Giải pháp cho người hút thuốc lá thụ động
Tại Việt Nam, để giảm thiểu tác hại của việc hút thuốc thụ động, Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá đã hỗ trợ đẩy mạnh việc thực thi quy định cấm hút thuốc tại các nơi công cộng và nhân rộng các mô hình không khói thuốc.
Hút thuốc lá thụ động cũng ảnh hưởng tới sức khỏe. Người không hút thuốc nhưng thường xuyên hít phải khói thuốc cũng mắc các bệnh giống như người hút thuốc. Những người không hút thuốc tiếp xúc với khói thuốc bao gồm con cái, vợ (chồng) của người hút thuốc, sống trong cùng nhà với người hút thuốc hoặc người làm việc trong môi trường có khói thuốc.
Người hút thuốc thụ động là người không có hành vi hút thuốc nhưng thường xuyên hít phải (hay còn gọi là phơi nhiễm) khói thuốc từ đầu điếu thuốc đang cháy hoặc khói thuốc do người hút thuốc phả ra.
Hàng năm, trên thế giới có khoảng 200.000 ca tử vong do phải tiếp xúc thụ động với khói thuốc lá tại nơi làm việc và có khoảng 600.000 ca tử vong do hút thuốc thụ động.
Tại Việt Nam, có tới 70% trẻ dưới 5 tuổi bị phơi nhiễm với khói thuốc lá thụ động. Thuốc lá không chỉ có tác hại đối với người hút mà những người xung quanh cũng bị ảnh hưởng, nhiễm độc. Đặc biệt người hít phải khói thuốc có nguy cơ bị bệnh cao gấp 10 lần người hút thuốc.
Khói thuốc lá có thể tồn tại trong không khí ngay cả khi không còn nhìn thấy hoặc ngửi thấy được. Người không hút thuốc nếu hít phải khói thuốc lá (hút thuốc thụ động) cũng bị ảnh hưởng tương tự như người hút thuốc lá trực tiếp.
Những người hít phải khói thuốc lá trong một thời gian dài sẽ có nguy cơ mắc ung thư phổi cao hơn những người khác. Cũng giống như người hút thuốc lá, người hút thuốc thụ động cũng có nguy cơ mắc các bệnh giống như người hút thuốc: Ung thư, đột quỵ, các bệnh về hô hấp và tim mạch…
Với phụ nữ mang thai thường xuyên hít phải khói thuốc lá thụ động có thể bị sảy thai, làm thai nhi chậm phát triển hoặc sinh non. Bên cạnh đó, nguy cơ sảy thai ở phụ nữ hút thuốc cao gấp 3 lần so với phụ nữ không hút thuốc. Hút thuốc thụ động còn được biết đến là một nguyên nhân làm thai chết lưu và làm giảm cân nặng trẻ sơ sinh từ 200 – 400gram.
Theo các chuyên gia y tế, hút thuốc thụ động đặc biệt nguy hiểm cho trẻ em vì phổi của trẻ chưa phát triển hoàn thiện và nhạy cảm hơn với các chất kích thích và chất độc trong khói thuốc. Trẻ có bố mẹ hút thuốc sẽ bị giảm các chức năng của phổi và dễ gặp các vấn đề sức khoẻ. Hút thuốc thụ động ở trẻ em có thể gây viêm đường hô hấp, hen, viêm tai giữa, đột tử ở trẻ sơ sinh, kém phát triển chức năng phổi và làm tăng nguy cơ mắc nhiều loại bệnh khác.
Ở trẻ em, hút thuốc thụ động có thể gây viêm đường hô hấp, hen, viêm tai giữa, đột tử ở trẻ sơ sinh, kém phát triển chức năng phổi và tăng nguy cơ mắc nhiều loại bệnh khác.
Video đang HOT
Không chỉ ảnh hưởng đến người hút, khói thuốc lá cũng gieo rắc bệnh tật đến người thường xuyên hít phải khói thuốc.
Khói thuốc lá chứa hơn 7.000 hóa chất. Trong đó, một số chất độc hại như: Asen (độc), benzen (chất gây ung thư mạnh, có trong khói dầu khí, thuốc trừ sâu), ammonia (có trong thuốc kích thích tăng trưởng, sản phẩm tẩy rửa), nicotine (chất độc và chất gây nghiện), dioxine (sinh ung thư), formaldehyde (dùng trong ướp xác, gây kích thích mũi, họng và mắt của người hút thuốc)…
Tại Việt Nam, nhiều người hút thuốc lá có thói quen hút thuốc trong nhà, nơi làm việc, nơi đông người như nhà ga, bến xe, nhà chờ xe bus, nhà hàng… gây ảnh hưởng đến sức khỏe của những người không hút thuốc.
Hút thuốc là thói quen của nam giới và họ thường hút thuốc trong nhà, điều này làm phụ nữ và trẻ em phần lớn trở thành người hút thuốc thụ động.
Đặc biệt, hút thuốc lá thụ động làm tăng nguy cơ ung thư phổi ở người không hút thuốc lên từ 20- 30% so với những người không hút thuốc. Đây cũng là một nguyên nhân làm tăng 25 – 30% nguy cơ mắc bệnh và chết do bệnh mạch vành ở cả nam và nữ.
Nhằm giảm thiểu tác hại do khói thuốc lá đối với những người hút thuốc thụ động, ở một số nước trên thế giới, chính phủ cũng cho phép và khuyến khích người hút thuốc chuyển đổi sang những sản phẩm không khói thuốc lá.
Đã có gần 40 quốc gia cho phép thương mại hóa dòng sản phẩm không khói thuốc lá như Đức, Ý, Anh, Pháp, Thụy Sỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc …
Theo các luận chứng khoa học, dòng sản phẩm thuốc lá hun nóng làm nóng lá thuốc tự nhiên tại một nhiệt độ vừa đủ (chỉ tới 350oC, thấp hơn 600 oC so với nhiệt độ thông thường để đốt cháy thuốc lá truyền thống), đủ để chiết xuất nicotine dạng hơi cho người sử dụng mà không sản sinh ra khói thuốc lá.
Do không có sự cháy hay sự hình thành của khói thuốc lá hay tàn thuốc lá, sản phẩm này được cho là có khả năng giảm thiểu rủi ro đến 95%. Và vì không có khói nên sản phẩm thay thế thuốc lá này không làm ảnh hưởng đến chất lượng không khí dù người hút trong phòng kín.
Đặc biệt, bên cạnh khả năng giảm thiểu một cách đáng kể về cả số lượng và mức độ của những hợp chất gây hại đến từ khói thuốc lá, sản phẩm thuốc lá hun nóng vẫn mang lại trải nghiệm và cảm giác đủ thoả mãn cho những người hút thuốc trưởng thành.
Vì vậy, có 5 triệu người trên thế giới chuyển đổi sang sử dụng sản phẩm này, và mỗi ngày có khoảng 10 ngàn người chuyển đổi hẳn.
Tại Nhật Bản, sản phẩm thuốc lá hun nóng không khói này được cho phép sử dụng tại những nơi công cộng vì không ảnh hưởng đến người xung quanh như: Sân bay, trạm tàu điện ngầm, công sở, khách sạn, nhà hàng, vốn trước đây rất khắt khe với thuốc lá điếu truyền thống.
Thời gian gần đây, Cơ quan Quản lý Dược phẩm và Thực phẩm (FDA) Hoa Kỳ cũng đang thẩm định một vài thương hiệu của dòng sản phẩm không khói thuốc lá thông qua các phiên điều trần công khai để xem xét việc cấp phép cho thương mại hóa các sản phẩm này trên nước Mỹ.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã công nhận rằng nếu phần lớn những người hút thuốc lá không thể hoặc không muốn bỏ thuốc chuyển đổi ngay lập tức từ thuốc lá thông thường sang sử dụng những sản phẩm cung cấp nicotine thay thế ít độc hại hơn, sau đó dần dần bỏ hẳn chúng, đó sẽ là thành công đáng kể của nền y tế công cộng
Đây là những yếu tố quan trọng để bảo vệ quyền được sống trong môi trường trong lành của những người không hút thuốc lá, giúp giảm nguy cơ bệnh tật và tử vong do tiếp xúc thụ động với khói thuốc.
Giật mình với số người hút thuốc thụ động
Trong năm 2020 thế giới có 8 triệu người tử vong vì thuốc lá và các vấn đề liên quan đến thuốc lá. Việt Nam là 1 trong 15 nước có tỷ lệ hút thuốc lá nhiều nhất trên thế giới.
Số nam thanh niên ở tuổi trưởng thành hút thuốc chiếm tỷ lệ cao.
Thông tin này được đưa ra tại Hội nghị tập huấn nâng cao năng lực truyền thông phòng, chống tác hại của thuốc lá, diễn ra sáng 4/11.
Theo nghiên cứu của ngành Y tế, trong khói thuốc lá chứa khoảng 7.000 chất; trong đó có hàng trăm loại có hại cho sức khỏe và 69 chất gây ung thư. Nghiện thuốc lá (nghiện nicotine) là một bệnh có tên trong danh mục phân loại bệnh tật quốc tế. Nicotine là chất rất dễ nghiện và tất cả những người thử hút đều trở thành người hút thuốc.
Hít khói thuốc lá nguy cơ gây bệnh rất cao, đặc biệt là các bệnh về đường hô hấp, ung thư,tim mạch, sức khỏe sinh sản. Những người hút thuốc ở tuổi càng trẻ thì thời gian hút để gây ra bệnh liên quan đến đường hô hấp càng ngắn so với những người bắt đầu hút ở tuổi muộn hơn.
Điều đáng lưu tâm, hút thuốc lá là nguyên nhân của 75% các ca bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính. Ngoài ra, hút thuốc lá còn làm tăng nhiễm vi rút, tăng nhiễm vi khuẩn, tăng lao phổi và tăng các bệnh phổi mạn tính.
Bà Nguyễn Thị Thu Hương, Đại diện Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá, Bộ Y tế cho biết, trong năm 2020 thế giới có 8 triệu người tử vong vì thuốc lá và các vấn đề liên quan đến thuốc lá. Việt Nam là 1 trong 15 nước có tỷ lệ hút thuốc lá nhiều nhất trên thế giới. Theo điều tra trên toàn quốc năm 2015, số nam thanh niên ở độ tuổi trưởng thành hút thuốc chiếm 45.3%, tương đương với 15 triệu người (bình quân cứ 2 người thì sẽ có 1 người hút thuốc lá) và 33 triệu người Việt Nam đang bị hút thuốc thụ động.
Hiện WHO đã đưa ra Công ước khung kiểm soát thuốc lá, lần lượt các nước trên thế giới cũng đưa ra những quy định nhằm hạn chế dần người hút thuốc lá trong cộng đồng.
Việt Nam đã tham gia Công ước khung kiểm soát thuốc lá và ban hành Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá có hiệu lực thi hành từ ngày 1/5/2013. Đến nay, 100% tỉnh, thành phố đã thành lập Ban chỉ đạo Phòng chống tác hại thuốc lá, đưa nội dung của phòng chống tác hại thuốc lá vào kế hoạch hoạt động hàng năm, cụ thể như: Xây dựng bệnh viện, nơi làm việc, nhà hàng, khách sạn, du lịch không khói thuốc lá.
Mặc dù tỷ lệ sử dụng thuốc lá trong nam giới trưởng thành ở Việt Nam đã giảm nhưng vẫn ở mức cao (45,3%); tỷ lệ tiếp xúc thụ động với khói thuốc còn cao tại nhà hàng, quán bar...; tình trạng vi phạm quy định cấm hút thuốc lá nơi công cộng vẫn diễn ra...
Đáng lưu tâm, gần đây trên thị trường xuất hiện một số sản phẩm thuốc lá mới, thường gọi là "thuốc lá điện tử", "thuốc lá làm nóng". Các sản phẩm này cũng gây hại đến sức khỏe như thuốc lá điếu thông thường. Nguy hiểm hơn, thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng hiện đang nhắm tới giới trẻ, tiềm ẩn nguy cơ sử dụng ma túy và các chất kích thích khác ảnh hưởng xấu đến lối sống, hành vi của giới trẻ, gây nhiều hệ lụy cho xã hội. Hiện nay, nhiều quốc gia đã cấm mua bán, sử dụng đối với sản phẩm này.
Theo khuyến cáo từ WHO, các quốc gia cần có hành động kịp thời để giúp thế hệ trẻ không bị lừa dối bới các quảng cáo gây nhầm lần rằng có loại thuốc lá ít hại cho sức khỏe, xây dựng một thế hệ trẻ khỏe mạnh.
Đồng thời WHO cũng kêu gọi một thế hệ trẻ không sử dụng thuốc lá và các sản phẩm gây nghiện như nicotine; cần chủ động, tích cực tham gia các hoạt động tuyên truyền nhằm chỉ rõ sự thật về những chiến thuật quảng cáo thuốc lá gây nhầm lẫn cho người sử dụng để bảo vệ sức khỏe bản thân, gia đình và cộng đồng.
Hiện số lượng các đơn vị xây dựng môi trường không khói thuốc đã đạt con số đáng khích lệ: 1.560 cơ quan hành chính; 3.778 trường mẫu giáo; 3.577 trường tiểu học; 2.502 trường trung học cơ sở; 1.010 trường trung học phổ thông; 508 bệnh viện tuyến tỉnh, huyện; 169 trường đại học, cao đẳng; 208 công ty xe khách; 4.442 nhà máy, xí nghiệp; 305 nhà hàng; 400 khách sạn.
Thuốc lá ảnh hưởng thế nào tới người hít thụ động? Hút thuốc thụ động có thể gây nên nhiều bệnh nguy hiểm ở cả người lớn và trẻ em. Khói thuốc lá có tác hại đến người xung quanh, đặc biệt là phụ nữ có thai và trẻ em. (Ảnh minh họa) Hỏi: Ở những nơi công cộng việc hút thuốc lá vẫn ra phổ biến. Những người không hút như tôi mà...