Giống và khác nhau giữa bánh căn Đà Lạt và Phan Rang
Thực khách ăn bánh căn Phan Rang với một tô nước cá kho nhạt hoặc mắm nêm, còn người Đà Lạt quen ăn kèm nước sốt xíu mại.
Bánh căn là món ăn giản dị, đặc trưng của người Chăm tại Ninh Thuận, đặc biệt ở Phan Rang – Tháp Chàm. Qua quá trình chế biến, người Việt học hỏi và sáng tạo thêm nhiều cái mới, làm món ăn này thêm đa dạng và đặc sắc hơn.
Bánh căn Phan Rang đúng điệu phải được được đổ trong khuôn đất sét mua về từ Bàu Trúc, mỗi khuôn có 8-10 chén nhỏ rời nhau đi kèm nắp đậy. Bánh căn làm từ bột gạo pha nước loãng, khi đổ bánh không cho dầu hay mỡ như bánh khọt miền Tây, thành ra bánh có lớp vỏ mỏng, giòn nhẹ bên ngoài và thơm mùi bánh nướng đặc trưng.
Người Phan Rang truyền tai nhau về bí quyết làm nên món bánh căn ngon là phải chọn loại gạo ngon ngâm qua đêm, sau đó trộn thêm cơm nguội khi xay bột và đo lượng nước thích hợp để bánh không bị nhão, không khét khi nướng chín.
Chiếc bánh căn trắng tinh, nóng hổi với phần nhân là trứng cút đánh đều, thịt heo băm và tôm, mực… tùy theo sở thích. Khi bánh vừa chín tới thì cho thêm hành lá tươi cắt nhuyễn hay mỡ hẹ xanh mơn mởn lên trên, ốp đôi bánh lại thành từng cặp đều nhau.
Ở Ninh Thuận, cách thưởng thức bánh căn khá đa dạng, điển hình và “độc” nhất là người bán dọn bánh căn với một tô nước cá kho nhạt, nấu từ cá ngừ, cá nục, hành và dưa có vị vừa ngọt vừa đậm đà. Khi ăn, bỏ thêm xoài bào sợi vào tô nước cá, cho phần bánh vào để thấm vị hoặc chấm từng cái ăn dần.
Video đang HOT
Thưởng thức bánh căn Phan Rang cùng nước cá biển nấu nhạt. Ảnh: Lê Bích
Bên cạnh đó, bánh căn cũng được chấm cùng nước mắm nêm cá cơm, nước mắm tỏi ớt pha chua ngọt, nước chấm đậu phộng giã nhuyễn ăn kèm nhiều loại rau sống như xà lách, diếp cá, rau thơm, xoài băm… để gia tăng hương vị cho món ăn.
Bánh căn Đà Lạt được du nhập từ các tỉnh duyên hải Nam Trung Bộ, cách làm vẫn được giữ nguyên với bánh được làm bằng bột gạo ngon đổ trong khuôn đất nung. Tuy nhiên, phần nhân bánh không đa dạng như bánh căn Phan Rang với các loại hải sản hay thịt.
Bánh căn Đà Lạt có nhân là một quả trứng cút đập vỏ, cho trực tiếp lên trên mặt bánh hoặc đánh tan, cũng có người dùng trứng gà, trứng vịt. Phần bột bánh cho thêm ít muối để gia giảm hương vị, tuy nhiên vị bánh vẫn nhạt. Độ nóng của khuôn đất làm bánh chín đều, xốp mềm và thơm dậy.
Do khí hậu lạnh quanh năm nên người phố núi rất chuộng các món nóng hổi, bánh căn cũng không ngoại lệ. Sau khi nướng chín, bánh được ốp theo từng cặp, dùng ngay mới ngon. Nước xíu mại ăn cùng có vị thanh ngọt, đậm đà nấu từ thịt heo xay viên tròn, thêm da heo cắt miếng nấu chín mềm trong nhiều giờ. Nồi nước dùng vẫn để trên bếp lửa liu riu để giữ độ nóng.
Bánh căn Đà Lạt ăn cùng nước xíu mại nóng hổi. Ảnh: Joel Whalton/Shutterstock
Khi ăn, người bán múc viên xíu mại, da heo vào chén, cho nhiều hành lá xắt nhuyễn rồi chan ngập nước dùng. Một số nơi cũng bán chả gói lá cắt khúc, trứng cút luộc chín để trong chén xíu mại cho thực khách tùy theo sở thích. Ngoài ra, có hàng cũng bán bánh căn ăn cùng nước chấm pha từ nước mắm với mỡ hành, sa tế rất khéo.
Bánh căn có thể ăn vào nhiều buổi trong ngày, nhưng thích nhất có lẽ là ban sáng, giữa khí trời lành lạnh của xứ sở ngàn hoa, gắp một miếng bánh căn thơm mềm mới nướng chấm với nước xíu mại đậm đà nghi ngút khói thì đã thấy sự ấm áp lan tỏa khắp người, buổi sáng đó cũng trọn vẹn hơn.
Mộc mạc bánh căn Nha Trang
Bánh căn quen thuộc như thế, chỉ là bột "nướng" trong các khuôn đúc bằng đất, mà sức hấp dẫn của nó lại không thể chối từ. Đến Nha Trang, bạn đã thưởng thức bánh căn chưa?
Trong nhịp sống tấp nập của phố thị với biết bao nhiêu loại thức ăn, hàng ăn đa dạng, bánh căn là loại bánh đôi khi lạc lõng ở một mái hiên nhà, ở dưới góc cây cổ thụ hay đôi khi nằm lọt thỏm ở một góc chợ. Không ai chú ý đến loại bánh chế biến bằng cách "nướng" như thế, mà vẫn gọi đùa là loại bánh nhà nghèo, bánh nhà quê.
Vậy mà cho đến nay, loại bánh nhà nghèo, bánh nhà quê ấy ở Nha Trang đã trở thành một loại thức ăn được ưa chuộng và được giới thiệu như một thành phần ẩm thực Việt trong các buổi tiệc buffet ở các khách sạn 3,4 sao hay trong các không gian ẩm thực rất riêng.
Cách đây chừng 5-7 năm, muốn ăn bánh căn vào sáng sớm, nhất là lúc tiết trời se lạnh hay đang trong cơn mưa sáng sớm, thực khách phải phóng xe đi dọc theo các con đường làng ở thị trấn Diên Khánh (Khánh Hòa). Những hàng bánh căn thường là hình ảnh một người phụ nữ ngồi canh chiếc lò đất đang đỏ lửa than, cách ngồi của người bán là ngồi trên chiếc "đòn" (chiếc ghế nhỏ có chân cao chừng 10cm bằng gỗ hoặc nhựa).
Bột để trong một chiếc nồi nhôm hay xô nhựa, cứ thế đổ bột vào khuôn mà đúc. Khách ngồi lấy sẵn mắm nước hoặc mắm nêm pha, bỏ vào trong đó thêm ít, đợi chiếc bánh còn nóng hổi vừa vớt ra, bỏ ngập trong chén nước mắm, ăn nóng như thế.
Chiếc bánh căn Nha Trang hoàn toàn khác với nhiều nơi khác, do ẩm thực vùng miền tạo ra. Đó là bột được làm bằng cách ngâm gạo với cơm nguội, xay ra. Bột bánh căn nhờ có thêm cơm nguội mà chiếc bánh khi chín trong khuôn đất nở phồng lên, giòn xốp. Nếu ở Phan Thiết trứng vịt luộc ra ăn kèm thì ở Nha Trang, trứng vịt được đập ra, đánh lên rồi đổ vào chiếc bánh đã nướng chín. Khi đó trứng sẽ phồng lên cùng chiếc bánh.
Sự hấp dẫn khi ăn bánh căn còn là những lát xoài xanh băm sợi trộn vào trong chén mắm, hoặc ăn thêm cá thu, cá chù, cá bò kho lợ (kho nhiều nước với ít muối). Bánh căn là món ăn không quá đắt đỏ, ngồi ăn no nê, ngon miệng chỉ mất chừng chục ngàn đồng.
Dạo này khách du lịch khi đến Nha Trang bỗng thích ăn bánh căn, người dân địa phương cũng thích ăn bánh căn vào buổi sáng thay vì ăn phở, ăn bún. Thêm những quán bánh căn "du lịch" bỏ vào chiếc bánh miếng mực, con tôm, thịt bò... nhưng đó là một cách ăn phá cách, không được người địa phương ưa chuộng. Ngày xưa bánh căn đổ với trứng vịt, nay các hàng bánh căn tiết kiệm nên đổ với trứng gà hặc trứng cút tùy theo sở thích của khách.
Khi cuộc sống đã có quá đầy đủ thì món ăn ngon đôi khi chỉ là ngồi bên bếp lửa than đang reo, đợi từng chiếc bánh bột nướng vừa chín tới, bỏ vào chén mắm, hưởng cái ngon của chiếc bánh với lớp vỏ giòn rụm, vị chua của xoài non, vị cay của ớt. Qua đó, như cảm thấy món ăn chỉ là bột nướng mà sao ngon lạ kỳ. Từ nhu cầu có thật đó, giờ đây khắp đường phố Nha Trang các hàng bánh căn đã trở thành một món ăn phổ biến.
Điểm đặc biệt là hàng bánh căn dẫu đang được phục hồi, nhưng cách bán buôn truyền thống vẫn là người phụ nữ ngồi trên chiếc đòn ngồi, bếp lò rực lửa, khách ngồi trên những chiếc ghế nhỏ bao quanh đợi bánh. Ăn bánh căn không ai thúc giục, không có cảnh ai tới trước ăn trước, mà bánh đúc ra cứ chia đều cho thực khách.
Người viết bắt gặp hình ảnh bà bán bánh căn trên đường Lê Hồng Phong quạt lửa từ khi trời chưa sáng, bà bắt đầu ngày bán hàng của mình với sự kiên trì của khách khi xe cộ trên phố bắt đầu rộn ràng. Hay trên đường Võ Trứ, Vân Đồn, Trần Nguyên Hãn, ngay Chợ Đầm, Nguyễn Thiện Thuật và nhiều con đường khác đang đem bánh căn trở thành món ăn độc đáo ở thành phố biển Nha Trang.
Bánh tráng hành chiên giòn Món ăn giản dị mà ngon miệng Những miếng bánh hành chiên nóng hổi ăn cùng một bát cà ri gà hoặc bạn chấm với sốt cà chua không thôi cũng ngon cực kì. Bánh hành chiên là một món ăn nhẹ có nguồn gốc từ Trung Quốc. Món này thường được ăn vào mùa xuân, do lúc đó, thời tiết đã hết rét lạnh, nhưng rau dưa mới trồng...