều địa phương vùng núi phía Bắc như Yên Bái, hoa xuyến chi được xem như loại đặc sản vừa ngon lại có tác dụng bổ dưỡng. Cách phổ biến nhất là xào hoa với tỏi, thịt bò. Ngoài ra, hoa xuyến chi làm gỏi cũng có hương vị rất đặc biệt.
Gỏi hoa xuyến chi đặc sản Tây Bắc. Ảnh: Nguyên Chi
Theo Đông y, hoa xuyến chi có vị đắng nhạt, nhiều tác dụng mát gan, bổ phổi, thanh nhiệt, thải độc, sát trùng vết thương, chống viêm, thường dùng để trị bệnh viêm họng, viêm ruột, tiêu chảy, trị bệnh ngoài da như dị ứng, mề đay. Loài hoa dại này có thể bắt gặp ở bất cứ đâu như quanh bờ ruộng, ven đường quốc lộ, trong các bụi cây và lẫn với cỏ dại. Hoa xuyến chi thuộc họ cúc, hoa nhỏ, có 5 cánh trắng quanh nhị vàng tươi. Thân cây thấp, lá xanh, nhỏ xinh.
Video đang HOT
Do mọc bờ bụi nên không phải cây hoa nào cũng có thể chế biến được mà phải qua tuyển chọn kỹ càng để đảm bảo vệ sinh. Thông thường, người ta chỉ hái hoa quanh bờ suối ở những vùng núi cao – những nơi có không khí trong lành và nguồn nước sạch.
Hoa phải hái khi còn non và chỉ lấy phần ngọn. Công đoạn sơ chế nguyên liệu cũng rất cầu kỳ. Hoa có mùi khá hắc và đắng nên sau khi hái về, phải luộc hai lần sau đó vắt thật kỹ để hết dầu. Sau mỗi lần luộc, cây lại được ngâm vào nước lạnh có bỏ đá để giữ được màu xanh và độ giòn. Cuối cùng, sau vài lần luộc và vắt, chúng mới được dùng để trộn gỏi.
Hoa xuyến chi mọc dại ven đường.
Với người dân vùng núi phía Bắc, thịt trâu gác bếp chính là linh hồn của những bữa ăn. Khi kết hợp cùng với loại cây mọc dại bờ suối, món ăn trở nên vừa hấp dẫn vừa gần gũi, bình dị. Thịt trâu thơm, đã thấm sẵn vị mắc khén. Cây xuyến chi ăn bùi bùi, giòn giòn, không hề có vị hắc của cây dại. Chúng thấm đẫm vị chua chua ngọt ngọt cay cay của gia vị trộn gỏi (nộm), thêm chút lạc, rau mùi, cà rốt và vừng rang.
Gỏi hoa xuyến chi thịt trâu gác bếp hương vị hợp nhau đến lạ. Thịt trâu xé nhỏ, mùi hơi khét đặc trưng. Cây xuyến chi giòn tươi, rau mùi, hành tây và vừng thơm thơm. Một số nơi còn cho thêm phồng tôm giống các món gỏi miền Nam. Gỏi hoa xuyến chi thường ăn cùng các món ăn vùng núi như xôi chim nấu từ nếp Tú Lệ, canh rau củ rừng…
Gỏi nấm tôm mực, món ngon của ngoại
.Ngoại vào thành phố khám bệnh, con cháu thừa dịp dẫn ngoại đi đó đây cho ngoại biết "thành phố".
Gỏi nấm tôm mực ẢNH: TẠ TƯ VŨ
Lần nọ, trong quán ăn, khi những đĩa gỏi bày ra trước mặt, thằng cháu 14 tuổ.i của ngoại hồn nhiên hỏi: "Bà ngoại có biết làm gỏi hôn?"... Cả bàn chưng hửng nhìn cả hai, bà ngoại dỗi: "Ngày mai ngoại làm gỏi cho con ăn".
Thế là hôm sau, ngoại hổng chịu đi đâu cùng mọi người nữa mà sai con gái chở ra chợ mua đủ thứ nguyên vật liệu. Buổi cơm chiều cuối tuần, khi cơm nước dọn ra bàn, ngoại bưng ra một âu gỏi nấm tôm mực cực kỳ hấp dẫn để giữa bàn, thằng cháu cưng của ngoại lại hỏi: "Nấm mà trộn gỏi thì mềm nhũn, ăn sao ngon nữa ngoại?".
Ngoại chẳng nói gì, kéo cái ghế ngồi gác chân: "Tao mà thấy mày gắp đũa thứ hai là ăn cây nha con". Cả bàn cười ồ, ai cũng rón rén gắp thử miếng gỏi nấm... rồi lại gắp...
Chỉ qua vài lượt gắp đầu tiên, chẳng ai trong nhà còn lòng dạ nào mà bình phẩm nấm có mềm nhũn gì hay không nữa. Món gỏi nấm tôm mực của ngoại quá ngon và lạ. Vị dai dai của nấm hòa quyện cùng cảm giác chua ngọt, giòn rụm của hành tây, cà rốt, và đặc biệt là những miếng mực dày cộm, xoắn tít từng thớ thịt hạt lựu no tròn như những ống chỉ, và vị ngọt của tôm cứ quyện vào nhau. Không ăn thì tiếc vì thèm, mà ăn nữa thì hổng lẽ cứ ăn gỏi thay cơm?
Ngoại nhìn con cháu, móm mém cười. Ngoại xúc một thìa to gỏi nấm bỏ vào chén thằng cháu: "Ăn đi ông, tui biết ông kết rồi phải hôn?". Cả bàn lại cười ầm lên, thằng cháu lỏn lẻn chìa nón tay "number one" về phía ngoại. Các cô con gái trong nhà nhao nhao đòi ngoại hướng dẫn cách làm gỏi nấm tôm mực. Ngoại vẻ mặt rạng ngời, xúi con cháu ăn thêm, rồi thủng thẳng chỉ cách thức.
Muốn có đĩa gỏi nấm tôm mực ngon, thì nấm đùi gà là lựa chọn không thể bỏ qua. Ngoại nói rằng, nấm đùi gà là vua của các loại nấm không chỉ vì hương vị lạ lùng của nó, mà còn vì thành phần dinh dưỡng thuộc hàng "top" trong họ nhà nấm. Ngoài "kho" vitamin và các amino acid, nấm đùi gà còn cung cấp thêm các khoáng chất tăng cường trí lực, lưu thông khí huyết. Nấm mua về rửa sạch, xắt lát với độ dày vừa phải, luộc tầm 1 phút rồi lấy ra vắt ráo. Mực thì làm sạch, tẩm ướp rồi phi thơm hành tỏi, xào qua cùng gia vị. Hành tây, cà rốt xắt sợi, ngâm nước lạnh pha chút giấm để giữ độ giòn. Tôm luộc xong bóc vỏ, ngâm nước đá.
Món gỏi ngon ở cách làm nước mắm chua ngọt, ngoại chỉ bí quyết làm mắm phải là công thức 1-2-1 để có được nước mắm ngon. 1 muỗng mắm, 2 muỗng nước, 1 muỗng đường, mấy gia vị "lẻ tẻ" còn lại như chanh, ớt, thì tùy vị người ăn mà nêm nếm vào. Xong hết tất cả thì trộn cà rốt, hành tây, nấm với mắm, rồi cho tôm, mực vào, nêm nếm thêm chút gia vị cho phù hợp và bày gỏi ra đĩa.
Chính món gỏi nấm tôm mực vừa lạ, vừa ngon nức nở này đã se duyên ông bà ngoại lại với nhau khi xưa. Giờ đây, ông ngoại đã về trời, bà ngoại ở lại để chế biến món gỏi "thần sầu" cho con cháu thưởng thức hương vị đủ cả chua cay ngọt bùi...
Gỏi gà rau diếp cá Rau diếp cá có nhiều công dụng như chữa ho, ngăn ngừa mụn, chống lão hoá, trị sỏi thận, kết hợp với thịt gà thành món gỏi mới lạ. Nguyên liệu: - Gà ta: 500 gr - Rau diếp cá: 200 gr - Hành tây: 1 củ - Đậu phộng rang - Gừng, tỏi, ớt, chanh - Hành phi Cách làm: Bước 1:...