Giao tranh giữa Israel và Hezbollah leo thang nguy hiểm ở Trung Đông

Lực lượng dân quân thân Iran ở Liban đang giao tranh với Israel với tốc độ leo thang nhanh chóng và có thể gây ra thảm họa cho cả hai bên.

Lực lượng Hezbollah tại Liban phóng tên lửa về phía các tiền đồn của Israel ở Cao nguyên Golan ngày 7/4/2024. Ảnh: IRNA/TTXVN

Theo tờ Wall Street Journal (WSJ) ngày 26/4, Israel và Hezbollah đang bị mắc kẹt trong một chu kỳ bạo lực gia tăng có nguy cơ leo thang hơn nữa sau cuộc giao tranh trực tiếp chưa từng có giữa Israel và Iran.

Hezbollah, một nhóm vũ trang ở Liban và thân Iran, đã tham gia vào một cuộc giao tranh với Israel kể từ khi Tel Aviv bắt đầu chiến dịch quân sự ở Gaza sau cuộc tấn công ngày 7/10 năm ngoái của Hamas, với việc lực lượng dân quân ở Liban phóng tên lửa và máy bay không người lái vào Israel trong khi quân đội Israel phản công bằng các cuộc không kích, pháo binh vào Liban.

Quân đội Israel và nhóm Hezbollah đã tăng cường xung đột trong những ngày gần đây, làm gia tăng lo ngại rằng bên này hoặc bên kia có thể tính toán sai lầm và gây ra một cuộc đối đầu căng thẳng hơn. Một kịch bản như vậy có thể dẫn đến thương vong và tàn phá trên diện rộng ở cả Liban và nước láng giềng Israel.

Mới nhất, theo một tuyên bố ngày 26/4, Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) đã tấn công các tòa nhà quân sự nơi những thành viên Hezbollah đóng quân ở phía Nam Liban. Trong khi đó, Hezbollah đã tấn công IDF ở khu vực Núi Dov phía Bắc Israel bằng tên lửa chống tăng. IDF sau đó đáp trả bằng hỏa lực pháo binh và lực lượng không quân Israel tấn công nhiều mục tiêu ở miền Nam Liban.

WSJ lưu ý, tránh một cuộc chiến toàn diện giữa Israel và Hezbollah là ưu tiên hàng đầu của các chính phủ phương Tây, bao gồm cả Mỹ kể từ khi xung đột ở Gaza nổ ra, với việc chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden cử một quan chức cấp cao của Nhà Trắng thực hiện nhiều chuyến đi tới khu vực nhằm nỗ lực xoa dịu căng thẳng. Những nỗ lực của phương Tây nhằm xóa bỏ sự liên kết giữa hai mặt trận đã không có kết quả. Hezbollah chỉ ngừng bắn trong thời gian ngắn, nhân lệnh ngừng bắn kéo dài một tuần ở Gaza vào tháng 11 năm ngoái.

Hezbollah cũng đã phát động cuộc tấn công sâu nhất vào Israel hôm 23/4, nói rằng họ nhắm mục tiêu vào trụ sở Lữ đoàn bộ binh ở thành phố ven biển Acre, cách biên giới với Liban hơn 30 km. Quân đội Israel cho biết lực lượng phòng không của họ đã đánh chặn hai mục tiêu trên không dọc theo bờ biển phía bắc nước này. Ngày hôm sau, quân đội Israel cho biết máy bay chiến đấu của họ đã tấn công 40 mục tiêu của Hezbollah ở thị trấn Ayta ash-Shab, miền Nam Liban.

Một tuần trước đó, Hezbollah đã nhắm mục tiêu vào một địa điểm của Israel ở Arab al Aramshe, một ngôi làng ở miền Bắc Israel, sử dụng tên lửa dẫn đường và máy bay không người lái trong cái mà nhóm vũ trang này gọi là một cuộc tấn công phối kết hợp nhằm trả đũa việc Israel giết chết hai thành viên của họ. Quân đội Israel xác nhận rằng một số tên lửa và thiết bị bay không người lái đã được bắn từ Liban về phía một doanh trại quân đội, khiến hơn chục binh sĩ bị thương, một trong số họ sau đó đã thiệt mạng. IDF biết họ đã đáp trả bằng các cuộc không kích vào nhiều mục tiêu của Hezbollah.

Rym Momtaz, nhà phân tích an ninh của Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế có trụ sở tại Paris, nói: “Đây là thời điểm có rủi ro cao nhất đối với mặt trận Hezbollah – Israel kể từ sau ngày 7/10 năm ngoái. Có rất nhiều cuộc tấn công bằng tên lửa nổ ra, mỗi bên đang kiểm tra giới hạn của bên kia thông qua các cuộc tấn công như vậy”.

Xung đột gia tăng đáng kể giữa Israel và Hezbollah có thể là thảm họa cho cả hai bên. Trong cuộc chiến gần đây nhất giữa hai bên vào năm 2006, Israel đã ném bom sân bay dân sự ở Beirut và Hezbollah đã bắn tên lửa vào sâu lãnh thổ Israel. Hơn 1.100 người đã thiệt mạng ở Liban. Khoảng 120 binh sĩ và hơn 40 dân thường Israel đã thiệt mạng trong cuộc chiến.

Cả hai bên đã tăng cường lực lượng quân sự của mình trong gần hai thập kỷ kể từ đó, với việc Israel mua hệ thống phòng không mới và máy bay chiến đấu tiên tiến từ Mỹ, còn Hezbollah mua tên lửa mới và các vũ khí khác từ Iran. Hezbollah cũng có hàng nghìn binh sĩ có kinh nghiệm chiến đấu trên chiến trường trong cuộc nội chiến ở Syria và hệ thống đường hầm ở miền Nam Liban được cho là tương đương với mạng lưới ngầm của Hamas ở Gaza.

Theo ước tính của Israel, Hezbollah có khoảng 150.000 tên lửa pháo binh và tên lửa đạn đạo vào năm 2015, trong khi các nhà phân tích an ninh cho rằng con số này đã tăng lên kể từ đó. Các nhà phân tích cho biết Hezbollah che giấu quy mô kho vũ khí của mình nhằm duy trì lợi thế chiến lược trong bất kỳ cuộc đối đầu nào với Israel.

Mối đe dọa hủy diệt trên diện rộng đã khiến cả hai bên đều quan tâm đến việc đảm bảo cho xung đột không vượt khỏi tầm kiểm soát. Tuy nhiên, điều đó đã khiến cả hai bên tin rằng họ có thể tăng cường độ xung đột mà không gây ra một cuộc chiến tranh tổng lực.

Chuẩn Tướng Assaf Orion, nhà nghiên cứu cao cấp của Viện Nghiên cứu An ninh Quốc gia Israel cho biết: “Dù cả hai bên đều hiểu rằng họ muốn tránh chiến tranh, nhưng họ lại thực sự cho phép mình ngày càng leo thang theo thời gian. Vì vậy, chừng nào còn giao tranh ở Gaza, Hezbollah sẽ tiếp tục các cuộc tấn công của mình, điều này làm tăng nguy cơ xảy ra tính toán sai lầm”.

Cùng với cuộc chiến ở Gaza, cuộc xung đột ở biên giới giữa Liban và Israel đã khiến cả hai nước bất ổn trong nhiều tháng. Kể từ ngày 7/10 năm ngoái, các cuộc tấn công của Israel đã giết chết ít nhất 276 tay súng Hezbollah, theo số liệu của nhóm – một con số tương đương với số người thiệt mạng trong cuộc chiến năm 2006. Hàng chục nghìn thường dân Liban và Israel đã phải di tản.