Giảm tốc, xoay xở đủ đường…chưa bao giờ doanh nghiệp BĐS khó khăn như hiện nay
Nhiều doanh nghiệp bất động sản đang ở giai đoạn khó khăn nhất trong suốt hàng thập kỷ vì không có dự án, vướng mắc về hành lang pháp lý… Nhiều doanh nghiệp xác định đầu tư chậm không mở rộng quy mô trong 6 tháng cuối năm.
Đánh giá về thị trường BĐS cuối năm, ông Vũ Cương Quyết – Tổng giám đốc Đất Xanh Miền Bắc khan hiếm nguồn cung và “siết” van tín dụng là hai yếu tố tác động nhiều đến cục diện của thị trường bất động sản trong nửa đầu năm 2022. Đây cũng chính là hai “nút thắt” lớn các doanh nghiệp bất động sản mong chờ được tháo gỡ,
“Khi ngân hàng kiểm soát chặt hơn tín dụng vào bất động sản, thị trường chứng khoán, đặc biệt là trái phiếu doanh nghiệp cũng bị chững lại, thị trường bất động sản bị ảnh hưởng khá nghiêm trọng. Giao dịch của quý II/2022 đang có sự sụt giảm mạnh, thanh khoản chậm, thị trường đang có dấu hiệu đi ngang. Trong thời gian tới, còn chờ nhiều yếu tố để có thể kỳ vọng thị trường bất động sản sẽ khôi phục và phát triển ổn định”, ông Quyết nhấn mạnh.
Trao đổi với chúng tôi, Chủ tịch một tập đoàn BĐS lớn tại Hà Nội cũng cho biết trong vòng gần 1 thập kỷ qua, chưa bao giờ doanh nghiệp BĐS đối mặt với những khó khăn như hiện nay: “Doanh nghiệp tôi có 4 dự án đang triển khai nhưng đều không thể ra hàng do những vướng mắc về pháp lý. Một dự án ra hàng năm 2021 đến nay vẫn chật vật bán bởi ngân hàng bỗng tạm thời ngưng tài trợ vốn cho khách vay mua nhà”.
Cũng theo vị này, việc “siết” dòng vốn vào bất động sản là yếu tố sống còn của doanh nghiệp bất động sản. Không có vốn, giao dịch bất động sản sẽ ngay lập tức khựng lại, khiến cả thị trường rơi vào bế tắc: “Nếu năm 2021, doanh nghiệp vẫn còn cầm cự lương khô từ các năm trước thì đến năm 2022 mới chính là năm đỉnh điểm khó khăn của doanh nghiệp. Nhiều doanh nghiệp đang đứng trước bờ vực phá sản”, vị này nhấn mạnh.
Không chỉ các doanh nghiệp ngoài Bắc, nhiều doanh nghiệp tại phía Nam cũng nhận thấy sự khó khăn vây bủa thị trường. Tại đại hội đồng cổ đông thường niên 2022 của Công ty cổ phần Quốc Cường Gia Lai ngày 29/6, Tổng giám đốc Nguyễn Thị Như Loan cho hay 6 tháng cuối năm, doanh nghiệp chọn phương án đầu tư chậm, chờ các chính sách, pháp lý được giải quyết một cách thống nhất, đồng bộ. Doanh nghiệp cũng cắt giảm chi phí lãi vay để vượt khó chứ không mở rộng đầu tư năm nay.
Cũng theo bà Loan, hiện nay đã giữa năm 2022 nhưng Luật Nhà ở, Luật Đất đai, Kinh doanh bất động sản, Đầu tư vẫn chồng chéo nhau. Ba năm nay, nhiều dự án bị tắc vì không giải quyết được những vướng mắc pháp lý nên năm nay không dám kỳ vọng nhiều bởi lẽ không biết tình trạng bế tắc này còn kéo dài bao lâu.
Trong báo cáo cập nhật ngành bất động sản gần đây, SSI Research cũng cho rằng nguồn cung mới cho các dự án bất động sản và chung cư/ nhà thấp tầng sẽ tiếp tục bị hạn chế, rất ít sản phẩm mới được tung ra thị trường. Do thiếu hụt nguồn cung mới, giá bán sơ cấp tại các khu vực đô thị như Hà Nội và TP. HCM tiếp tục tăng. Nguồn cung thiếu hụt đã khiến, thanh khoản thị trường giảm sút với số lượng giao dịch trong Quý 1/2022 ghi nhận ở mức 20.325 giao dịch, giảm 20% so với cùng kỳ.
Trong phạm vi nghiên cứu, SSI đánh giá trong giai đoạn từ 2022 và 2023-2024, lợi nhuận ròng của các chủ đầu tư bất động sản có thể bị ảnh hưởng do các dự án xây dựng trong giai đoạn 2021-2022 có chi phí quỹ đất, chi phí tài chính và chi phí xây dựng cao hơn (chi phí nguyên liệu đầu vào như xi măng, thép tăng từ 7 -15% so với cuối năm 2021). SSI Research cảnh báo các doanh nghiệp bất động sản sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn bất ổn của thị trường trong thời gian tới.
Video đang HOT
Cùng quan điểm với SSI, Tiến sĩ Sử Ngọc Khương, Giám đốc cấp cao Savills Việt Nam cũng đánh giá thực trạng của thị trường 6 tháng đầu năm là giá nhà cao, thanh khoản hạn chế, dòng tiền tắc nghẽn và xu hướng này có thể tiếp diễn trong những quý còn lại của năm.
“Áp lực lớn nhất mà doanh nghiệp địa ốc đau đầu chính là vướng mắc pháp lý kéo dài nhiều năm chưa được tháo gỡ. Đây là yếu tố chủ chốt làm đội chi phí đầu vào, tăng chi phí tài chính, đẩy giá thành đầu ra ngày càng cao ngất ngưỡng. Cần có giải pháp đồng bộ từ khơi thông vốn đến khơi thông pháp lý mới có thể tháo gỡ cục diện khó khăn hiện nay cho thị trường địa ốc”, ông nhận định.
Còn theo ông Lê Hoàng Châu – Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP.HCM: “Thị trường BĐS đang phải đối mặt với những đợt thanh lọc như: Kiểm soát tín dụng BĐS; thanh, kiểm tra; hoạt động phát hành trái phiếu; rà soát, hồi tố thuế thu nhập cá nhân từ giao dịch nhà đất. Do đó, năm 2022 sẽ là một năm đầy thách thức của doanh nghiệp bất động sản”.
Ông Châu cho rằng, việc cần thiết là khơi thông tín dụng cho thị trường.Việc siết tín dụng BĐS ảnh hưởng đến cả người thực sự có nhu cầu mua nhà, khi họ khó vay tiền ngân hàng và giá nhà có thể bị đẩy lên cao. Dự thảo 39 của NHNN cần sớm được sửa đổivới những điều kiện mở để thúc đẩy nguồn vốn cho thị trường, giúp các doanh nghiệp phục hồi hậu dịch Covid-19, tránh việc các ngân hàng “ngại” hoặc “không dám” cho vay bất động sản khiến toàn bộ thị trường nhưng trệ.
Doanh nghiệp bất động sản khu công nghiệp kỳ vọng tăng trưởng cao
Bất động sản khu công nghiệp được cho là ngành có nhiều thuận lợi khi nhu cầu thuê đất tại các khu công nghiệp Việt Nam tiếp tục tăng trưởng tích cực.
Đồng thời, việc đơn giản hóa các thủ tục pháp lý, phân quyền nhiều hơn cho các địa phương có thể giúp giảm thủ tục cấp phép đầu tư tại các khu công nghiệp. Giới phân tích nhận định, 2022 sẽ là năm các doanh nghiệp bất động sản khu công nghiệp ghi nhận doanh thu và lợi nhuận tăng trưởng cao.
Lực đẩy tăng trưởng
Theo Bộ kế hoạch và Đầu tư, đến cuối năm 2021 có 397 khu công nghiệp đã được thành lập, bao gồm 352 khu công nghiệp nằm ngoài các khu kinh tế, 37 khu công nghiệp nằm trong các khu kinh tế ven biển, 8 khu công nghiệp nằm trong các khu kinh tế cửa khẩu, với tổng diện tích đất tự nhiên đạt khoảng 122,9 nghìn ha.
Trong đó có 291 khu công nghiệp đã đi vào hoạt động với tổng diện tích đất tự nhiên đạt khoảng 87,1 nghìn ha, diện tích đất công nghiệp đạt khoảng 58,7 nghìn ha và 106 khu công nghiệp đang trong quá trình xây dựng với tổng diện tích đất tự nhiên khoảng 35,7 nghìn ha. Tỷ lệ lấp đầy đạt khoảng 70,9%, xấp xỉ so với cuối năm 2020.
Trong 6 tháng 2022, Phó Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định thành lập 9 khu công nghiệp mới với tổng diện tích 2.472 ha, tổng vốn đầu tư các dự án đạt 29.411 tỷ đồng.
Các dự án cũng quy định thời gian xây dựng từ 3 - 4 năm kể từ khi được thành lập và thời gian hoạt động kể từ 50 năm kể từ ngày thành lập.
SSI cho rằng, nguồn cung các khu công nghiệp mới này có thể đi vào hoạt động vào cuối 2023 đến năm 2025. Dù vậy, SSI cũng nhận định các thủ tục pháp lý liên quan đến việc cấp phép đầu tư khu công nghiệp đã được đơn giản hóa, nhưng tiến độ đền bù giải tỏa vẫn còn khá chậm, có thể dẫn đến làm chậm tiến độ đi vào hoạt động của dự án.
Theo SSI, nhu cầu thuê đất tại các khu công nghiệp Việt Nam tiếp tục tăng trưởng tích cực khi việc mở cửa đường bay và áp dụng hộ chiếu vaccine để phục hồi nền kinh tế giúp các hợp đồng được ký MOU (Biên bản ghi nhớ) trong thời gian trước hoàn tất các thủ tục đầu tư; tỷ giá VND/USD ổn định hơn so với các quốc gia như Indonesia, Thái Lan, Ấn Độ, Malaysia; các chính sách thu hút FDI của Việt Nam như miễn thuế thu nhập doanh nghiệp về 0% trong 4 năm đầu tiên hoạt động, giảm 50% thuế thu nhập doanh nghiệp trong 5 năm tiếp theo; chính sách ưu đãi về nhà ở xã hội cho công nhân trong khu công nghiệp. Ngoài ra, doanh nghiệp bất động sản khu công nghiệp còn được hưởng lợi từ làn sóng dịch chuyển sản xuất sang Việt Nam.
Bên cạnh đó, nghị định 35/2022/NĐ-CP của Chính phủ quy định về quản lý khu công nghiệp và khu kinh tế, nổi bật với việc gỡ bỏ thủ tục thành lập khu công nghiệp nhằm giảm bớt thủ tục hành chính cho nhà phát triển khu công nghiệp.
Đồng thời, phân quyền quản lý nhà nước nhiều hơn cho Bộ kế hoạch và Đầu tư và UBND tỉnh trong triển khai hoạt động các khu công nghiệp.
SSI cho rằng, việc đơn giản hóa các thủ tục pháp lý, phân quyền nhiều hơn cho các địa phương có thể giúp giảm thủ tục cấp phép đầu tư tại các khu công nghiệp, đặc biệt các khu công nghiệp sẽ có thể nhận được giấy phép đầu tư ngay khi được chấp thuận đầu tư.
Tự tin với kế hoạch tăng trưởng cao
Theo Công ty cổ phần Chứng khoán Mirae Asset (Việt Nam), 2022 sẽ là năm các doanh nghiệp trong ngành bất động sản khu công nghiệp ghi nhận doanh thu và lợi nhuận tăng trưởng cao.
Công ty chứng khoán này cho rằng, quỹ đất sẵn sàng khai thác lớn, giá thuê duy trì mức cao sẽ giúp doanh nghiệp có doanh thu và lợi nhuận tăng trưởng.
Một số công ty sẽ thực hiện chuyển đổi phương pháp hạch toán doanh thu từ phân bổ hằng năm theo thời gian thuê sang hạch toán 1 lần sẽ giúp doanh nghiệp ghi nhận khoản doanh thu và lợi nhuận bất thường trong 2022.
Giá thuê dù liên tục tăng trong thời gian qua nhưng vẫn ở mức thấp, do đó doanh nghiệp bất động sản khu công nghiệp của Việt Nam có lợi thế cạnh tranh so với các nước trong khu vực. Cụ thể so với Indonesia và Thái Lan - những quốc gia có lợi thế về vốn FDI như Việt Nam, giá thuê trung bình năm 2021 thấp hơn từ 20 - 33%.
Tuy nhiên không chỉ có thuận lợi, Chứng khoán Mirae Asset (Việt Nam) còn chỉ ra những khó khăn doanh nghiệp bất động sản khu công nghiệp trong năm 2022 phải đối diện như chi phí phát triển quỹ đất tăng đáng kể so với 2019.
Cụ thể năm 2022, chi phí đền bù, giải phóng mặt bằng đã tăng 10%-50% so với 2019, ảnh hưởng đến tiến độ giải phóng mặt bằng của các doanh nghiệp. Cùng đó, nguồn cung tăng mạnh có thể tạo ra điểm cân bằng và khiến giá thuê chững lại.
Theo báo cáo của Bộ Tài nguyên và Môi trường, diện tích đất khu công nghiệp đến năm 2030 gần 211.000 ha, tăng hơn 85.000 ha so với năm 2022 (trung bình mỗi năm tăng 10.000 ha). Quỹ đất công nghiệp dự kiến tăng mạnh trong giai đoạn 2023 trở đi có thể khiến giá thuê chững lại.
Dù vẫn còn những khó khăn phải đối diện, nhưng rõ ràng cơ hội đối với ngành bất động sản khu công nghiệp là rất lớn. Vì vậy, đa số các doanh nghiệp bất động sản khu công nghiệp đều đặt kế hoạch kinh doanh tăng trưởng cao cho năm 2022.
Theo SSI, kế hoạch kinh doanh năm 2022 của các doanh nghiệp khu công nghiệp tăng trưởng tích cực với tổng doanh thu đạt mức 38.294 tỷ đồng, tăng tới 25% so với cùng kỳ năm ngoái và lợi nhuận sau thuế kế hoạch đạt mức 12.317 tỷ đồng, tăng 537% so với cùng kỳ năm 2021.
Về kết quả kinh doanh quý I/2022, tổng doanh thu các khu công nghiệp niêm yết đạt 14.740 tỷ đồng, tăng 0,4% so với cùng kỳ năm 2021, nhưng lợi nhuận sau thuế đạt 3.405 tỷ đồng, giảm 2,7% so với cùng kỳ năm ngoái.
Bức tranh lợi nhuận quý I của các doanh nghiệp bất động sản khu công nghiệp khá tương phản. Trong khi nhiều doanh nghiệp lãi lớn thì cũng có những doanh nghiệp thua lỗ.
Các doanh nghiệp có lợi nhuận sau thuế tăng trưởng mạnh như Tổng công ty IDICO - CTCP (mã chứng khoán: IDC) tăng tới 253%, đạt 283 tỷ đồng. Hay Công ty cổ phần Thống Nhất (mã chứng khoán: BAX) có lợi nhuận sau thuế quý I/2022 đạt 48 tỷ đồng, tăng 7,2 lần so với cùng kỳ năm 2021.
Ngược lại, Công ty cổ phần Khu công nghiệp Hiệp Phước (mã chứng khoán: HPI) ghi nhận lỗ 2,6 tỷ đồng do không có nguồn thu mới khi dự án mở rộng Khu công nghiệp Hiệp Phước tiếp tục bị trì hoãn.
Tổng Công ty Đầu tư và phát triển Công nghiệp - CTCP (mã chứng khoán: BCM) có lợi nhuận sau thuế giảm 16,4% so với cùng kỳ khi chưa ghi nhận lợi nhuận từ bán đất tại thành phố mới Bình Dương cho Capitaland...
Công ty bảo hiểm được đầu tư bất động sản Mới đây Quốc hội đã thông qua luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi), trong đó đã chấp thuận cho doanh nghiệp bảo hiểm được mua cổ phiếu của doanh nghiệp bất động sản niêm yết trên thị trường chứng khoán, chứng chỉ của quỹ đại chúng. Doanh nghiệp bảo hiểm được mua cổ phiếu của doanh nghiệp bất động sản niêm yết...