Giải mã cõi mộng của Respati (Ma Cây): ngủ là mơ thấy người “đăng xuất”

Sẽ ra sao nếu con người có năng lực điều khiển những giấc mơ? Đó là câu hỏi sẽ được nhiều người đặt ra sau khi xem bộ phim Respati ( Ma Cây).

Ma Cây ( Respati) là phim kinh dị do Indonesia sản xuất, kể về hành trình đối mặt với những cơn ác mộng kinh hoàng và khám phá sức mạnh siêu nhiên của cậu thiếu niên Respati. Bộ phim đan xen giữa hiện thực và mộng mị, tạo nên một câu chuyện li kỳ và rùng rợn về sự kết nối giữa thế giới người sống và người chết.

Ma Cây là những cơn ác mộng tìm đến vào mỗi đêm

Tổng quan nội dung chính

Bối cảnh của phim diễn ra tại thành phố Yogyakarta thuộc vùng Trung Java, Indonesia. Yogyakarta sở hữu những công trình kiến trúc cổ kính và những truyền thuyết dân gian lâu đời, trở thành một thành phố quan trọng góp phần tạo nên bầu không khí u ám cho phim.

Câu chuyện xảy ra sau cái chết bi thảm của cha mẹ Respati/Re (Devano Danendra). Vì nghĩ rằng lỗi thuộc về mình nên cậu trở nên tự ti và thường xuyên mất ngủ.

Re mất ngủ thường xuyên sau khi cha mẹ qua đời

Cuộc sống của Re trở nên đảo lộn bởi những cơn ác mộng kinh hoàng đeo bám mỗi đêm. Những giấc mơ mà cậu gặp phải không đơn thuần là sản phẩm của tiềm thức mà là cánh cửa dẫn cậu đến với thế giới kỳ lạ và nguy hiểm.

Re dần nhận ra mình có khả năng bước vào giấc mơ của người khác và duy trì ý thức trong mộng giới. Khả năng này vừa là ân huệ vừa là lời nguyền khi cho phép Re nhìn thấy những cảnh tượng kinh hoàng mà người bình thường không thể thấy được.

Mỗi lần lạc vào mộng giới, Re liên tục chứng kiến cảnh một bóng đen tà ác tàn sát nạn nhân và vùi xác họ dưới gốc một cây cổ thụ ghê rợn.

Cuộc gặp gỡ định mệnh với Wulan/Lan (Keisya Levronka) mở ra một chương mới trong trải nghiệm kinh hoàng của Re. Lan không chỉ là người đồng cảm với những sự kỳ lạ của cậu mà còn trở thành đồng minh quan trọng trong hành trình tìm hiểu sự thật.

Cùng với sự giúp đỡ của người bạn thân Tirta (Micah Hernan), bộ ba bắt đầu hành trình khám phá câu chuyện đằng sau những cái chết bí ẩn và mối liên hệ giữa chúng với giấc mơ của Respati.

Tirta và Lan là bạn thân của Re

Trạng thái Oneironautics và du hành không gian
Các thuật ngữ giấc mơ

Dreamscape (cõi mộng) là không gian hoặc thế giới mà con người trải nghiệm trong giấc mơ. Đây là nơi các quy luật của thế giới thực bị bẻ cong và có thể chứa các yếu tố tưởng tượng, siêu thực hoặc phi lý.

Oneironautics là một thuật ngữ xuất phát từ tiếng Hy Lạp, kết hợp từ “oneiros” (ὄνειρος), nghĩa là “giấc mơ” và “nautēs” (ναύτης), nghĩa là “người điều khiển”. Vì vậy, Oneironautics có thể hiểu là “nghệ thuật hoặc kỹ năng điều khiển giấc mơ”.

Lucid dream (giấc mơ tỉnh) là một trong những khía cạnh chính của oneironautics, tức là trạng thái khi con người nhận thức được rằng mình đang trong giấc mơ và có thể kiểm soát, điều khiển những gì xảy ra trong giấc mơ đó.

Cõi mộng và những điều kỳ bí

Respati và người điều khiển cõi mộng

Trong thế giới huyền bí của Ma Cây, Re là một cầu nối độc đáo giữa thực tại và cõi mộng. Câu chuyện của Re đan xen nhiều khái niệm và hiện tượng tâm linh phức tạp, tạo nên một bức tranh đa chiều về sức mạnh của giấc mơ và ảnh hưởng của nó đến thế giới thực.

Qua những cơn ác mộng, nhân vật chính phải đối mặt với nỗi đau mất mát, nỗi sợ hãi sâu thẳm và cả trách nhiệm to lớn khi có khả năng can thiệp vào số phận của người khác.

Re can thiệp được vào mạng sống của người khác ở cõi mộng

Dreamscape là trung tâm trong câu chuyện của Re. Đây là một thế giới song song, là ranh giới giữa thực và ảo. Trong cõi mộng, Re có khả năng tương tác với những linh hồn đã khuất cũng như đối mặt với những thế lực siêu nhiên.

Thông qua “thuật điều khiển cõi mộng”, Re có khả năng đối phó với những mối đe dọa trong cõi mộng, đặc biệt là mụ Sukma – con quỷ trú ngụ và sử dụng sức mạnh của giấc mơ để hại người.

Còn lucid dream cho phép Re nhận thức được mình đang ở trong giấc mơ và có khả năng kiểm soát nó. Điều này giúp cậu tự bảo vệ mình khỏi những cơn ác mộng và chủ động định hình cõi mộng theo ý muốn. Khả năng mơ tỉnh cũng là công cụ quan trọng giúp Re chống lại mụ Sukma dễ dàng hơn.

Mụ Sukma là nữ quỷ mạnh nhất tại cõi mộng

Ngoài ra, hiệu ứng cánh bướm là một khái niệm thú vị được áp dụng trong câu chuyện của Re. Khả năng trở thành nhân vật trong giấc mơ của mình và thay đổi kết quả cuối cùng minh họa cho hiệu ứng này. Điển hình là cảnh Re đi cùng cha mẹ và vẽ ra một viễn cảnh khác mặc dù trong thực tế cha mẹ cậu đã qua đời.

Cha mẹ Re qua đời trong thực tại

Cội nguồn năng lực siêu nhiên

Nguồn gốc sức mạnh siêu nhiên mà Re sở hữu có liên quan đến ngày sinh và dòng máu từ ngôi làng Bajingjowu. Re sinh vào ngày đầu tiên của tháng Suro (Tatu Suro) và được xem là hậu duệ của nữ thần Nyai Gadung Melati – vị thần mà dân làng Bajingjowu xem là quyền lực nhất và có thể bảo trợ đời sống người dân.

Điều này giải thích cho khả năng đặc biệt của Re trong cõi mộng và đặt cậu vào trung tâm cuộc xung đột với mụ Sukma.

Satu Suro (có nghĩa là “mùng một tháng Suro”) được coi là thời điểm linh thiêng và có ý nghĩa tâm linh lớn đối với người Java. Trong đêm Satu Suro, người dân thường thực hiện các nghi lễ tôn giáo như cầu nguyện và tưởng nhớ tổ tiên.

Nhiều người tin rằng đêm Satu Suro là thời điểm các linh hồn và năng lượng siêu nhiên hoạt động mạnh mẽ. Vì thế, họ tránh làm những việc quan trọng như di chuyển hoặc kết hôn trong thời gian này.

Một số nơi còn tổ chức các lễ hội như lễ rước Keraton Yogyakarta hoặc Keraton Surakarta, diễn ra trong các cung điện ở Yogyakarta và Surakarta. Ngoài ra còn có Labuhan – một nghi lễ dâng hiến đồ vật xuống biển hoặc sông như một cách để thể hiện lòng thành kính với các thế lực siêu nhiên.

Sở hữu sức mạnh oneironautics là hành trình trưởng thành và tự khám phá bản thân của Re. Cõi mộng trở thành không gian để cậu đối mặt với những nỗi sợ hãi, vượt qua những mất mát và khám phá tiềm năng thực sự của mình.

Nữ thần xứ Indonesia và dầu gió Dạ Quỳnh

Sukma từ lâu đã tự cho mình là hiện thân của nữ thần Nyai Gadung Melati nên loại dầu gió chiếc xuất từ hoa Dạ Quỳnh (Melati) khiến Re du hành không gian và gặp được mụ ta. Tuy nhiên, Sukma mới là người xâm nhập vào cõi mộng của người khác qua con hình nhân do Abdul (con trai Sukma) giấu dưới gầm giường.

Nyai Gadung Melati là nữ thần trong văn hóa Java, Indonesia. Bà được mô tả là thực thể siêu nhiên mang hình dạng phụ nữ, thường xuất hiện trong trang phục màu xanh lá cây hoặc được trang trí bằng hoa Dạ Quỳnh (Melati).

Trong tín ngưỡng địa phương, nữ thần Nyai Gadung Melati đảm nhận vai trò bảo vệ và duy trì sự màu mỡ, xanh tươi của các loại cây trồng trên núi. Điều này phản ánh mối quan hệ gắn bó giữa con người và thiên nhiên trong văn hóa Indonesia.

Bên cạnh đó, Nyai Gadung Melati còn được xem là người bảo vệ cổng vào Kerajaan Merapi tại Gunung Wutoh – một địa điểm linh liêng nằm trên đỉnh núi Merapi. Sự kết nối càng làm nổi bật vai trò của nữ thần trong việc bảo vệ tín ngưỡng và nghi lễ địa phương.

Trong bối cảnh của bộ phim, sự hiện diện của Nyai Gadung Melati được thể hiện qua một loại dầu gió đặc biệt được chiết xuất từ hoa Dạ Quỳnh. Loại dầu này không chỉ đơn thuần là một phương thuốc chữa bệnh mất ngủ thông thường mà còn là chìa khóa mở ra cánh cửa đến thế giới siêu nhiên.

Khi Re sử dụng dầu gió Dạ Quỳnh, cậu dễ dàng bước vào cõi mộng và chứng kiến nhiều người bỏ mạng dưới tay ác quỷ Sukma. Câu chuyện trở nên phức tạp hơn khi Sukma tự xem mình là Nyai Gadung Melati và gây ra nhiều rắc rối cho dân làng Bajingjowu.

Thực chất, Sukma chỉ là một thầy phù thủy, sử dụng hình ảnh của nữ thần để che đậy bản chất thật của mình. Đó là lí do vì sao khi còn sống, Sukma vẫn luôn nhân danh nữ thần để chữa bệnh cho dân làng và âm thầm giết chết họ để phục vụ cho mục đích chinh phục cõi mộng của mụ.

Song song đó, việc sử dụng hình nhân được phù phép như một phương tiện để xâm nhập vào cõi mộng của người khác là điều xấu xa. Điều này khiến cho ông của Re gặp nguy hiểm khi để mụ Sukma len lỏi vào được giấc mơ của ông và điều khiển chúng.

Búp bê Jenglot và nữ quỷ Sukma

Tạo hình của Sukma được lấy cảm hứng từ búp bê Jenglot – một huyền thoại nổi tiếng trong văn hóa dân gian Indonesia. Jenglot không chỉ là một món đồ chơi hay vật trang trí đơn thuần mà còn là biểu tượng của sức mạnh siêu nhiên và ma thuật trong tín ngưỡng dân gian.

Búp bê Jenglot phổ biến chủ yếu ở các khu vực thuộc quần đảo Java, trở thành một phần không thể thiếu trong kho tàng truyền thuyết đô thị của Indonesia.

Jenglot gây ám ảnh với nhiều chi tiết ghê rợn như bộ răng nanh dài và móng vuốt sắc nhọn. Ngoài ra, mái tóc dài đến chân cũng tạo nên vẻ ngoài ma quái và huyền bí.

Đặc biệt, Jenglot có hình dáng giống người nhưng kết cấu thô ráp hơn. Chính sự kết hợp độc đáo này tạo nên sức hút mạnh mẽ của Jenglot trong văn hóa dân gian của người bản địa.

Nhà làm phim Ma Cây khéo léo mượn hình tượng búp bê Jenglot và biến tấu nó thành một phiên bản quỷ dị và đáng sợ hơn. Bằng cách này, họ không chỉ tôn vinh truyền thống văn hóa mà còn nâng tầm một huyền thoại cổ xưa vào điện ảnh kinh dị.

Bên cạnh Jenglot, nữ quỷ Sukma cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên bầu không khí kinh dị của bộ phim. Sukma không chỉ là một nhân vật phản diện mà còn là hiện thân của những nỗi sợ hãi sâu thẳm trong văn hóa Indonesia.

Sukma tự nhận mình là hiện thân của nữ thần Nyai Gadung Melati phản ánh sâu sắc về sự lạm dụng niềm tin và tín ngưỡng. Điều này chứng minh ngay cả những điều thiêng liêng nhất cũng có thể bị bóp méo và sử dụng cho mục đích xấu xa.

“Cây xác người” và thông điệp của bộ phim

Đạo diễn Sidharta Tata khéo léo kết hợp giữa yếu tố kinh dị truyền thống và những câu chuyện tâm linh, huyền bí đặc trưng của văn hóa Indonesia. Bằng cách này, Ma Cây không chỉ mang đến những cảnh rùng rợn thông thường mà còn tạo ra một bầu không khí ám ảnh và sâu lắng.

Một trong những điểm đáng chú ý của bộ phim là cách nó xây dựng biểu tượng “cây xác người”. Hình ảnh này được hiểu như sự kết nối giữa thế giới người sống và người chết, nơi những linh hồn tìm cách gửi gắm thông điệp của mình.

Bên cạnh yếu tố kinh dị và siêu nhiên, Ma Cây còn là một câu chuyện về tình bạn và sự đoàn kết trước nghịch cảnh. Mối quan hệ giữa Respati, Wulan và Tirta không chỉ là nguồn động viên tinh thần cho nhau mà còn là chìa khóa để giải quyết bí ẩn và ngăn chặn bi kịch tiếp diễn.

Sự kết hợp giữa ba nhân vật với những điểm mạnh và yếu điểm khác nhau tạo nên một hành trình đa dạng và thú vị, góp phần làm cho câu chuyện thêm phần hấp dẫn.

Nhìn chung, Ma Cây là một tác phẩm điện ảnh triển vọng kết hợp giữa yếu tố kinh dị truyền thống và văn hóa của Indonesia. Thông qua hành trình của Respati, bộ phim không chỉ mang đến những giây phút rùng rợn mà còn đặt ra những câu hỏi về ý nghĩa của những giấc mơ.

Với bối cảnh văn hóa độc đáo và cốt truyện hấp dẫn, Ma Cây sẽ là một trải nghiệm điện ảnh đáng nhớ cho những ai yêu thích thể loại kinh dị và huyền bí.