Giảm thiệt hại nhờ ứng phó tốt với hạn mặn trong mùa khô 2019-2020
“Tỉnh Sóc Trăng đã làm tốt việc chỉ đạo, điều hành, ứng phó phòng, chống hạn mặn trong mùa khô 2019-2020, qua đó, giúp giảm thiểu sức tác động và ảnh hưởng của tình trạng hạn hán và xâm nhập mặn đến đời sống, sản xuất của người dân trên địa bàn tỉnh”.
Đây là đánh giá của ông Lương Văn Anh, Phó Tổng cục Trưởng, Tổng cục Thủy lợi tại buổi làm việc với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Sóc Trăng ngày 4/5 về chỉ đạo, điều hành, phòng chống hạn hán, thiếu nước, mặn xâm nhập mùa khô năm 2019-2020.
Nhờ hệ thống cống ngăn mặn mà tỉnh Sóc Trăng đã giảm được đáng kể sức tác động trong đợt hạn, mặn mùa khô 2019-2020.
Theo báo cáo của Ủy ban nhân dân tỉnh Sóc Trăng, hạn hán và mặn xâm nhập mùa khô năm 2019-2020 đã gây thiệt hại hơn 4.000 ha lúa của tỉnh, tập trung ở diện tích nông dân xuống giống không theo khuyến cáo của ngành nông nghiệp. Bên cạnh đó, 27 ha rau màu, cây ăn trái cũng bị ảnh hưởng và giảm năng suất do thiếu nguồn nước ngọt để tưới tiêu.
Hạn hán và xâm nhập mặn mùa khô 2019-2020 cũng ảnh hưởng lớn đến đời sống sinh hoạt của người dân trên địa bàn tỉnh, đặc biệt là tại các địa phương vùng ven biển của các huyện như Trần Đề, Long Phú, Vĩnh Châu…
Do đó, tổng số hộ bị thiếu nước sinh hoạt thời điểm cao nhất là trên 26.500 hộ. Nguyên nhân chính do nguồn nước mặt (sông) bị nhiễm mặn, nguồn nước ngầm từ giếng khoan ở tầng nông của hộ gia đình suy giảm, cạn kiệt không đủ khai thác và sử dụng. Đối với các hộ dân sử dụng nước sinh hoạt từ các công trình cấp nước tập trung không bị ảnh hưởng.
Ông Huỳnh Ngọc Nhã, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Sóc Trăng cho biết, để phòng, chống hạn hán và mặn xâm nhập, tỉnh Sóc Trăng đã đầu tư xây dựng 16 trạm bơm, sửa chữa 45 cống; đồng thời, thực hiện nạo vét 53 kênh trục tạo nguồn và tuyến kênh cấp 2 với 4.100 km, tổng kinh phí 668 tỷ đồng.
Bên cạnh đó, tỉnh còn làm tốt việc khuyến cáo lịch thời vụ, thông tin kịp thời, chính xác về tình hình mặn xâm nhập, thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, triển khai các biện pháp, giải pháp tích trữ nước ngọt, ứng dụng công nghệ tiên tiến, tiết kiệm trong tưới tiêu, giúp diện tích cây trồng bị thiệt hại và ảnh hưởng giảm nhiều so với hạn, mặn cách nay 5 năm.
Video đang HOT
Đối với nước sinh hoạt, Sóc Trăng đã thực hiện xây dựng mới, nâng cấp sửa chữa, kéo dài tuyến ống cấp nước từ các công trình cấp nước tập trung hiện có trên 456.000m, cấp cho 16.500 hộ dân nông thôn. Trong thời gian hạn hán, xâm nhập mặn cao điểm nhất, tỉnh cũng thực hiện giải pháp cấp bách chở nước sinh hoạt cho 71 hộ dân xã Thạnh Thới An, huyện Trần Đề.
Mới đây, theo Quyết định số 504/QĐ-TTg ngày 10/4/2020 của Thủ tướng Chính phủ hỗ trợ kinh phí cho tỉnh Sóc Trăng 60 tỷ đồng để khắc phục tình trạng hạn mặn, đảm bảo nước sạch cho các hộ dân tại các huyện vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc trên địa bàn tỉnh.
Với các giải pháp phi công trình, tỉnh Sóc Trăng chỉ đạo các địa phương xuống giống theo lịch thời vụ được khuyến cáo sớm hơn 15-20 ngày so với cùng kỳ hàng năm. Liên tục thông tin tình hình, diễn biến của thời tiết trong mùa khô 2019-2020 để người dân chủ động trong ứng phó với hạn hán và xâm nhập mặn. Đặc biệt là theo dõi chặt chẽ nguồn nước trên các con sông, kênh rạch để điều tiết hợp lý các hệ thống công trình cung cấp nước ngọt cho sản xuất và sinh hoạt.
Để chủ động, kịp thời trong ứng phó, hạn chế thấp nhất do mặn xâm nhập trong những năm tiếp theo, tỉnh Sóc Trăng cũng đề nghị cấp trên hỗ trợ kinh phí 1.400 tỷ đồng để xây dựng 3 trạm bơm bổ sung nước ngọt cho vùng Long Phú-Tiếp Nhật, xây dựng mới Cống Long Phú và 6 cống kết hợp để kiểm soát mặn xâm nhập từ Cửa Trần Đề.
Tại buổi làm việc, ông Lương Văn Anh cũng đề nghị, trong thời gian tới, Sóc Trăng cần quan tâm đến hệ thống bơm cưỡng b ức mà các tỉnh lân cận đã làm, thu về kết quả tích cực; đồng thời, có sự đánh giá chi tiết về thực trạng của các hộ dân, các địa phương thiếu nước sinh hoạt, cũng như giải pháp cụ thể để có sự hỗ trợ, ứng phó căn cơ hơn. Tổng cục Thủy lợi sẽ tiếp tục đồng hành cùng Sóc Trăng trong vấn đề phòng chống, ứng phó về hạn, mặn, bảo vệ sản xuất nông nghiệp.
Tình người trong mùa hạn, mặn
Sau khi Báo Công an TPHCM đăng loạt bài "Tiếng gọi đồng bằng: Khát!", Tòa soạn nhận được nhiều cuộc gọi của độc giả. Có người hỏi xin địa chỉ những nơi đang diễn ra hạn, mặn khốc liệt ở Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), có người gom góp số tiền dành dụm lâu nay để hỗ trợ đồng bào miền Tây.
Trở lại những nơi bị hạn, mặn gay gắt ở Tiền Giang, Bến Tre... Chúng tôi ghi nhận tấm lòng của các nhà hảo tâm đang chung tay chia sẻ khó khăn với các vùng quê đang khốn khó, tiếp sức cho bà con vượt qua mùa hạn mặn.
BỒN CHỨA NƯỚC BÊ-TÔNG CỦA BÀ DẬU SÀI GÒN
Ngay đầu mùa hạn mặn, người dân miền đồng bằng Sông Cửu Long điên đảo dưới cái nắng thiêu đốt và cái đắng mặn chát của nước biển xâm thực, chúng tôi nhớ ngay đến những chiếc bồn chứa nước bằng bê-tông mà trước đây Báo CATP đã xây cho bà con một số địa phương ở tỉnh Bến Tre. Đây là những chiếc bồn do bà Nguyễn Thị Dậu (còn được gọi với cái tên thân thương là Bà Dậu Sài Gòn) tài trợ vào năm 2016. Có khoảng 200 chiếc như vậy ở Giồng Trôm và Mỏ Cày.
Chúng tôi đã kiểm tra bằng cách đề nghị cán bộ địa phương khảo sát ngay. Kết quả thật đáng mừng. Những hộ dân nhận được chiếc bồn bê tông này trong những năm qua đều phấn khởi. Khi mùa mưa đến, người dân hứng mưa chứa đầy trong bồn để dành nước qua mùa khô dùng. Nhờ vậy, mùa hạn mặn năm nay các hộ dân này đỡ vất vả nhiều hơn trước nạn hạn mặn kinh hoàng.
Ông Trần Văn Hai (hộ nghèo ở xã Phước Mỹ Trung, huyện Mỏ Cày Bắc) bày tỏ: "Tôi rất vui mừng vì được nhà tài trợ quan tâm, cấp cho tôi bồn chứa nước. Nếu không được hỗ trợ, tôi không biết chừng nào mới xây được. Cả nhà tôi bảo quản rất kỹ bể chứa nước. Vào mùa mưa, tôi chứa đầy nước nên mấy năm nay không bị thiếu nước trong mùa khô, vì chỉ sử dụng trong ăn, uống". Nhiều người khác cũng gửi lời cảm ơn bà Dậu Sài Gòn, vì nếu không có bồn chứa nước, họ không biết lấy tiền đâu ra để mua nước ngọt sử dụng trong mùa khô năm nay. Nhớ ơn người giúp đỡ, bà con gọi bằng "bồn nước Dậu Sài Gòn"
Bồn nước bê-tông Dậu Sài Gòn, được tặng từ năm 2016 vẫn được bà con bảo quản sử dụng tốt
Cũng trong mùa hạn mặn năm nay, sau khi Báo CATP khởi đăng loạt bài Tiếng gọi đồng bằng: Khát!, bà Dậu đã tặng hàng ngàn bình nước uống tinh khiết cho người dân trong vùng hạn mặn ở Long An, Tiền Giang, Bến Tre. Những bình nước ân tình góp phần giải con khát cho người dân miền châu thổ đang quay quắt trong cơn hạn mặn.
Cũng trong mùa khô năm nay, bà Dậu cũng gửi tặng 5 tấn gạo cho người dân nghèo miền Trung để có cái ăn qua mùa hạn hán.
NHIỀU NGHĨA CỬ CAO ĐẸP
Trao đổi với chúng tôi, lãnh đạo tỉnh bến Tre, Tiền Giang cảm ơn báo chí. Thông qua những thông tin thiệt hại về hạn mặn của các cơ quan báo chí, nhiều đơn vị cùng cá nhân đến hỗ trợ đồng bào. Báo cáo của Ủy ban MTTQ Việt Nam Bến Tre, tính đến nay, đơn vị đã tiếp nhận trên 34 tổ chức, cá nhân hỗ trợ gồm: 5.652 bồn chứa nước, 22.600 bình nước uống, 19 máy lọc nước mặn, 200 máy lọc nước sạch, 8 điểm cấp nước, 18 điểm nước uống miễn phí, 10.000 can nhựa; 36 chuyến tàu, sà lan, ghe cấp trên 41.000m3; khoảng 500 lượt xe của các Hội Bạn hữu đường xa cấp khoảng 6.280m3 nước ngọt, nước sạch... Tổng trị giá quy thành tiền khoảng trên 17,4 tỷ đồng.
Ngay khi đồng bào gặp khó khăn, một số cá nhân ở địa phương hết lòng hỗ trợ theo đúng tinh thần lá lành đùm lá rách, sẵn sàng chia sẻ những giọt nước quý giá của gia đình mình cho người khác. Anh Trần Phước Hòa (ngụ ấp Nhơn Nghĩa, xã Hòa Nghĩa, huyện Chợ Lách, Bến Tre) đầu tư gần 200 triệu đồng để mua máy lọc nước mặn thành nước ngọt cấp phát cho dân nghèo sử dụng miễn phí.
Bà Nguyễn Thị Dậu cùng BBT Báo CATP trong một lần trao quà cho dân nghèo Trà Vinh
Giáp ranh với tỉnh Bến Tre, Tiền Giang cũng là một trong những địa phương chịu hậu quả nặng nề do hạn mặn. Từ tết nguyên đán, địa phương nhận được sự hỗ trợ của các nhà hảo tâm. Hiện nay, Công ty TNHH Thương mại xây dựng Đại Phước Thành (Tiền Giang) đã tổ chức nhiều chuyến xe chở nước ngọt vượt gần 80km đến ủng hộ cho bà con nghèo vùng bãi ngang, khu vực ven biển của tỉnh Tiền Giang như: Tân Phước, Gia Thuận, Kiểng Phước (huyện Gò Công Đông), Thạnh Trị, Bình Tân (huyện Gò Công Tây)...
Chỉ trong 10 ngày đầu chở nước ngọt, có hơn 1.300 người dân gặp khó khăn về nguồn nước sinh hoạt đã được cấp nước. Hiện, đơn vị này tiếp tục thực hiện công việc chở nước ngọt về hỗ trợ người dân nghèo các huyện, thị phía Đông của tỉnh Tiền Giang đến hết mùa khô hạn. Ngoài ra, doanh nghiệp nàycòn vận động các nhà hảo tâm, đối tác ủng hộ hàng nghìn bình nước lọc mỗi ngày cho dân nghèovùng ven biển Gò Công.
Theo Tổng cục Thủy lợi (Bộ NN-PTNT), từ ngày 8 cho đến 15-4, xâm nhập mặn ở vùng ĐBSCL sẽ tăng theo kỳ triều cường. Ranh mặn 4g/lít ở các cửa sông Vàm Cỏ xâm nhập sâu từ 110-120km, cao hơn 24-25km so với mức cao nhất tháng 3-2020; sông Cái Lớn từ 60-65km, cao hơn 8-13km so với mức cao nhất tháng 3-2020; trên các sông cửa Tiểu và cửa Đại xâm nhập mặn sâu khoảng 50-55km; sông Hàm Luông từ 70-75km; sông Cổ Chiên 45-50km; sông Hậu (Cửa Định An và Trần Đề) khoảng 45-50km... Sau thời gian xâm nhập mặn lên cao này thì từ nửa cuối tháng 4-2020, xâm nhập mặn ở vùng các cửa sông Cửu Long khả năng giảm nhanh; đến đầu tháng 5-2020, xâm nhập mặn ở các sông Vàm Cỏ và Cái Lớn bắt đầu giảm...
Thiện Thảo - Duy Luân
Xâm nhập mặn ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long tăng trở lại Theo Tổng cục Thủy lợi, ảnh hưởng của hạn hán, xâm nhập mặn đến sản xuất vụ Đông Xuân là khoảng 35.800ha, tương đương 2,3% diện tích gieo trồng; 80.700 hộ dân đang gặp khó khăn về nước sinh hoạt. Nhiều diện tích lúa ở Bến Tre bị thiệt hại do hạn mặn. (Ảnh: Trần Thị Thu Hiền/TTXVN) Theo Tổng cục Thủy lợi,...