Giữ nhịp tăng trưởng xuất khẩu tới EU
Với việc giữ nhịp tăng trưởng xuất khẩu bền vững, Việt Nam thuộc nhóm 10 nước cung ứng hàng hóa lớn nhất vào thị trường Liên minh châu Âu (EU) và là đối tác thương mại lớn nhất của EU tại khu vực Đông Nam Á.
Đây là cơ sở để hàng hóa Việt Nam ngày càng mở rộng tới thị trường chiến lược này.
Sơ chế nông sản xuất khẩu sang châu Âu tại Công ty DACE Việt Nam ( quận Long Biên, Hà Nội). Ảnh: Hiếu Trần
Tốp 10 nước cung ứng hàng hóa lớn nhất vào EU
Thời gian qua, dù dịch Covid-19 diễn biến phức tạp song thương mại hai chiều Việt Nam – EU vẫn tăng trưởng. Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, trong 9 tháng năm 2021, kim ngạch xuất, nhập khẩu Việt Nam – EU đã đạt 41,3 tỷ USD, tăng 13,4% so với cùng kỳ năm 2020, trong đó, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam vào EU đạt 28,85 tỷ USD, tăng 11,7%.
Đáng chú ý, theo các chuyên gia, năng lực cạnh tranh và thị phần của hàng Việt được cải thiện rõ rệt tại thị trường này. Việt Nam hiện đã vươn lên trở thành đối tác thương mại hàng hóa lớn nhất của EU trong khu vực Đông Nam Á và xếp trong tốp 10 nước cung ứng hàng hóa lớn nhất vào thị trường EU.
Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương) Lương Hoàng Thái nhìn nhận, những năm gần đây, kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và EU đã tăng trưởng theo hướng bền vững hơn cả về chất và lượng. Ngoài cơ hội mở rộng, đa dạng hóa thị trường, việc thực thi Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA) còn đem lại cơ hội chuyển đổi cơ cấu hàng hóa, hướng tới xuất khẩu các mặt hàng giá trị gia tăng cao cho doanh nghiệp Việt Nam.
Theo Bộ Công Thương, nông sản, dệt may, thủy sản là những ngành hàng đã tận dụng tốt các cơ hội từ EVFTA. Trung bình năm của giai đoạn 2015-2019, sản phẩm dệt may xuất khẩu vào EU chỉ đạt từ 700 đến 800 triệu USD, nhưng nhờ EVFTA chỉ trong 5 tháng đầu năm 2021 đã đạt 1,21 tỷ USD. Với thủy sản, EU là thị trường xuất khẩu lớn thứ tư của nước ta, chiếm 11,8% trong tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản.
Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam Nguyễn Hoài Nam cho hay, từ khi EVFTA có hiệu lực, xuất khẩu tôm Việt Nam sang EU đã ghi nhận sự tăng trưởng khá. Theo Tổng cục Hải quan, riêng trong 9 tháng năm 2021, xuất khẩu thủy sản sang EU đạt 744 triệu USD, tăng gần 4%.
Video đang HOT
Chủ động nắm bắt cơ hội vàng
Theo các chuyên gia kinh tế, mặc dù Việt Nam thuộc nhóm nước dẫn đầu trong thương mại hai chiều với EU, nhưng EU cũng đang đàm phán hiệp định thương mại với các quốc gia khác trong khu vực như: Thái Lan, Malaysia, Philippines và Indonesia. Đây đều là các quốc gia cạnh tranh trực tiếp với Việt Nam trong việc xuất khẩu hàng hóa sang EU. Do đó, Việt Nam cần tận dụng tối đa lợi thế và cơ hội của “người đi trước” để tạo chỗ đứng vững chắc tại thị trường này. Vấn đề cốt lõi là doanh nghiệp cần đáp ứng tốt các tiêu chuẩn khắt khe của thị trường EU.
Đại sứ Giorgio Aliberti, Trưởng phái đoàn EU tại Việt Nam cho rằng, EVFTA thúc đẩy xuất khẩu nhiều mặt hàng trái cây và nông sản của Việt Nam. Tuy nhiên, các doanh nghiệp vẫn còn gặp khó bởi các thủ tục giấy tờ phức tạp. Vì vậy, việc cải thiện quy trình, thủ tục là điều rất quan trọng.
Còn Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam Alain Cany nhìn nhận, doanh nghiệp cần khắc phục những tồn tại đang làm giảm sức cạnh tranh của hàng Việt Nam trên thị trường EU, như truy xuất nguồn gốc hàng hóa chưa rõ ràng, thiếu đầu tư về mẫu mã bao bì, nhãn hiệu, chậm bắt nhịp thị hiếu của người tiêu dùng tại nước nhập khẩu… Cụ thể, doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam cần chủ động chuyển hướng sản xuất sản phẩm xanh, sạch, đạt tiêu chuẩn GlobalGAP, bảo đảm an toàn môi trường, có thương hiệu gắn với quyền sở hữu trí tuệ về chỉ dẫn địa lý.
Về triển vọng thị trường EU, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường châu Âu – châu Mỹ (Bộ Công Thương) Nguyễn Thảo Hiền nhận định, trước đây, đối tác truyền thống của doanh nghiệp Việt Nam tại EU là khu vực Tây Âu như Đức, Hà Lan, Pháp…, nay có thể tập trung mở rộng sang các nước Bắc Âu, Nam Âu. Đó là những thị trường tiềm năng doanh nghiệp Việt Nam có thể khai thác nhờ EVFTA thời gian tới.
Từ góc độ doanh nghiệp, Giám đốc Công ty DACE Việt Nam (quận Long Biên) Trần Văn Hiếu cho biết, nhiều doanh nghiệp Việt Nam mong muốn được hỗ trợ cập nhật thông tin về môi trường kinh doanh tại EU nhiều hơn, cũng như hỗ trợ đơn giản hóa thủ tục xuất nhập khẩu, nhất là thủ tục chứng nhận xuất xứ hàng hóa.
Trước những thời cơ và thách thức đan xen trong giai đoạn “bình thường mới”, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đặng Hoàng An cho rằng, các doanh nghiệp cũng cần chủ động đổi mới chính mình, nâng cao năng lực nội tại, điều chỉnh chiến lược sản xuất, kinh doanh phù hợp để nhanh chóng thích nghi với điều kiện mới, tham gia sâu vào tái cấu trúc chuỗi cung ứng và giá trị toàn cầu. Cũng theo Thứ trưởng Đặng Hoàng An, Bộ cùng hệ thống các thương vụ Việt Nam tại EU sẽ nỗ lực đồng hành cùng doanh nghiệp khai thác tối đa ưu thế từ EVFTA, tạo mọi điều kiện thuận lợi để đẩy mạnh giao thương, kết nối đầu tư, hỗ trợ giải quyết các khó khăn, vướng mắc phát sinh.
Tiếp cận đối tác tiềm năng để xuất khẩu nông sản sang Anh
Anh là quốc gia có nền kinh tế lớn thứ 2 châu Âu, có chính sách thương mại tự do và nhu cầu nhập khẩu nông sản lớn, đây là thị trường có tính cạnh tranh rất cao với nguồn hàng nhập khẩu từ nhiều nước.
Vì vậy, doanh nghiệp xuất khẩu nông sản Việt Nam muốn thiết lập quan hệ bạn hàng lâu dài sang Anh cần phải có chiến lược phù hợp, tăng cường tiếp cận các đối tác tiềm năng để tận dụng cơ hội xuất khẩu vào thị trường quan trọng này.
Công đoạn sơ chế thanh long trước khi đóng hàng tại tỉnh Tiề.n Giang. Ảnh minh họa: Nam Thái/TTXVN
Thông tin này được ông Nguyễn Cảnh Cường - Tham tán Thương mại Việt Nam tại Anh đưa ra tại hội thảo tư vấn trực tuyến xuất khẩu nông sản sang thị trường Anh do Thương vụ Việt Nam tại Vương quốc Anh và Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) vừa tổ chức với sự tham gia của hơn 100 đại biểu là đại diện các cơ quan, tổ chức và doanh nghiệp xuất khẩu nông sản Việt Nam theo hình thức trực tuyến.
Theo ông Nguyễn Cảnh Cường, Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Vương quốc Anh (UKVFTA) được Chính phủ hai nước ký kết kịp thời vào cuối năm 2020 đã giúp nhiều mặt hàng nông sản Việt Nam có lợi thế cạnh tranh trên thị trường Anh so với các sản phẩm cùng loại có xuất xứ từ các nước chưa có hiệp định thương mại tự do (FTA) với Anh.
Trong khi đó, nhu cầu tìm những nguồn cung ứng ngoài Liên minh châu Âu (EU) sau Brexit của các doanh nghiệp Anh đã khiến hai bên cùng có cơ duyên hợp tác.
Hàng năm, các doanh nghiệp Anh nhập khẩu một lượng lớn rau quả, nông sản để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ của thị trường.
Thống kê cho thấy, năm 2020, dung lượng nông sản tại thị trường này khá lớn, với 5,7 triệu tấn rau quả, trị giá gần 9 tỷ USD; 3,6 triệu tấn trái cây trị giá 5,4 tỷ USD; 23 nghìn tấn hạt điều trị giá 149,5 triệu USD; 14 nghìn tấn hạt tiêu trị giá 1221 triệu USD; 762.526 tấn gạo trị giá gần 660 triệu USD; nhập khẩu cà phê trị giá gần 1 tỷ USD.
Cùng với đó, một số mặt hàng nông sản của Việt Nam đã hiện diện tại thị trường Anh, như cà phê, hạt điều và hạt tiêu được tiêu thụ khá tốt trong các siêu thị lớn.
Theo Thương vụ Việt Nam tại Anh, năm 2020, hạt điều xuất khẩu sang Anh đạt hơn 16 nghìn tấn, trị giá hơn 92 triệu USD, chiếm 71% thị phần; hạt tiêu xuất khẩu hơn 5.620 tấn, chiếm gần 40% thị phần; còn cà phê xuất khẩu 27.915 tấn, chiếm gần 5% thị phần cà phê nhập khẩu vào Anh.
Trong khi đó, gạo và trái cây như nhãn, vải, thanh long cũng đã có mặt nhưng chủ yếu được bày bán tại các siêu thị nhỏ lẻ phục vụ cộng đồng người Việt và một phần nhỏ cộng đồng người gốc Á, chưa thâm nhập được các siêu thị lớn của Anh. Điều này cho thấy, vẫn còn nhiều dư địa cho các mặt hàng nông sản, rau quả của Việt Nam vào thị trường này.
Đặc biệt khi Hiệp định UKVFTA có hiệu lực đầy đủ từ ngày 1/5/2021, nhiều nông phẩm Việt Nam nhập khẩu vào Anh được miễn thuế. Tuy nhiên, việc tiếp cận đối với thị trường này không hề dễ dàng bởi sự cạnh tranh và những yêu cầu cao về chất lượng nông phẩm.
Ông Nguyễn Cảnh Cường cho rằng, các doanh nghiệp Việt Nam chỉ có thể tận dụng được cơ hội thị trường khi sản phẩm đáp ứng được yêu cầu chất lượng và phù hợp với thị hiếu tiêu dùng của người Anh.
"Các doanh nghiệp nên thực hành sản xuất theo GlobalGAP vì đây là một trong những điều kiện tiên quyết để nông phẩm Việt Nam có thể tiếp cận các thị trường cao cấp", ông Nguyễn Cảnh Cường khuyến nghị.
Đồng tình với nhận định trên, ông Nguyễn Huy - đại diện Tập đoàn Eurofins Assurance Việt Nam và Tiến sĩ nông nghiệp Hán Văn Hạnh (nghiên cứu sinh Đại học Glasgow) cũng cho rằng, GlobalGAP sẽ giúp các doanh nghiệp Việt Nam phát triển bền vững và vươn ra biển lớn.
Đán.h giá về thị trường Anh, ông John Gavin - Giám đốc Tổ chức hỗ trợ thương mại Đông Nam Á tại UK cho biết, Anh là quốc gia có nền kinh tế lớn thứ 2 châu Âu, có chính sách thương mại tự do và có nhu cầu nhập khẩu nông phẩm lớn. Tuy nhiên, thị trường có tính cạnh tranh rất cao với nguồn hàng nhập khẩu từ nhiều nước. Các doanh nghiệp Việt Nam có cơ hội tại thị trường Anh nhưng phải có chiến lược phù hợp để thiết lập quan hệ bạn hàng lâu dài.
Hơn nữa, đối với những sản phẩm có tiềm năng, khá mới mẻ đối với người tiêu dùng Anh như các mặt hàng trà, gia vị, trái cây, các loại ống hút thân thiện với môi trường như ống hút tre, ống hút cỏ, ống hút làm bằng gỗ, ống hút chế biến từ gạo, các doanh nghiệp Việt cần phải xây dựng niềm tin đối với người mua hàng Anh trước khi bán được hàng.
Hiện nay, đã có nhiều doanh nghiệp tiếp cận thành công thị trường Anh, song theo bà Nguyễn Thu Thủy - Phó Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ xuất khẩu (Cục Xúc tiến thương mại), vẫn còn không ít doanh nghiệp chưa thành công mặc dù có sản phẩm tốt. Do vậy, doanh nghiệp Việt cần tăng cường tiếp cận các đối tác tiềm năng để tận dụng cơ hội xuất khẩu vào thị trường quan trọng này.
Về phía thị trường Anh, bà Anh Đào Carrick - Tổng thư ký Hội người Việt Nam tại Anh nhấn mạnh, cộng đồng người Việt Nam tại Anh sẽ ưu tiên dùng hàng Việt Nam khi đi siêu thị.
Đồng thời, bà Anh Đào Carrick cũng tỏ ý sẵn sàng hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam nghiên cứu thị trường, tư vấn chiến lược marketing và tiếp cận nhập khẩu hàng tiêu dùng Anh.
Để hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu nông sản sang thị trường này, Thương vụ Việt Nam tại Anh đã nỗ lực, tổ chức nhiều hoạt động kết nối giao thương đa dạng.
Vừa qua, ngày 15/7/2021, Thương vụ đã tổ chức thành công hội thảo và giao thương trực truyến hàng nông sản để các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam tiếp cận một số doanh nghiệp nhập khẩu Anh.
Kết quả sau hội thảo, một số doanh nghiệp Việt Nam đang có cơ hội xuất khẩu rau quả sang chợ đầu mối Birmingham - một trong những trung tâm bán buôn rau quả lớn nhất của Anh. Một số công ty nhập khẩu Anh cũng dự kiến nhập khẩu hoa quả sấy khô, hạt điều, mứt dừa khô của Việt Nam.
Ngoài ra, Thương vụ Việt Nam tại Anh cũng đang chuẩn bị tổ chức tiếp một hội thảo về thương mại nông phẩm vào ngày 28/9/2021 tại London với khách mời chủ yếu là giám đốc mua hàng của các chuỗi siêu thị lớn và các công ty nhập khẩu nông sản tại Anh.
Thương vụ Việt Nam tại Anh kỳ vọng, các doanh nghiệp xuất khẩu uy tín của Việt Nam sẽ tham gia hội thảo này để đưa nông phẩm chất lượng cao của Việt Nam vào bán trong các siêu thị lớn của Anh. Vì vậy, các doanh nghiệp có thể gửi hàng mẫu và tài liệu quảng bá sản phẩm cho Thương vụ để trưng bày tại sự kiện này.
Cước container tăng phi mã, doanh nghiệp Việt nguy cơ mất trắng thị trường Giá cước vận chuyển container tăng liên tục và dự báo còn tăng cho đến 2022 khiến doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam bế tắc, lo ngại thị trường bị các đối thủ thâu tóm. Từ cuối 2020, giá cước vận chuyển đường biển (cước container) trên thế giới bắt đầu tăng cao. Hiện tại, giá cước được ghi nhận tăng gấp 4,...