Góc khuất của công nhân xuất ngoại làm lao động ở Nhật Bản
Sang Nhật Bản theo chương trình đào tạo lao động, nhưng nhiều công nhân Trung Quốc phải làm việc trong điều kiện bị bóc lột và nợ lương.
Tang Xili, 35 tuổ.i, đến Nhật Bản năm 2013 với hy vọng kiếm đủ tiề.n trong ba năm để xây một căn nhà mới cho con cái. Nhưng thay vào đó, cuối cùng Tang lại đang ở trong một khu nhà tạm bợ sau khi chấm dứt lao động với người chủ đã nợ cô 3,5 triệu yen (31.000 USD) tiề.n lương chưa thanh toán.
Người phụ nữ đến từ thành phố Nghi Chinh của Trung Quốc nói rằng cô làm việc nhiều giờ trong sáu ngày mỗi tuần, nhưng được trả thấp hơn mức lương tối thiểu làm thêm giờ. Cô cũng không thể đổi công ty vì các điều khoản thị thực.
“Tôi thực sự hối hận vì đã đến Nhật Bản. Tôi sẽ không khuyên bạn bè tới đây để chịu đau khổ”, Tang nói. Cô đang ở trong một khu nhà tạm tại thị trấn Hashima, tỉnh Gifu và chờ đợi được lấy khoản tiề.n lương chưa thanh toán.
“Nhân công giá rẻ”
Theo Bloomberg, Tang là một trong hơn 180.000 lao động nước ngoài ở Nhật Bản có giấy phép làm việc theo chương trình đào tạo của chính phủ, giúp họ phát triển kỹ năng khi trở về làm việc tại quê hương. Nhưng kế hoạch đã trở thành một kẽ hở để một số công ty Nhật phá vỡ quy định và sử dụng họ như nguồn nhân công giá rẻ.
Chương trình bắt đầu từ năm 1993 và tuyển các học viên cho 72 ngành nghề như nông nghiệp, ngư nghiệp, xây dựng, chế biến thực phẩm và dệt may. Phần lớn các cơ quan trung gian tại Nhật Bản và nước ngoài lựa chọn công nhân phù hợp với từng công ty. 31.320 công ty đã sử dụng chương trình này, tính đến tháng 1/2015.
Tang Xili đang ở trong một khu nhà tạm thời ở thị trấn Hashima. Ảnh: Bloomberg
Tang làm việc cho nhà máy dệt may Takara Seni ở Kagawa. Giám đốc quản lý Yoshihiro Masago từ chối bình luận về trường hợp của Tang, nhưng nói rằng công ty cần lao động nước ngoài. Masago mong muốn Thủ tướng Shinzo Abe có chương trình nhập cư cho lao động nước ngoài làm công việc bán lành nghề với mức lương thấp. Tuy nhiên, ông Abe dường như không thể giải quyết được vấn đề này.
Theo giáo sư luật Kazuteru Tagaya của Đại học Dokkyo, chính quyền của ông Abe không theo đuổi chính sách nhập cư khi phần lớn công chúng sẽ không chấp nhận. Thay vào đó, để giải quyết tình trạng lực lượng lao động đang thu hẹp dần và mức lương tại Nhật Bản, chính quyền đã mở rộng hệ thống nội trú cho thị trường lao động trong nước. Tuy nhiên, cánh cửa này đã kéo theo nhiều cáo buộc lạm dụng lao động trong thời gian qua.
Theo báo cáo của Bộ Ngoại giao Mỹ tháng 7/2015, một số công nhân trong chương trình nói rằng họ đã trải qua các điều kiện lao động bóc lột. Trong báo cáo này, Nhật Bản chưa bao giờ xác định một nạ.n nhâ.n, dù có bằng chứng về việc tịch thu hộ chiếu, giam cầm và gán nợ.
Báo cáo của Mỹ chỉ ra rằng một số người lao động đã trả 10.000 USD để có việc làm và được thuê hợp đồng theo hình thức uỷ quyền tịch thu số tiề.n hàng nghìn USD nếu họ bỏ đi. Có nhiều báo cáo về các khoản phí, tiề.n đặt cọc lớn và hợp đồng trừng phạt.
Video đang HOT
Quốc hội Nhật Bản đưa ra dự luật nhằm kéo dài thời gian hoạt động của chương trình từ 3 lên 5 năm và lập cơ quan giám sát để ngăn chặn tình trạng bóc lột người lao động. Theo đó, các cơ quan trong nước phải có giấy phép, trong khi cơ quan giám sát sẽ xem xét lại kế hoạch đào tạo và theo dõi quá trình sử dụng lao động trong chương trình, điều tra cáo buộc lạm dụng. Dự luật cũng nhằm xác định các yếu tố cấu thành tội vi phạm nhân quyền, quyết định xử phạt với những vi phạm này đồng thời hỗ trợ thông tin và tư vấn cho người tham gia.
Giáo sư Tagaya lo ngại rằng nếu không có sự giám sát thích hợp, chương trình mở rộng sẽ dẫn đến tình trạng lạm dụng liên tiếp. Một số công ty sẽ trả tiề.n cho hãng cung cấp lao động và trừ tiề.n lương của công nhân.
Giấc mơ không thành hiện thực
Tang đã trả cho cơ quan tuyển dụng tại Trung Quốc hơn 30.000 nhân dân tệ (4.600 USD) để tìm việc làm với cam kết cô sẽ trở về nhà với khoản tiết kiệm 5 triệu yen (44,000 USD). Hàng ngày, cô làm việc từ 7h sáng đến 18h35, được nghỉ một giờ với mức lương 700 yen cho 9 giờ làm việc trong tuần. Lương ngoài giờ và thứ bảy là 400 yen/giờ. Trong một ký túc xá với tối đa 5 người/phòng, họ có có cơ hội kiếm thêm tiề.n bằng cách làm khoán, đôi khi đến 2h sáng.
Zhang Wenkun chỉ vết sẹo trên tay vì bị thương trong khi làm việc. Ảnh: Bloomberg
Tang nói cô kiếm được khoảng 140.000 yen/tháng sau khi người chủ trừ tiề.n thuê nhà, điện nước và dịch vụ Internet. Số tiề.n này gấp đôi lương cô kiếm được khi ở nhà nhưng thời gian làm việc cũng tăng gấp đôi. Ông chủ cấm cô và mọi người sử dụng điện thoại di động, giữ sổ tiết kiệm của họ.
Theo Masago, việc tuyển dụng lao động Trung Quốc với mức lương tối thiểu ngày càng khó, nhưng rất khó để tăng lương do cạnh tranh từ hàng may mặc nhập khẩu giá rẻ.
“Họ nên được phép đến đây như công nhân lao động phổ thông trong một chương trình nhập cư. Họ đến hoàn toàn chỉ vì tiề.n. Trong khi Nhật Bản thì thiếu người. Đó là lợi ích chung mà thôi”, Masago nói.
Năm 2014, Bộ Lao động điều tra 3.918 công ty và phát hiện 76% trong số này đã vi phạm luật lao động. Theo đó, mức lương theo giờ được tính 310 yen, thấp hơn hơn một nửa so với lương tối thiểu trung bình, trong khi 120 giờ làm thêm mỗi tháng cao hơn nhiều so với con số 45 giờ theo luật, chưa kể đến việc sử dụng thiết bị không an toàn. Bộ Tư pháp đã cấm 241 cơ quan trung gian và công ty nhận học viên trong thời hạn 5 năm vì vi phạm.
Sau các câu chuyện của người đi trước và mức lương tăng ở Trung Quốc, số lượng người Trung Quốc đến các công ty Nhật đã giảm 14% trong 2,5 năm tính đến tháng 6/2015.
Tại Bắc Kinh, lương trung bình hàng tháng tại thời điểm năm 2014 là 6.463 nhân dân tệ (990 USD), trong khi đó mức lương trung bình tháng ở Nhật Bản cho ngày làm việc 8 tiếng là khoảng 124.800 yen (1.100 USD). Mức sụt giảm 21% của đồng yen so với đồng Nhân dân tệ kể từ cuối năm 2012 đã giảm giá trị tiề.n lương tại Nhật Bản khi lao động về Trung Quốc.
Tang cùng 8 công nhân Trung Quốc khác ở trong khu nhà tồi tàn ở thị trấn Hashima. Zhang Wenjun, 36 tuổ.i, đã ở đây nhiều tháng. Anh làm việc cho công ty tái chế chất thải xây dựng Nobe Kogyo và bàn tay từng bị thương vì máy nghiền gỗ. Zhang nói đã nhận được thanh toán bảo hiểm khi tạm nghỉ việc ba tháng để hồi phục. Nhưng khi trở lại làm việc, tay của anh lại bị thương. Công ty đã ném đồ đạc của Zhang ra ngoài và bảo anh đi nơi khác.
“Chương trình này là một thất bại lớn. Nó hoàn toàn vô nghĩa”, Zhang nói.
Ba trong số các đồng nghiệp cũ của Zhang đã biến mất khỏi nơi làm việc. Một trong số đó, Lin Zijun, nói anh chạy trốn vì bị các đồng nghiệp Nhật Bản bắt nạt. Lin đã trả hơn 60.000 nhân dân tệ cho một đơn vị trung gian để đến Nhật Bản.
“Họ đã hủy hoại giấc mơ của tôi. Thực tế hoá ra khắc nghiệt hơn nhiều”, Lin chia sẻ.
Theo ZingNews
Kinh tế khó khăn, lao động Trung Quốc đành về quê ăn Tết sớm
Hàng triệu lao động ngoại tỉnh ở Trung Quốc đổ ra ga về quê ăn Tết sớm nhưng tâm trạng không hề vui vẻ, hân hoan mà thay vào đó là nỗi lo đau đáu về công ăn việc làm trong bối cảnh các công ty, nhà máy nơi họ làm việc đang lâm vào tình trạng khốn đốn.
Theo South China Morning Post, dù còn gần 2 tuần nữa mới đến Tết Nguyên đán, song hàng triệu người lao động ngoại tỉnh ở Trung Quốc đã lũ lượt đổ về các nhà ga, bến xe để về quê ăn Tết.
Năm nay, lao động Trung Quốc bắt đầu chuyến hành trình về quê ăn Tết sớm hơn mọi năm vì kinh tế nước này suy giảm trong năm qua khiến hoạt động sản xuất kinh doanh của nhiều nhà máy, công ty bị đình trệ, không có đơn hàng để làm.
Vợ chồng chị Liu Mei ra ga Phật Sơn để lên tàu về quê ăn Tết sớm.
Hòa chung vào dòng người về quê ăn Tết sớm là chị Liu Mei, 38 tuổ.i và chồng, anh Chu Yangjian quê ở tỉnh Hồ Nam làm việc tại một nhà máy sản xuất đồ nội thất ở thành phố Phật Sơn, tỉnh Quảng Đông . Năm nay, ông chủ của họ cho phép công nhân nghỉ Tết sớm hơn mọi năm vì công ty không nhận được đủ các đơn đặt hàng và hoạt động sản xuất đang giảm sút trầm trọng.
"Hoạt động kinh doanh không được tốt. Ông chủ đã nợ lương của chúng tôi 2 tháng nay. Nhiều công nhân được cho phép nghỉ Tết sớm", chi Liu chia sẻ tại nhà ga Phật Sơn.
Anh Luo Cheng (phải) gồng gánh hành lý về quê ăn Tết.
Chị Liu và chồng sẽ mất 12 tiếng đi tàu đề trở về đoàn tụ với các con, nhưng đó không phải là vấn đề với họ. Người mẹ chia sẻ, kể từ khi làm việc xa nhà, vợ chồng chị mới chỉ về thăm con một lần trong năm. Hai con của Liu hiện 9 và 14 tuổ.i, nằm trong số hàng chục triệu tr.ẻ e.m có cha mẹ làm ăn xa tại Trung Quốc. "Ngày nào tôi cũng nhớ đến bọn trẻ. Nhưng chẳng còn cách nào khác. Rất khó để tìm được việc ở gần nhà", Liu chia sẻ.
Tuy nhiên, dù được về quê đoàn tụ sớm với các con, chị Liu và chồng vẫn canh cánh nỗi lo về công ăn việc làm. Họ không phải là những người du nhất. Bóng đen suy giảm kinh tế đang bao trùm nhà ga Phật Sơn khi nhiều công nhân nhập cư bất đắc dĩ phải về quê nghỉ Tết sớm vì không có việc để làm.
Luo Cheng, 40 tuổ.i, và vợ cũng là lao động nhập cư. Họ đều quê ở tỉnh Hồ Nam. Hai vợ chồng quyết định về quê sớm hơn một tuần so với năm 2015.
Hàng nghìn người chen nhau đợi tàu tại nhà ga Phật Sơn.
Theo Luo, năm nay, công ty giầy của họ ở thành phố Phật Sơn có rất ít đơn đặt hàng. Do đó, công ty muốn cắt giảm lương bằng cách cho phép công nhân về quê sớm.
"Chúng tôi có một con trai 12 tuổ.i và cháu đang sống cùng ông bà đã 60 tuổ.i", Luo nói trong khi chạy nhanh để kịp lên tàu. Anh và vợ sẽ mất 8 tiếng để về quê. Họ quyết định không quay trở lại Phật Sơn dù chưa biết sẽ làm gì sau này.
Nhiều lao động ngoại tỉnh khác không được may mắn như Lou. Ban quản lý nhà ga ở thành phố Phật Sơn thông báo hoãn 9 chuyến ngày 23.1, 8 chuyến ngày 24.1 và 5 chuyến ngày hôm sau vì "gió mạnh" do hiện tượng lốc xoáy vùng Cực, gây ra đợt rét bất thường trên khắp cả nước.
Anh Liu Jianyun, một lao động nhập cư tại nhà ga Phật Sơn.
Liu Jianyun, 32 tuổ.i, là một trong những công nhân nhập cư kém may mắn khi chuyến tàu về thành phố Hành Dương, tỉnh Hồ Nam bị hoãn. Anh làm việc ở một xưởng kim loại ở thành phố Phật Sơn suốt 11 năm qua. Liu đã đợi tại ga tàu suốt 6 tiếng để nhân viên hoàn lại tiề.n và chọn cho anh một chuyến khác. Liu cho biết, anh rất thất vọng vì sự chậm trễ trong các thủ tục tại nhà ga và cũng chỉ trích công ty đường sắt đã hủy chuyến mà không báo trước.
Tết Nguyên đán hàng năm (năm nay bắt đầu vào ngày 8.2) là kỳ nghỉ truyền thống quan trọng nhất ở Trung Quốc và là dịp để các gia đình đoàn tụ. Hàng triệu lao động nhập cư Trung Quốc lũ lượt quay về nhà vào dịp Tết - bằng tàu hỏa, xe buýt, ô tô và xe máy...
Theo Danviet
Đài Loan truy tìm một lao động Việt ché.m bốn đồng hương Cảnh sát Đài Loan đang nỗ lực truy tìm một lao động nhập cư người Việt dùng dao ché.m bốn đồng hương ở huyện Nam Đầu nước này vào cuối tuần qua. Cảnh sát Đài Loan đang nỗ lực truy tìm một lao động Việt ché.m bốn đồng hương (Ảnh minh họa) Channel News Asia dẫn tin từ chính quyền huyện Nam Đầu...