Giòn tan cá mòi sông Hồng

Nguyễn Văn Công23:31 15/07/2021

Cá mòi là món ăn “lộc trời ban” cho các ngư dân sống dọc sông Hồng, đặc biệt là “lộc” nhiều ở H.Thường Tín, phía nam Hà Nội.

Cá mòi nướng lá bưởi – ẢNH NGUYỄN VĂN CÔNG

Nếu như ở châu Âu có giống cá hồi như đồng hồ sinh học, thì ở nước ta có cá mòi chính xác khác không kém. Quanh năm sống ở cửa biển, nhưng đến cuối tháng hai đầu tháng ba âm lịch, chúng lại ngược dòng phù sa vào vùng nước ngọt để đẻ trứng.

Cá mòi bắt ở biển và vào thời điểm ngoài tháng ba, thịt cứng và nhạt, có mùi hôi, nên có thích ăn đến mấy cũng phải đợi dịp. Ngoài chính vụ tháng ba, còn vụ phụ tháng chín. Cá mòi không nuôi được mà có ở tự nhiên, nên ví là “lộc trời ban” không sai.

Video đang HOT

Cá mòi thân dẹp, to cỡ 3 đầu ngón tay, màu trắng vảy nhỏ, thịt mềm, tuy có nhiều xương nhưng mềm có thể nhai được. Việc đánh lưới cá mòi khá dễ dàng, chúng thường đi theo đàn và ít sợ thuyền bè, có thể đánh bắt dễ dàng vào ban ngày lẫn ban đêm.

Tuy nhiên, cá mòi sau khi đánh lên rất nhanh chết nên phải ướp đá ngay. Nhiều ngư dân còn chế biến ngay trên thuyền với món cá mòi nướng vỏ bưởi. Cá mòi xuất hiện vào tháng ba cũng là khi lá bưởi non mơn mởn, cá nướng ăn thơm dịu.

Do ngược dòng vào sông Hồng sinh sản nên đa phần đều là cá mòi có trứng, trứng cá mòi ăn rất bùi và thơm, giàu dinh dưỡng. Nướng cá mòi vỏ bưởi bằng chính rơm rạ, củi cỏ khô trên đê mang mùi phù sa là một điều rất thú vị, đậm phong vị ẩm thực đồng quê.

Cá mòi có nhiều cách ăn, nhưng với tôi cá mòi rán giòn là hấp dẫn nhất. Cá mòi ăn sạch nên ruột nhỏ dễ làm, thậm chí không cần bỏ ruột và đầu mà ăn vẫn đảm bảo vệ sinh. Đầu tiên, rạch vài đường trên thân cá, lấy nước nghiền nghệ ướp vào từng thớ cá và rán ngập trong mỡ lợn. Nước chấm gừng và ớt là hợp nhất chứ không phải tỏi, cá mòi rán kẹp thêm rau húng láng hoặc kinh giới thì ăn một lần chỉ có mê.

Ngoài rán, nếu ai thích ăn cá nấu thì có thể nấu cá mòi dọc mùng, canh dưa kèm nhiều ớt tươi, còn kho có thể kho với chuối xanh, kho gừng, kho nghệ đều rất hợp.

Cá mòi là quà trời cho nên chỉ có dịp, số lượng ít, hơn nữa cá mòi phải chế biến ngay nên không được đưa nhiều vào chợ, tiêu thụ rộng rãi, chỉ có dân sống dọc đê sông Hồng mới thưởng thức được đúng vị cá mòi.

Để có thể thưởng thức cá mòi tuyệt hảo nhất, tôi khuyên bạn hãy đi dọc đê sông Hồng và cùng các ngư dân đi đánh lưới, chuẩn bị trước các dụng cụ, gia vị nướng hoặc chiên trên bờ, và ngay sau khi có được “chiến lợi phẩm”, hãy thưởng thức món ngon này như một nét văn hóa ẩm thực của dân ngoại thành ven sông Hà Nội.

Món cá mòi kho đặc sản chỉ có ở Hải Phòng

Cá mòi kho là một trong những món ăn đặc sản nổi tiếng của Hải Phòng. Cá mòi kho có vị thơm rất riêng mà đậm đà, gia vị đặc trưng chỉ ở Kiến Thụy có.

Theo những người dân sinh sống tại các xã gần khu vực cửa sông Văn Úc, huyện Kiến Thụy, Hải Phòng, cá mòi là sản phẩm đặc trưng của vùng đất này. Cá ở đây phần thân trên dày, chắc, phần bụng có lớp mỡ béo ngậy. "Vào tháng năm tháng sáu, cá này béo gia dụng, mua một kg đem về lấy dao khứa ở hai bên lườn ra mà chiên lên có khi được tới một chén mỡ vàng như mỡ gà mái đẻ" (tác phẩm "Thương nhớ mười hai" - Vũ Bằng).

Muốn có cá ngon, người dân phải dậy từ sáng sớm hoặc lúc chiều muộn, tới các bến cá để chọn, bởi đây là thời điểm ngư dân mang những mẻ cá mòi tươi rói vừa đánh bắt về. Cá dùng để kho là những con đã trưởng thành, to đều và dày mình, thịt ngon, béo. Sau khi rửa sạch, bỏ mang, bỏ ruột, cá được tẩm ướp gia vị.

Tùy vào cách chế biến, cá mòi được tẩm ướp theo các bí quyết khác nhau nhưng không dưới 16 vị, trong đó có những vị rất đặc trưng của Hải Phòng. Đó là vị chua chua, thanh thanh của chay; vị ngọt của mía; vị cay cay, thơm nồng của gừng, ớt tạo nên một hương vị hoàn hảo, đặc trưng. Ngoài sự cầu kỳ trong chọn lựa nguyên liệu, nêm nếm gia vị; việc sắp xếp cá cũng phải cẩn thận, tỉ mỉ để đảm bảo khi kho xong, cá vẫn giữ nguyên con, không bị vỡ, nát. Riềng phải tươi, củ non thái mỏng, ghép cùng cá khi kho để cá không bị vỡ; củ già xay nhỏ, ướp vào cá. Mía chọn cây vàng óng, đủ độ ngọt, chẻ dọc thành miếng dài, mỏng, lót đáy nồi cùng với rau răm (cả cây) để cá không bị cháy. Chuối xanh vừa tầm bánh tẻ, không được quá non khiến cá bị chát, cũng không quá già khiến cá bị chua.

Cá ướp gia vị trong 30 phút cho ngấm rồi mới xếp vào nồi. Những con cá được xếp đứng, cùng chiều để toàn bộ thân cá được tiếp xúc với nước gia vị khi đun. Riềng kẹp vào các khe hở, cứ một lớp cá lại xếp một lớp chay khô và riềng thái lát. Sau cùng, phủ một lớp chuối xanh lên trên các lớp cá.

Quá trình kho cá cũng có những bí quyết riêng. Khi kho phải đảm bảo xương nhừ nhưng thịt cá rắn chắc. Màu sắc của cá phải vàng óng. Muốn vậy, cần kho cá trong nồi đất đủ từ 8 - 10 tiếng và điều chỉnh lửa cho phù hợp trong quá trình kho mới tạo ra nồi cá mòi thơm nức, đưa cơm, "béo bùi nhất định là hơn đứt cá thu, mà ngọt thịt thơm hương dám cuộc là cá trắm, cá mương không thể nào sánh kịp"(tác phẩm "Thương nhớ mười hai" - Vũ Bằng).

Là một trong những đặc sản nổi tiếng của vùng biển Hải Phòng, cá mòi kho đã và đang được yêu thích, xuất hiện nhiều trong các bữa cơm gia đình và thích hợp làm quà biếu mỗi khi du khách có dịp ghé thăm thành phố Cảng.

Những món ăn ngon nức tiếng ở Hưng Yên Ẩm thực Hưng Yên mang đậm tính dân tộc với những món ăn hảo hạng mà chỉ vua chúa ngày xưa mới được thưởng thức. Bánh dày làng Gàu Nguồn: http://thegioidisan.vn Văn Giang - Hưng Yên là một vùng quê mang đậm nét đặc trưng của vùng đồng bằng châu thổ sông Hồng, nơi đây có một thứ đặc sản nổi tiếng, đó...